Julian Mieczysław Ginsbert, znany również pod różnymi pseudonimami, takimi jak „Jim Poker”, „Inż. J. G.” oraz „Kpt. Nemo”, urodził się w Warszawie, choć dokładna data jego urodzenia nie jest jednoznacznie ustalona — wskazuje się 8, 18 lub 22 maja 1892 roku. Zmarł 6 listopada 1948 roku w Londynie.
Był to człowiek o wielu talentach i osiągnięciach; jego kariera obejmowała szereg ważnych ról. Ginsbert był polskim inżynierem mechanikiem, a także porucznikiem rezerwy piechoty w Wojsku Polskim oraz komandorem porucznikiem w Marynarce Wojennej.
W dodatku, Julian Ginsbert realizował się jako dziennikarz, pisarz, publicysta oraz reżyser w dziedzinie marynistyki, co ukazuje jego szeroki wachlarz zainteresowań i umiejętności.
Życiorys
Julian Ginsbert urodził się w dniu 8, 18 lub 22 maja 1892 roku, jako syn Henryka oraz Stefanii z domu Lipskiej. W młodości ukończył Gimnazjum im. Jana Kreczmara, zlokalizowane w Warszawie. W tym okresie aktywnie uczestniczył w strajkach szkolnych, co świadczyło o jego zaangażowaniu w sprawy społeczne. Po zakończeniu nauki, podjął studia na wydziale mechanicznym politechniki w Nancy, a następnie kontynuował naukę w Paryżu.
W latach 1913-1914, należał do Związku Strzeleckiego, organizacji zajmującej się kształtowaniem niepodległościowych postaw. Jego wojskowa kariera rozpoczęła się podczas I wojny światowej, kiedy w 1916 roku wstąpił do Legii Cudzoziemskiej, a rok później, w 1917, do Armii Polskiej w Francji. Po zakończeniu działań wojennych, w kwietniu 1919 roku, powrócił do Polski, która zyskała niepodległość. Został przyjęty do Wojska Polskiego, mając doświadczenie z uczestnictwa w wojnie polsko-ukraińskiej oraz wojnie polsko-bolszewickiej. Po wojnie pełnił funkcję oficera łącznikowego w Francuskiej Misji Wojskowej.
Ginsbert został awansowany na stopień porucznika rezerwy piechoty z datą 1 czerwca 1919, a w 1923 roku został przeniesiony do rezerwy. W latach 1923-1924 był oficerem rezerwowym 72 Pułku Piechoty w Radomiu, a w 1934 roku został przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr I, jako oficer przewidziany do użycia w czasie wojny, pozostając w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. W tym czasie awansował na stopień komandora porucznika Marynarki Wojennej II RP.
Oprócz działalności wojskowej, Julian Ginsbert był także autorem broszur propagandowych, powieści oraz nowel. Współpracował z redakcją „Polski Zbrojnej”, gdzie publikował swoje teksty. Jego prace ukazywały się również w takich gazetach jak „Kurier Warszawski”, „Ilustrowany Kurier Codzienny”, „Przegląd Morski” oraz „Tygodnik Ilustrowany”. Pełnił funkcję sekretarza redakcji „Przeglądu Morskiego” i współpracował z różnymi organizacjami, w tym z Towarzystwem Polsko-Francuskim oraz Instytutem Bałtyckim. Jako literat posługiwał się pseudonimami, takimi jak „Jim Poker”, „Inż. J. G.”, oraz „Kpt. Nemo”. W 1936 roku zdobył II nagrodę w konkursie prasowym z okazji Dnia Morza za swoją nowelę pt. „Potrzebna”, opublikowaną w „Kurierze Warszawskim”.
Po wybuchu II wojny światowej, wzięła udział w pertraktacjach z przedstawicielami Armii Czerwonej w Kostopolu, a następnie został aresztowany przez Sowietów, co zakończyło się jego przeniesieniem do obozu w Kozielsku. W obozie Ginsbert, według wspomnień płk dr Tadeusza Felsztyna, pisał nowele, które były rozprowadzone wśród współwięźniów, a ich celem było wzmocnienie ducha i nadziei na odzyskanie wolności. Podejmował się również tworzenia ręcznie przepisywanego pisma polityczno-literackiego. Z powodu swojej patriotycznej działalności został ukarany karą 10 dni karceru, co podobnie przytrafiło się innemu aktywistowi obozowemu, ppłk Andrzejowi Hałacińskiemu.
W 1940 roku, gdy większość polskich jeńców padła ofiarą zbrodni katyńskiej, Ginsbert nie został skierowany do miejsca kaźni, co udało się zaledwie trzem oficerom z obozu kozielskiego, w tym komandorom Stanisławowi Dzienisiewiczowi oraz Wacławowi Żejmie. Po tych wydarzeniach, został przewieziony do obozu w Pawliszczewym Borze, a następnie do obozu jenieckiego NKWD w Griazowcu, gdzie przebywał do czerwca 1940 roku, a w tym czasie stworzył nowelę pt. „Wszędzie dobrze, gdzie nas nie ma”. Ostatecznie, po układzie Sikorski-Majski z dnia 30 lipca 1941 roku odzyskał wolność i wstąpił do formowanej Armii Polskiej w ZSRR pod dowództwem gen. Władysława Andersa. Ewakuowany do Iranu, znalazł się w Wielkiej Brytanii, gdzie zmarł w 1948 roku.
Publikacje
Julian Ginsbert, uznawany za znaczącą osobowość w literaturze morskiej, zasłynął dzięki swoim unikalnym publikacjom. Poniżej przedstawiamy wybrane dzieła, które wpisują się w jego bogatą twórczość.
