Stefan Natanson

Wychowany w rodzinie żydowskiej, Stefan był najmłodszym spośród sześciorga dzieci Henryka i Amelii May. Wśród jego rodzeństwa znajdowała się również grupa artystycznie uzdolnionych braci, takich jak Antoni oraz Bronisław, a także przyrodni bracia: Kazimierz i Józef. Po ukończeniu edukacji w Warszawie, kontynuował naukę w gimnazjum w Dorpacie, a następnie podjął studia z zakresu mechaniki na politechnice w Charlottenburgu koło Berlina.

Natanson nie tylko zdobył tytuł inżyniera, ale także uczęszczał do Konserwatorium Berlińskiego, gdzie był członkiem chóru Filharmonii Berlińskiej pod batutą prof. Arthura Nikischa. W latach 1890-1900 aktywnie działał w Związku Młodzieży Polskiej "Zet" na terenie Niemiec oraz Francji. W 1901 roku brał udział w procesie sądowym w Poznaniu, jako jeden z trzynastu oskarżonych o zakładanie niepodległościowych organizacji polskich. Odbywał karę zaoczną, ponieważ nie stawił się na rozprawę. Wkrótce jednak został aresztowany przez władze rosyjskie i osadzony w cytadeli warszawskiej.

Po interwencjach rodziny został zwolniony z aresztu i zmuszony do opuszczenia Królestwa, co doprowadziło do jego przeprowadzki do Krakowa w 1902 roku. Następnie, w latach 1904-1914, aktywnie działał w Towarzystwie Szkoły Ludowej w Krakowie, gdzie pełnił funkcje sekretarza oraz wiceprezesa od 1907 do 1912 roku. Jako członek tego towarzystwa odpowiedzialny był za rozwój sieci szkolnictwa w Galicji. W 1910 roku Natanson odkupił zakład poligraficzny, znany jako Krakowska Drukarnia Nakładowa, od Bronisława Kornackiego i Kaspra Wojnara, a także współpracował przy wydawaniu czasopisma „Wieniec-Pszczółka”. Dzięki swoim działaniom, wydawał w dużych nakładach książki z zakresu polskiej literatury i historii, adresowane do bibliotek szkolnych.

Wybuch I wojny światowej w 1914 roku zmusił Natansona do ewakuacji do Wiednia, a później do Szwajcarii. W latach 1915-1918 zasiadał w Zarządzie Centralnej Agencji Polskiej i współpracował z "Przeglądem Polskim". W jego mieszkaniu w Lozannie odbywały się istotne spotkania i kongresy polskich polityków działających w Europie zachodniej. W latach 1918-1919 przebywał w Paryżu, gdzie był zastępcą kierownika wydziału prasowego Komitetu Narodowego Polskiego.

Po powrocie do Polski w 1919 roku, Natanson zaangażował się w plebiscyt na Śląsku Cieszyńskim. Od sierpnia 1923 do września 1924 piastował stanowisko naczelnika Wydziału Prasowego Ministerstwa Spraw Zagranicznych, a od stycznia 1925 do sierpnia 1927 zarządzał drukarnią tego ministerstwa. Po przejściu na emeryturę w 1934 roku, do kwietnia 1929 był kierownikiem Sekcji Kultury Wydziału Oświaty i Kultury Zarządu Miejskiego Warszawy. W 1935 roku objął przewodnictwo Wydziału Miejskiego przy Zarządzie Głównym Polskiej Macierzy Szkolnej.

Po wybuchu II wojny światowej udał się do majątku Świercze, gdzie zmarł. Jego ciało spoczywa na cmentarzu w Zbuczynie, a obecnie na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 50-6-2/3/4).

Natanson pozostawił po sobie obszerną monografię o Stanisławie Moniuszce, napisaną podczas II wojny światowej. Od 1903 roku był żonaty z malarką Jadwigą z Dąbrowskich, z którą miał trzy córki: Marię, Helenę, Janinę oraz syna Józefa Pawła, który sam również stał się malarzem i ilustratorem.