Zygmunt Maksymilian Gebethner, znany również pod pseudonimami Zygmuntowski oraz Kita, to postać nieodzownie związana z historią Polski. Urodził się 1 maja 1923 roku w Warszawie, a swoje życie poświęcił walce o niepodległość kraju. Jego zaangażowanie w działalność podziemną, szczególnie w czasie II wojny światowej, zapisało się na kartach historii.
Jako działacz Armii Krajowej, Gebethner brał udział w wielu działaniach, które miały na celu obronę ojczyzny przed okupantem. Jego odwaga i determinacja ujawniły się szczególnie podczas powstania warszawskiego, kiedy to wziął czynny udział w walkach o wolność Warszawy.
Po wojnie Zygmunt Gebethner był również członkiem Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari, co dodatkowo podkreśla jego znaczącą rolę w historii Polski i uznanie jego zasług.
Życiorys
Zygmunt Gebethner przyszedł na świat w rodzinie, której korzenie sięgają znanych warszawskich wydawców. Jego rodzicami byli Jan i Helena z d. Patschke, a on sam był prawnukiem Gustawa Adolfa oraz synem Jana Stanisława Gebethnerów. Jego brat, Stanisław Tytus Gebethner, również odegrał istotną rolę w historii rodziny.
Przed wybuchem II wojny światowej uczęszczał do Gimnazjum im. Mikołaja Reja w Warszawie. W czasie polskiej wojny obronnej września 1939 roku pełnił funkcję gońca Straży Obywatelskiej, co podkreśla jego zaangażowanie w obronę stolicy. Po wybuchu okupacji niemieckiej, angażował się w działalność w konspiracji, będąc członkiem komórki informacyjnej Szarych Szeregów od 1940 roku.
Podczas powstania warszawskiego brał udział w próbie zdobycia Domu Prasy, walcząc w szeregach plutonu 1108, w ramach 1 dywizjonu 7 pułku ułanów Lubelskich „Jeleń”. Niestety, został ranny, ale to nie zniechęciło go do kontynuacji walki. Po powstaniu walczył w składzie batalionu Golski. W uznaniu swojego męstwa, został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari oraz Krzyżem Walecznych, co świadczy o jego niezłomności i poświęceniu.
Po zakończeniu wojny Zygmunt Gebethner znalazł się w roli wydawcy i redaktora. Jego działalność zawodowa przyniosła mu uznanie w środowisku literackim. Był również ostatnim, a w chwili zakończenia kadencji 22 czerwca 2016 roku, jedynym członkiem Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari. Zmarł 7 listopada 2020 roku, pozostawiając po sobie znaczący ślad w polskiej kulturze i historii.
Odznaczenia
Wśród licznych odznaczeń, które zdobył Zygmunt Gebethner, wyróżniają się następujące medalowe nagrody:
- Order Virtuti Militari, który przyznano mu za ofiarność w walce w czasie powstania,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Złoty Krzyż Zasługi,
- Krzyż Partyzancki,
- Krzyż Walecznych.
Przypisy
- Zygmunt Gebethner. 1944.pl. [dostęp 17.11.2020 r.]
- Kawalerowie najwyższego odznaczenia wojskowego chcą, by było ono nadawane także bohaterom z Afganistanu.. rp.pl. [dostęp 23.10.2016 r.]
- Gebethner. polacyzwyboru.pl. [dostęp 23.10.2016 r.]
- Zygmunt Gebethner „Zygmuntowski”. 1944.pl. [dostęp 23.10.2016 r.]
- a b c d Szostak 2008, s. 84.
- a b c d Szostak 2008, s. 83.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Stanisław Kacprzak | Eugeniusz Smoliński | Antoni Chełmiński (pilot) | Janusz Czupryniak | Jan Rotwand | Czesław Paczkowski | Karol Świerczewski | Jerzy Świderski (1927–1944) | Maria Kowalska (sanitariuszka) | Kazimierz Kamprad | Wojciech Omyła | Tadeusz Wuttke | Bartłomiej Jahn | Stanisław Bełżyński | Ryszard Suski | Stanisław Tylicki | Antoni Aleksandrowicz (pułkownik) | Stefania Grzeszczak | Lucyna Hertz | Jerzy GawinOceń: Zygmunt Gebethner