Piotr Rypson, urodzony 18 grudnia 1956 roku w Warszawie, jest uznawanym polskim historykiem sztuki, który również działa jako kurator, krytyk, literaturoznawca oraz publicysta. Jego bogata kariera obejmuje liczne osiągnięcia w dziedzinie sztuki oraz kultury, które przyczyniły się do jego renomowanej pozycji w tych kręgach.
W 2018 roku Rypson pełnił obowiązki dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie, co było ważnym wydarzeniem w jego karierze. Ponadto, w tym samym roku, został uhonorowany Nagrodą Krytyki Artystycznej im. Jerzego Stajudy, co podkreśla jego wkład w rozwój polskiej sztuki i kultury.
Życiorys
Piotr Rypson rozpoczął swoją edukację, studiując archeologię śródziemnomorską na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1993–1999 prowadził gościnne wykłady w Rhode Island School of Design, zlokalizowanej w Providence, a także w Studium Muzealnym przy Instytucie Historii Sztuki na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie wykładał w okresie od 1995 do 1998 roku. W roku 2000 obronił pracę doktorską zatytułowaną Poezja wizualna w Polsce od XVI do XVIII wieku uzyskując doktorat na wydziale Polonistyki. Posiada również doświadczenie wykładowcze w Miami Ad School.
W międzyczasie, w latach 1993–1996, Piotr Rypson pełnił funkcję Głównego Kuratora Zbiorów oraz Galerii w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski. Dodatkowo, od roku 1994 do 2005, był aktywnym członkiem Rady Promocji Fundacji Kultury. Jego praca na rzecz kultury sztuki obejmowała także zasiadanie w Radzie Sztuki przy Ministerstwie Kultury i Sztuki, a od 1999 do 2003 pełnił rolę wiceprzewodniczącego polskiej sekcji Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki, znanego również jako AICA. Rypson miał także swój wkład w jury prestiżowej nagrody „Paszport „Polityki””. Obecnie od 2001 roku przewodniczy Radzie Programowej Fundacji Galerii Foksal.
W latach 1990–1994 był redaktorem naczelnym czasopisma „Obieg”, które koncentrowało się na sztuce współczesnej. Oprócz tego jego artykuły publikowane były w takich wydaniach jak „Barok”, „Polityka”, „Odra” oraz „Magazyn Sztuki”. Rypson jest również autorem książek, w których badał kwestie związane z sztuką wizualną XX oraz XXI wieku oraz twórcami tej sztuki.
Rypson posiada bogate doświadczenie jako kurator wystaw, w tym z pracami artystów takich jak Zbigniew Libera, Magdalena Abakanowicz, Jarosław Modzelewski, Dick Higgins, Andrzej Dłużniewski, Maria Jarema, Stefan oraz Franciszka Themersonowie. Współorganizował również ważną wystawę „Dizajn dla wolności – wolność w dizajnie. Polskie projektowanie graficzne 1981–2011”, która miała miejsce w Berlinie i Tokio w 2011 roku z okazji polskiej prezydencji w Unii Europejskiej.
Do 2018 roku Rypson zajmował stanowisko zastępcy dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie, a następnie pełnił obowiązki dyrektora tego muzeum od 28 czerwca do 30 listopada 2018. Niestety 20 grudnia 2018 roku został zwolniony przez Jerzego Miziołka, co miało miejsce w roku ochronnym przed jego emeryturą, i miało miejsce bez podania jakiejkolwiek przyczyny.
Od 2019 roku Piotr Rypson obejmował również funkcję przewodniczącego Polskiego Komitetu Narodowego Międzynarodowej Rady Muzeów. W styczniu 2024 roku objął stanowisko dyrektora Departamentu Dziedzictwa Kulturowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, gdzie jego departament odpowiada m.in. za muzea, politykę kultury oraz instytucje pamięci, obejmujące zagładę oraz Międzynarodową Radę Oświęcimską.
Publikacje
Piotr Rypson jest autorem wielu znaczących dzieł w dziedzinie sztuki i literatury. Poniżej przedstawiamy przegląd jego kluczowych publikacji:
- 1989 – Obraz słowa. Historia poezji wizualnej,
- 1995 – Krzysztof Wodiczko, sztuka publiczna,
- 2000 – Książki i strony. Polska książka awangardowa i artystyczna XX wieku,
- 2002 – Piramidy słońca, labirynty,
- 2011 – Nie gęsi. Polskie projektowanie graficzne 1919–1949,
- 2017 – Czerwony monter. Mieczysław Berman – grafik, który zaprojektował polski komunizm.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Jan Zdrojewski | Krystyna Zachwatowicz | Jan Goliński (1894–1967) | Janusz Kruk | Małgorzata Zajączkowska | Rufin Morozowicz | Tomash | Maciej Parowski | Maciej Piwowarczuk | Aleksander Michaux | Emilian Kamiński | Stanisław Bełza | Katarzyna Leżeńska | Andrzej Puczyński | Andrzej Ciechanowiecki | Stanisława Angel-Engelówna | Edmund Perle | Zbigniew Raplewski | Dariusz Kozakiewicz | Alina BolechowskaOceń: Piotr Rypson