Edward Henryk Werner, urodzony 23 maja 1878 roku w Warszawie, to wybitna postać w dziedzinie ekonomii oraz przemysłu. Jego życie zakończyło się 13 listopada 1945 roku w Nowym Jorku, gdzie zmarł po długiej i owocnej karierze.
Werners był nie tylko ekonomistą, ale również przemysłowcem i prawnikiem, co czyniło go wszechstronnym specjalistą swoją aktywność związał z polską administracją w ciężkich czasach II Rzeczypospolitej, sprawując funkcję wiceministra skarbu.
Życiorys
Edward Werner był synem Bronisława Fryderyka Wernera oraz Marii Pauliny z rodziny Strasburgerów, siostry znanego botanika Edwarda Strasburgera.
Po zakończeniu edukacji w szkole średniej podjął decyzję o wyjeździe do Wiednia, gdzie rozpoczął studia w Akademii Handlowej. Następnie kontynuował naukę w Londynie i Berlinie. W trakcie I wojny światowej zasłynął jako założyciel oraz fundator prywatnego szpitala dla rannych, który działał pod patronatem Polskiego Czerwonego Krzyża.
Po powrocie do kraju Edward Werner przyjął rolę ekonmisty oraz sędziego w Trybunale Handlowym. Jednocześnie prowadził kursy dla urzędników państwowych, skoncentrowane na zagadnieniach związanych z finansami i istnieniem prawa podatkowego. Pochodził z zamożnej rodziny, a poza pracą zarządzał przedsiębiorstwem zajmującym się handlem zbożem oraz nawozami przeznaczonymi do produkcji rolnej.
Był również inwestorem w sektorze cukrownictwa oraz przemysłu tytoniowego, co spowodowało jego przeciwieństwo wobec wprowadzonego w 1924 roku państwowego monopolu tytoniowego. Działał w Radzie Warszawy, a w 1934 roku objął funkcję wiceministra skarbu, gdzie zajmował się m.in. aspektami monopolu państwowego.
Edward był luteraninem, aktywnym członkiem organizacji wyznaniowych, które wspierał finansowo. Ponadto, wspierał polski oddział YMCA przekazując mu określoną sumę pieniędzy. Po wybuchu II wojny światowej pozostał w Warszawie, lecz w 1940 roku postanowił emigrować do Stanów Zjednoczonych, gdzie rok później uzyskał obywatelstwo.
Mieszkał tam prowadząc wykłady na temat religii i polityki, jak również podróżował po Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Był zaangażowany w działalność polskiego rządu na uchodźstwie. Zmarł mając 67 lat i został pochowany na Woodlawn Cemetery w nowojorskiej dzielnicy Bronks.
Życie rodzinne
Edward Werner był mężem Zofii Heleny Kalinowskiej (1889–1946), której wujem był Rafał Kalinowski. Ich związek zaowocował narodzinami trojga dzieci, które miały znaczący wpływ na ich życie rodzinne.
Najstarszą córką była Zofia Helena (1910–1939), która połączyła swoje życie z Antonim Duninem. Niestety obojgu nie dane było przeżyć tragicznych wydarzeń września 1939 roku, kiedy to zginęli podczas hitlerowskiej ofensywy.
Ich syn, Karol Gabriel (1912–1978), był porucznikiem w Wojsku Polskim. Kiedy wybuchła II wojna światowa, udało mu się przedostać do Wielkiej Brytanii, gdzie walczył w szeregach 1 Polskiej Dywizji Pancernej. Po wojnie zmarł we Francji.
Ostatnie dziecko, Maria Gabriela (ur. 1916), wzięła ślub z Józefem Ciechomskim. W trakcie wojny została aresztowana i trafiła do obozu Auschwitz-Birkenau, jednak udało jej się przeżyć. Po uwolnieniu zdecydowała się na emigrację do Stanów Zjednoczonych, gdzie poślubiła Josepha Nabela.
Przypisy
- M.P. z 1924 r. nr 299, poz. 980 „za zasługi, położone w dziedzinie skarbowości polskiej”.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Lucjusz Dura | Konstanty Brodzki | Jan Dobraczyński | Adam Stanisław Sapieha | Jacek Eisner | Gabriela Balicka-Iwanowska | Janusz Korwin-Mikke | Stefan Starzyński | Robert Lipka | Stefan Natanson | Czesław Górski | Witold Kołodziejski | Henryk Patzer | Michał Krukowski (1919–1990) | Ignacy Martynowicz | Michał Serzycki | Roman Zambrowski | Joanna Froehlich | Andrzej Zawiślak | Marian CynarskiOceń: Edward Werner