Stanisław Ostwind-Zuzga

---

Życiorys

Stanisław Ostwind-Zuzga przyszedł na świat w Warszawie jako Szmul Ostwind, będąc synem Wolfa (Władysława) Ostwinda oraz Rebeki (Reginy) z domu Saudel. W okresie od 1915 do 1917 roku brał udział w walkach w Legionach Polskich, konkretnie w 1 pułku piechoty, pod dowództwem mjr. Edwarda Śmigłego-Rydza. Uczestniczył m.in. w bitwie pod Kostiuchnówką. Po kryzysie przysięgowym, został internowany przez Niemców w obozie w Szczypiornie.

W 1919 roku ukończył szkołę podoficerską, osiągając stopień starszego sierżanta, po czym służył w 36 pułku piechoty Legii Akademickiej, biorąc udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W 1920 roku przeszedł na katolicyzm, przyjmując chrzest. Od 1921 pełnił funkcję posterunkowego Policji Państwowej, a po awansie na przodownika w 1932 roku, aż do wybuchu II wojny światowej, pracował jako referent w Wydziale Personalnym Komendy Policji w Warszawie.

W okresie okupacji zmienił nazwisko na Zuzga. Po zakończeniu kampanii wrześniowej działał w ukryciu na Podlasiu. Od sierpnia 1942 roku wstąpił do Narodowej Organizacji Wojskowej w powiecie łukowskim na zlecenie kpt. Jerzego Wojtkowskiego, a następnie przeszedł do Narodowych Sił Zbrojnych. Po ukończeniu szkolenia w ośrodku szkoleniowym NSZ „Dym” w Jacie, podjął działalność w powiecie siedleckim. Po rozłamie w NSZ w kwietniu 1944 roku, w związku z umową scaleniową z Armią Krajową, pozostał częścią NSZ, która scaliła się z AK, stając się NSZ-AK. W maju tegoż roku obejmował dowództwo komendy powiatowej NSZ-AK w Węgrowie, będąc jedynym Polakiem pochodzenia żydowskiego na tak wysokim stanowisku. Z dniem 1 czerwca 1944 roku awansowano go na stopień majora.

W sierpniu 1944 roku powiat węgrowski opanowała Armia Czerwona, co zmusiło komunistów do podjęcia działań przeciwko podziemiu niepodległościowemu. 3 stycznia 1945 roku Stanisław Ostwind-Zuzga został aresztowany przez UB i przewieziony do aresztu w Otwocku, gdzie doświadczył brutalnych tortur. Po odkryciu jego żydowskiego pochodzenia, komuniści usiłowali nakłonić go do współpracy, jednak zdecydowanie odmówił, deklarując lojalność wobec Polski oraz Narodowych Sił Zbrojnych, którym złożył przysięgę. Ponadto, gdy zapytano go, dlaczego jako Żyd utrzymuje stosunki z narodowcami, odpowiedział: „Po pierwsze jestem Polakiem, po drugie tylko oni [narodowcy] chcieli mi pomóc”.

Według historyka Wojciecha Muszyńskiego, komuniści obawiali się możliwych prób odbicia Ostwinda. Świadczyć może o tym akt oskarżenia, który został przygotowany już 31 grudnia 1944 roku, czyli trzy dni przed jego aresztowaniem. 2 lutego 1945 roku, w wyniku zaledwie 15 minutowego procesu, Sąd Wojskowy Garnizonu Warszawskiego skazał go na karę śmierci. Stanisław Ostwind-Zuzga został rozstrzelany 4 lutego 1945 roku w więzieniu UB przy ulicy 11 Listopada w Warszawie.

Ordery i odznaczenia

Stanisław Ostwind-Zuzga, uznawany za jedną z ważniejszych postaci w historii Polski, został odznaczony wieloma prestiżowymi wyróżnieniami za swoje zasługi oraz poświęcenie dla kraju. Jego osiągnięcia zostały docenione nie tylko za życia, ale także po jego śmierci, co świadczy o jego znaczeniu w polskiej historii.

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 2018),
• Krzyż Niepodległości (10 grudnia 1931),
• Krzyż Zasługi za Dzielność (19 marca 1935),
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
• Srebrny Medal za Długoletnią Służbę,
• Brązowy Medal za Długoletnią Służbę,
• Krzyż Legionowy.

---

Oceń: Stanisław Ostwind-Zuzga

---