Jarosław Wojciechowski (architekt)

---

Życiorys

Jarosław Wojciechowski był osobą o bogatym dziedzictwie architektonicznym. Jego ojcem był Konstanty, także architekt, a matką Józefa z Czarnomskich. W 1893 roku ukończył V Gimnazjum w Warszawie, a następnie postanowił rozwijać swoje umiejętności w zakresie architektury, kontynuując naukę w Instytucie Inżynierów Cywilnych w Petersburgu, gdzie studiował do 1898 roku.

Po zakończeniu studiów, przez krótki czas pracował w biurze projektowym swojego ojca, jednak już od 1899 roku prowadził własną działalność architektoniczną. Od 1911 do 1923 roku pełnił funkcję architekta w Kurii Diecezjalnej Kujawsko-Kaliskiej. W swoim życiu zawodowym zaangażował się także w pracę w Radzie Komisji Odbudowy Kraju oraz w Racjonalnym Budownictwie Tymczasowej Rady Stanu.

W 1919 roku Wojciechowski zajął się także działalnością akademicką, zostając wykładowcą na Politechnice Warszawskiej. W 1920 roku uzyskał tytuł docenta, a jego zajęcia koncentrowały się na konserwacji zabytków. Dodatkowo, przez trzy lata był członkiem Rady Artystycznej miasta stołecznego Warszawy, i to w latach 1915–1918.

Jakie miało znaczenie jego zaangażowanie w administrację publiczną? Od 1918 roku pracował w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, gdzie w danym roku pełnił rolę starszego referenta, a następnie w latach 1918-1919 był naczelnikiem Wydziału Zabytków.

Wojciechowski był także aktywny w Towarzystwie Opieki nad Zabytkami Przeszłości, które nadało mu tytuł członka honorowego. W 1930 roku dołączył do grona członków Towarzystwa Naukowego Warszawskiego jako członek korespondent.

Ostatecznie, Wojciechowski zmarł w Warszawie, a jego pamięć została upamiętniona na cmentarzu Powązkowskim, gdzie spoczywa na kwaterze 284a wprost-2-26.

Działalność

W swojej karierze zawodowej oraz akademickiej Jarosław Wojciechowski skupił się na konserwacji obiektów pałacowych oraz projektowaniu i restauracji obiektów sakralnych. Na terenie ziemi kieleckiej zaprojektował m.in. kościoły w Brzeźnicy (1908) oraz Mninie (1911), które jednak nie doczekały się realizacji. Wśród jego projektów znajdowały się również: kościół pod wezwaniem św. Elżbiety we Lwowie, kościół Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej w Miedzierzy oraz gmach Szkoły Handlowej w Łodzi. Ponadto, był autorem neoromańskiego kościoła św. Marcina w Gostyninie, który niestety został zniszczony przez niemieckich okupantów w latach 1941-1942.

W Warszawie Wojciechowski wykonał serię zdjęć, które służyły do inwentaryzacji dawnych siedzib królewskich. Ponadto, zajął się konserwacją kamienicy Baryczkowskiej na Rynku Starego Miasta oraz pałacu w Wilanowie. Jego wkład w rozwój architektury sakralnej obejmował także rozbudowę kościoła św. Mateusza w Bądkowie, który znajduje się w okolicach Aleksandrowa Kujawskiego.

Wojciechowski był prekursorem nowatorskich metod konserwacyjnych, które zastosował m.in. w restauracji XVI-wiecznego kościoła w Brochowie. Już wcześniej przeprowadził konserwację kościoła pod wezwaniem św. Jakuba w Sandomierzu, jak również kościoła św. Andrzeja Apostoła w Nieznamierowicach oraz kościoła św. Jadwigi i św. Stanisława w Odrzywole, pośród wielu innych realizacji.

W ramach swoich działań, Jarosław Wojciechowski był także jednym z organizatorów wystawy architektonicznej pod nazwą „Wieś i Miasteczko”, a następnie, w latach 1913-1915, redagował periodyk o tej samej nazwie.

Ordery i odznaczenia

Jarosław Wojciechowski, jako jeden z wybitnych architektów, został odznaczony licznymi nagrodami za swoje osiągnięcia. Wśród nich znajdują się:

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 11 listopada 1937 roku,
• Złoty Krzyż Zasługi, który otrzymał 9 listopada 1932 roku.

Wybrane publikacje

Jarosław Wojciechowski jest autorem wielu istotnych publikacji, które dotyczą architektury oraz zabytków w Polsce. Wśród jego prac można znaleźć:

• Jarosław Wojciechowski, Kościół w Białyninie jako zabytek XVI stulecia. Przyczynek do dziejów budownictwa w Polsce, „Przegląd Techniczny”, t. 33, 1907, nr 52, s. 637,
• W. [J. Wojciechowski], Zabytki budownictwa polskiego, „Tygodnik Ilustrowany”, t. 49, 1908, nr 45, s. 911,
• O potrzebie polskich pracowni inwentaryzacyjnych oraz o potrzebie wydawnictw materjałów do inwentaryzacji zabytków sztuki w Polsce, 1918,
• Przewodnik po wystawie siedzib królewskich, 1918,
• Kościół jako budowla, 1927,
• Jarosław J. Wojciechowski, Maksymilian M. Baruch, Kamienica książąt mazowieckich, Warszawa: Tow. Miłośników Historji, 1928, OCLC 909993191 [dostęp 2018-03-09]. Brak numerów stron w książce,
• Jarosław J. Wojciechowski, Pałac Wilanowski i jego obecna restauracja, Warszawa: s.n., 1928, OCLC 837497482 [dostęp 2018-03-09]. Brak numerów stron w książce,
• Jarosław J. Wojciechowski, Co zrobiono w Polsce w zakresie odbudowy, rejestracji i konserwacji zabytków sztuki w latach 1919–1929, Kraków: s.n., 1931, OCLC 837497513 [dostęp 2018-03-09]. Brak numerów stron w książce,
• Historja powstania i rozwoju organizacji i opieki państwowej nad zabytkami sztuki w Polsce, 1931,
• Stary zamek w Grodnie, I // Biuletyn Historii Sztuki i Kultury Nr. 2. – Warszawa: Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki Politechniki Warszawskiej, 1938,
• Stary zamek w Grodnie, II // Biuletyn Historii Sztuki i Kultury Nr. 3. – Warszawa: Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki Politechniki Warszawskiej, 1938.

---

Oceń: Jarosław Wojciechowski (architekt)

---