Stefan Mazurkiewicz, urodzony 25 września 1888 roku w Warszawie, to znakomity polski matematyk, który wywarł istotny wpływ na rozwój matematyki w Polsce. Jego działalność naukowa przenikała różne dziedziny matematyki, a jego badania były fundamentem dla wielu przyszłych pokoleń.
Odszedł z tego świata 19 czerwca 1945 roku w Grodzisku Mazowieckim, pozostawiając po sobie bogaty dorobek naukowy oraz zasługi w ramach warszawskiej szkoły matematycznej, której był jednym z najważniejszych przedstawicieli.
Życiorys
Stefan Mazurkiewicz przyszedł na świat w Warszawie w rodzinie, w której ojciec Jan (1853–1922) był adwokatem, a matka Michalina z Piotrowskich (ur. 1864) miała również poważną rolę. W jego rodzeństwie znajdował się brat Władysław, który wyróżniał się jako dyplomata, oraz siostra, która urodziła się w 1894 roku. Młody Mazurkiewicz ukończył gimnazjum w Warszawie w 1906 roku, a następnie zdobijając świadectwo dojrzałości w IV Gimnazjum w Krakowie.
Po zakończeniu edukacji w szkole średniej podjął studia wyższe z matematyki na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W jego dalszej naukowej podróży znalazły się również uczelnie w Monachium, Getyndze i Lwowie, gdzie obronił doktorat z zakresu filozofii w 1913 roku na podstawie pracy zatytułowanej Thèse sur les courbes qui remplissent le carré.
Od 1 grudnia 1915 roku Mazurkiewicz zaczynał wykładać matematykę na Uniwersytecie Warszawskim, zdobywając miano profesora nadzwyczajnego tego kierunku od 1 kwietnia 1919 roku. Na Uniwersytecie Jagiellońskim pełnił funkcję docenta matematyki od 4 czerwca 1919, a od 1 października 1920 roku był profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1927–1935 pełnił rolę dziekana, a w 1937 roku został powołany na stanowisko prorektora uczelni.
Oprócz tego, w swoich dociekaniach dydaktycznych Mazurkiewicz współpracował z Wyższą Szkołą Handlową oraz Wolną Wszechnicą Polską. W 1917 roku został członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, a w latach 1935–1945 miał zaszczyt być jego sekretarzem generalnym. Od 1922 roku był również aktywnym członkiem Polskiej Akademii Umiejętności (PAU).
Jego zainteresowania naukowe obejmowały zagadnienia z zakresu topologii, analizy matematycznej oraz probabilistyki. W 1920 roku Stefan Mazurkiewicz stał się współzałożycielem pisma „Fundamenta Mathematicae” razem z Zygmuntem Janiszewskim i Wacławem Sierpińskim.
W okresie wojny polsko-bolszewickiej zaangażował się w pracę Biura Szyfrów Oddziału II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Brał aktywny udział w łamaniu kodów i kształceniu przyszłych polskich kryptologów. W 1922 roku otrzymał prawo do odznaki pamiątkowej 1-go Naczelnego Dowództwa (Sztabu Generalnego) Wojska Polskiego.
Na płaszczyźnie osobistej, Mazurkiewicz należał do wyznania ewangelicko-reformowanego. W 1924 roku rozwiódł się z pierwszą żoną podczas uroczystości w Jednocie Wileńskiej, a 7 października 1933 roku w kościele ewangelicko-reformowanym w Warszawie poślubił Marię z Brzozowskich, znaną również jako Paradowska.
Po zakończeniu życia znalazł spoczynek na cmentarzu Powązkowskim, w kwaterze oznaczonej numerami 41-2-24,25.
Przypisy
- Wojna wywiadów [online], polska-zbrojna.pl, 11.08.2019 r. [dostęp 28.09.2023 r.]
- Stefan Mazurkiewicz [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 12.06.2022 r.]
- Mazurkiewicz Stefan, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 01.10.2021 r.]
- Cmentarz Stare Powązki: MAZURKIEWICZOWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 18.12.2019 r.]
- GrzegorzG. Nowik GrzegorzG., Zanim złamano „Enigmę” … Rozszyfrowano rewolucję. Polski radiowywiad podczas wojny z bolszewicką Rosją 1918–1920, wyd. 1, Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2010, s. 70-77.
- GrzegorzG. Nowik GrzegorzG., Zanim złamano „Enigmę”. Polski radiowywiad podczas wojny z bolszewicką Rosją 1918–1920, wyd. 1, Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004, s. 23-25, 232.
- Bolszewik złamany (wywiad z dr Grzegorzem Nowikiem). serwisy.gazeta.pl.
- M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za zasługi na polu pracy naukowej”.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 30.04.1922 r., s. 334.
- Maciej Iłowiecki: Dzieje nauki polskiej. Warszawa: Wydawnictwo „Interpress”, 1981, s. 251, 253.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Tadeusz Sivert | Stefan Amsterdamski | Dariusz Karłowicz | Irena Hernik | Franciszek Sapalski | Józef Boguski | Maria Holstein-Beck | Maria Podgórska | Ludwik Młokosiewicz | Edward Porębowicz | Julian Rafalski | Krzysztof Meissner | Stefan Ciara | Katarzyna Bratkowska | Władysław Dziewulski (astronom) | Irena Gieysztorowa (historyk) | Jadwiga Bryła | Janusz Libicki | Wanda Zalewska | Augustyn JakubisiakOceń: Stefan Mazurkiewicz