Tadeusz Sivert

---

Życiorys

W 1925 roku Tadeusz Sivert zakończył swoją naukę w Gimnazjum Wojciecha Górskiego w Warszawie, a następnie kontynuował studia na kierunkach polonistyki i romanistyki na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1927–1928 studiował również filologię francuską i historię sztuki na Sorbonie w Paryżu. W 1931 roku uzyskał stopień naukowy na Uniwersytecie Warszawskim, a dwa lata później ukończył naukę w Wyższej Szkole Muzycznej im. F. Chopina, gdzie zdobył dyplom z gry na fortepianie oraz śpiewu. W trakcie swoich studiów pełnił rolę akompaniatora w Chórze Revellersów.

Od 1931 roku Sivert rozpoczął pracę jako nauczyciel języka polskiego i francuskiego w Gimnazjum im. W. Górskiego, a w latach 1937–1939 uczył w Gimnazjum dla Dorosłych „Wytrwałość”. W 1939 roku obronił pracę doktorską, której tematem była monografia na temat Aleksandra Niewiarowskiego – niestety ta ważna praca nie przetrwała okresu wojennego. W tym samym roku zrealizował nagranie płyty gramofonowej z pieśniami polskich kompozytorów.

Po wybuchu II wojny światowej przeniósł się do Białegostoku, gdzie pracował jako nauczyciel w Instytucie Muzycznym. W 1940 roku na stałe osiedlił się w Warszawie, gdzie zorganizował tajne nauczanie w Gimnazjum im. W. Górskiego. W czasie wojny jeszcze raz zmienił miejsce pobytu, przenosząc się na prowincję, gdzie kontynuował edukację oraz dyrygował w chórze kościelnym.

Po zakończeniu działań wojennych, osiedlił się w Łodzi, gdzie uczył w Gimnazjum im. T. Kościuszki oraz, w latach 1945–1948, publikował recenzje dotyczące muzyki w gazetach „Głos Robotniczy” oraz „Dziennik Łódzki”. Jego recenzje dotyczące literatury pojawiały się w „Poloniście” od 1946 roku. Po pewnym czasie podjął pracę jako starszy asystent oraz adiunkt na Uniwersytecie Łódzkim w latach 1946–1950. W tym samym okresie, od 1947 do 1950 roku, wykładał także na Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Łodzi. Również w 1947 roku obronił swoją drugą pracę doktorską, której tematem była Twórczość dramatyczna Staffa i promotorował ją Konrad Górski, na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu.

W latach 1947–1949 pełnił rolę redaktora i publicysty „Łodzi Teatralnej”, a także publikował artykuły w „Pracach Polonistycznych”. W 1949 roku wrócił na stałe do Warszawy, gdzie zaczął pracować w Studium Teatrologicznym, a następnie objął stanowisko kierownika Pracowni Teatru Polskiego w Państwowym Instytucie Sztuki (później Instytut Sztuki PAN). Dodatkowo prowadził wykłady na wydziale dziennikarstwa oraz polonistyki na Uniwersytecie Warszawskim oraz na Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie w latach 1950–1968. Od 1952 roku regularnie publikował artykuły w „Pamiętniku Teatralnym”, a w latach 1953–1956 również w „Przeglądzie Kulturalnym”. W 1955 roku uzyskał stopień docenta w oparciu o swoją pracę na temat dramatu mieszczańskiego epoki pozytywizmu warszawskiego. Pełnił funkcję redaktora serii IS PAN, takich jak „Studia z Dziejów Teatru w Polsce”, „Studia i Materiały do Dziejów Teatru Polskiego”, oraz „Repertuar Teatrów w Polsce”. W 1964 roku otrzymał nominację na profesora nadzwyczajnego, a w latach 1968–1969 wykładał na Wydziale Wokalistyki w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie.

Był działaczem i członkiem wielu organizacji, w tym Towarzystwa Polonistów RP (od 1937), Związku Nauczycielstwa Polskiego (od 1937), Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków (od 1959), a także Międzynarodowego Instytutu Teatralnego (od 1963). Był członkiem Rady Naukowej IS PAN oraz Komitetu Nauk o Sztuce (od 1962) oraz Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (od 1982).

Życie prywatne

Tadeusz Sivert był synem Józefa Siverta oraz Eugenii z domu Kamińskiej. Jego życie osobiste związane było z warszawskim środowiskiem homoseksualistów, w którym interesował się zarówno sztuką, jak i intelektualnymi dyskusjami. Po swojej śmierci spoczął na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, na kwaterze P, w rzędzie 6, na miejscu 31.

Odznaczenia

W dorobku Tadeusza Siverta znajduje się szereg prestiżowych odznaczeń, które świadczą o jego wkładzie w rozwój społeczny oraz edukacyjny. Oto wykaz jego wyróżnień:

• Złoty Krzyż Zasługi (1955),
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1977),
• Złota Odznaka ZNP (1979),
• Medal Komisji Edukacji Narodowej (1979),
• Złota Odznaka Honorowa „Za Zasługi dla Warszawy”.

Publikacje

W dorobku Tadeusza Siverta znajdują się liczne publikacje, które znacząco wpłynęły na polski świat teatralny oraz badania dotyczące kultury. Jego prace obejmują różnorodne tematy, poznając ważne aspekty polskiego życia artystycznego zarówno w kraju, jak i za granicą. Oto niektóre z nich:

• Mickiewicz na scenie, Warszawa 1955,
• Niemcy Leona Kruczkowskiego, Warszawa: PZWS 1965,
• Melpomena polska na paryskim bruku. Teatralia polskie we Francji w XIX w. (Współaut.: Z. Markiewicz), Warszawa: PWN 1973,
• Polacy w Paryżu. Z dziejów polskiego życia kulturalnego w Paryżu na przełomie XIX i XX wieku, Warszawa: PWN 1980,
• Teatry warszawskie w latach 1865–1890. W: Dzieje teatru polskiego. T. 3. Teatr polski od 1863 roku do schyłku XIX wieku, Warszawa 1982,
• Les oeuvres de Henryk Sienkiewicz sur les scènes de Paris au début du XXe siècle, Warszawa: PWN 1988,
• Warszawskie Teatry Rządowe w latach 1890–1900; Teatry prywatne i subwencjonowane w latach 1890–1900. W: Dzieje teatru polskiego. T. 4,
• Teatr polski w latach 1890–1918, Warszawa 1988,
• Łódź Teatralna Leona Schillera. (1946–1949). Zarys monograficzny, Wrocław: Ossolineum 1991.

Każda z tych publikacji, na swój sposób, przyczyniła się do zrozumienia rozwoju kultury teatralnej w Polsce oraz ukazała wpływ, jaki mieli polscy artyści na sceny międzynarodowe.

---

Oceń: Tadeusz Sivert

---