Stefan Putowski

Inżynieria i technologie

Stefan Bernard Putowski, urodzony 20 sierpnia 1903 roku w Warszawie, to znacząca postać w polskim świecie architektury i urbanistyki. Jego działania oraz osiągnięcia w tych dziedzinach miały istotny wpływ na rozwój polskiego krajobrazu miejskiego.

Putowski zmarł 26 stycznia 1985 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie bogaty dorobek, który do dziś inspiruje młodych architektów i urbanistów.

Życiorys

Stefan Putowski przyszedł na świat 20 sierpnia 1903 roku w Warszawie, w rodzinie Romana (1868–1935) oraz Stefanii z Wyrzyków. Już w młodości związał się z wojskiem, gdyż w 1920 roku, jako ochotnik, walczył w szeregach Wojska Polskiego, zdobywając stopień podporucznika rezerwy i doznając obrażeń podczas służby.

W 1923 roku ukończył gimnazjum przeznaczone dla byłych wojskowych w Warszawie. Następnie w 1933 roku zdobył dyplom na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, co otworzyło przed nim drzwi do kariery w tej branży. Był autorem wielu znaczących projektów, w tym Generalnego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Warszawy oraz głównym projektantem planu zagospodarowania Doliny Wisły w aglomeracji warszawskiej.

Wielu ze swoich projektów zrealizował wspólnie z inżynierem architektem Tadeuszem Kaszubskim. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że ich praca nad projektem łódzkiej Wolnej Wszechnicy Polskiej z 1937 roku zdobyła III miejsce w renomowanym konkursie architektonicznym.

Putowski był także głównym projektantem autorskiego zespołu „Wisła” z Biura Planowania Rozwoju Warszawy. Zespół ten otrzymał honorową nagrodę Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska w 1977 roku, uznając zasługi za projekt zagospodarowania 172 km doliny Wisły. W ciągu swojej kariery był aktywnym członkiem Oddziału Warszawskiego SARP, a w 1979 roku został członkiem honorowym TUP.

Na zakończenie swojego życia, Stefan Putowski został pochowany nacmentarzu Powązkowskim (kwatera 56-6-18), gdzie spoczywa wśród wielu zasłużonych postaci Warszawy.

Ordery i odznaczenia

Stefan Putowski otrzymał liczne odznaczenia, które odzwierciedlają jego wybitne osiągnięcia oraz wkład w różne dziedziny życia społecznego i kulturowego.

  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1964 roku,
  • Złoty Krzyż Zasługi, nadany 21 czerwca 1954 roku,
  • Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
  • Medal 10-lecia Polski Ludowej, przyznany 15 marca 1955 roku,
  • Złota Odznaka Stowarzyszenia Architektów Rzeczypospolitej Polskiej SARP, nadana w 1972 roku,
  • Srebrna Odznaka SARP, przyznana w 1964 roku.

Projekty

Stefan Putowski był odpowiedzialny za wiele znamiennych projektów architektonicznych, które pozostawiły trwały ślad w polskiej architekturze. Jego realizacje współczesne były wykonane w różnych latach, jako efekt współpracy z innymi utalentowanymi architektami.

Oto kilka z jego najważniejszych projektów:

  • Gmach Muzeum Ziemi Pomorskiej w Toruniu im. J. Piłsudskiego z 1936 roku, wspólnie z Tadeuszem Kaszubskim,
  • Dom Związku Harcerstwa Polskiego przy ul. Łazienkowskiej 7 w Warszawie z 1937 roku, również realizowany wspólnie z Tadeuszem Koszubskim,
  • Wolna Wszechnica Polska w Łodzi, która powstała w tym samym roku (1937), z Tadeuszem Kaszubskim,
  • Kino Moskwa w Warszawie z 1948 roku, przy współpracy z Kazimierzem Marczewskim,
  • Dom Słowa Polskiego, również realizowany w 1949 roku we współpracy z Kazimierzem Marczewskim,
  • Kino W-Z w Warszawie z 1950 roku, gdzie był współprojektantem razem z Kazimierzem Marczewskim i Marianem Piprekiem,
  • Gmach główny SGH z lat 1951–1955, który opierał się na zmodyfikowanym projekcie Jana Koszczyca Witkiewicza z 1924 roku,
  • Spółdzielcze Osiedle Mieszkaniowe „Niedźwiadek” w Ursusie, które zostało zrealizowane w 1965 roku we współpracy z Tadeuszem Zielińskim, Piotrem Nagabczyńskim oraz Krystyną Rudzińską,
  • Dom Kultury Petrochemii w Płocku z 1975 roku, również we współpracy z Tadeuszem Zielińskim.

Przypisy

  1. In memoriam - Pamięci Architektów Polskich - Stefan Bernard Putowski [online], archimemory.pl [dostęp 15.02.2024 r.]
  2. Grzegorz Mika. W sercu Solca. „Skarpa Warszawska”, s. 18, październik 2018.
  3. Krystyna Krzyżakowa. Płynie Wisła płynie.... „Stolica”. Rok XXXIII, Nr 8 (1574), s. 2–3, 19.02.1978 r. Warszawa: Warszawskie Wyd. Prasowe RSW „Prasa-Książka-Ruch”. [dostęp 20.09.2021 r.]
  4. Cyfrowe Mazowsze, magazyn Stolica nr. 14/1975.
  5. „Moskwa”. Nowe kino warszawskie. „Stolica”. 32, s. 6, 1950.
  6. M.P. z 1954 r. nr 95, poz. 1058 „10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w pracy zawodowej w dziedzinie urbanistyki”.
  7. M.P. z 1955 r. nr 104, poz. 1411 – Uchwała Rady Państwa z dnia 15.03.1955 r. nr 0/403 – na wniosek Prezesa Komitetu do Spraw Urbanistyki i Architektury.
  8. Cmentarz Stare Powązki: FRANCISZEK WYRZYK, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 20.09.2021 r.]
  9. Wieżowce Warszawy, Kino W-z. [dostęp 28.11.2011 r.]
  10. Narodowy Instytut Dziedzictwa, Najważniejsze zabytki woj. kujawsko-pomorskie. [dostęp 28.11.2011 r.]
  11. Warszawa w budowie 2011, SGH.
  12. Architektura. 1965 nr 6 = 211 (czerwiec), Wydawnictwo "Arkady", s. 246–247.
  13. Ludzie, którzy zbudowali Łódź, s. 145.

Oceń: Stefan Putowski

★★★★★
Średnia ocena:4.62 Liczba ocen:5