- Przygoda „D-14” (1924),
- Wyspa węży (1928),
- Zakorkowanie Zeebrugge (1928),
- Francja na morzu (1928),
- Okręty-pułapki (1929),
- Strażnik Krakatoa (1929),
- Żywa torpeda (1929),
- Trójkolorowa bandera (1929),
- Od koronek do płyt pancernych (1929),
- Oczy Malajki. Opowieści morskie (1930),
- Cuszyma (1930),
- Pancernik Suffren (1930),
- Mgła na oceanie (1930),
- Narożnik wiatrów (1930),
- Błękitni rycerze (1931),
- Kobiety w pociągu (1931),
- Prawda morska (1932),
- Panna wodna. Powieść morska (1932),
- Król Gibraltaru (1933),
- Zemsta Mandragory (1933),
- Tajemnica morza (1933),
- Wyprawa kanonierki Antarès (1933),
- Więzień z H. M. S. „Bellerophon” (1934),
- Zdzich szuka matki (1934),
- Zdzich szuka ojca (1934),
- Niezwykłe przygody Piotrusia Konkola (1934),
- Płyną polskie okręty (1934),
- Centaury XX wieku (1934),
- Pro mare nostro: Czy Polska musi i może posiadać silną marynarkę wojenną? (1936),
- Loreley czyli Kobiety na morzu (1936),
- Drogi żelazne Rzplitej (1937),
- Czy Bałtyk jest morzem zamkniętym? (1938),
- Bandera na oceanie (przed 1938),
- Półdiablę Dan (przed 1938),
- Co to jest marynarka wojenna? (przed 1938, broszura),
- Pro mare nostro (przed 1938, broszura),
- Psychologia dowodzenia (1944).
Twórczość Ginsberta jest nie tylko świadectwem jego pasji, ale również ważnym wkładem w zrozumienie i dokumentację marynarskiego dziedzictwa literackiego.
Filmografia
Julian Ginsbert jest uznawanym reżyserem, który w swojej karierze stworzył kilka filmów krótkometrażowych. Wśród jego najważniejszych dzieł znajdują się:
- Łódź podwodna Żbik (1934),
- Dywizjon kontrtorpedowców (1934),
- O.R.P. Iskra (1934),
- Promocja na Bałtyku (1934).
Oprócz tej twórczości filmowej, brał również udział w innych projektach. W bardziej rozrywkowych produkcjach znalazły się:
- M/S. Z Triestu do Gdyni (1935, rola: jako on sam),
- Rapsodia Bałtyku (1935, konsultacja marynistyczna).
Odznaczenia
Julian Ginsbert był osobą, która otrzymała wiele odznaczeń zarówno polskich, jak i francuskich, doceniając jego zasługi i poświęcenie.
Wśród nagród, które przyznano mu w Polsce, znalazły się:
- Krzyż Walecznych,
- Złoty Krzyż Zasługi (przed 1938),
- Medal Niepodległości (przed 1938),
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 (przed 1938).
W swojej karierze zdobył również liczne francuskie odznaczenia, w tym:
- Kawaler Legii Honorowej (przed 1938),
- Krzyż Wojenny (przed 1938),
- Medal Pamiątkowy Wielkiej Wojny (przed 1938),
- Medal Zwycięstwa (przed 1938).
Te nagrody są dowodem na jego znaczący wkład w historię oraz uznanie, jakie zyskał zarówno w Polsce, jak i za granicą.
Przypisy
- Julian Ginsbert – profil w bazie Nitro Film. nitrofilm.pl. [dostęp 19.04.2016 r.]
- Lista jeńców Kampanii Wrześniowej 1939, umieszczonych w obozie w Griazowcu. raportnowaka.pl. s. 17. [dostęp 20.11.2015 r.]
- Dariusz Nawrot. Zbrodnia katyńska w dziejach Polskiej Marynarki Wojennej. „Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej”. 1 (180), s. 141, 2010.
- Dariusz Nawrot. Zbrodnia katyńska w dziejach Polskiej Marynarki Wojennej. „Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej”. 1 (180), s. 150, 154, 2010.
- Jerzy Turski: Lista jeńców z obozu w Griazowcu. W: Zdzisław Peszkowski: Wspomnienia jeńca z Kozielska. Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej, 1989, s. 68.
- Tadeusz Felsztyn: Druga strona Kozielska. W: Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Relacje, wspomnienia, publicystyka. Warszawa: Alfa, 1989, s. 31.
- Tadeusz Felsztyn: Druga strona Kozielska. W: Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Relacje, wspomnienia, publicystyka. Warszawa: Alfa, 1989, s. 32.
- Kronika literacka. Wynik konkursu prasowego „morskiego”. „Prosto z Mostu”. Nr 44, s. 7, 11.10.1936 r.
- Roczniki Oficerskie 1923, 1924 oraz Rocznik Oficerski Rezerw 1934 podawały tożsamość „Julian Mieczysław Ginsberg”.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934, s. 26, 811.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 537.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 475.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934, s. 26.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 332.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 293.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934, s. 811.
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Andrzej Strachocki | Marek Dietrich | Leonard Schmidtner | Wiktor Rudnicki | Witold Rychter | Robert Rowiński (1935–2020) | Piotr Szymaniak | Józef Więckowski | Czesław Zakaszewski | Jan Werner (inżynier) | Zdzisław Parszewski | Jarosław Wojciechowski (architekt) | Aleksander Sygietyński | Stefan Putowski | Marek Leykam | Wiesław Trąmpczyński | Marian Cichy | Tadeusz Cholewicki | Edward Eber | Stanisław Henryk RymaszewskiOceń: Julian Ginsbert