Stanisław Bełza

---

Życiorys

Stanisław Bełza był osobą o bogatym życiorysie, wyróżniającą się szeregiem osiągnięć. Urodził się w rodzinie z tradycjami – jego ojcem był Józef Bełza, chemik, a matką Augusty Bogumiły Teofili Ostrowska. Związany był z Jadwigą z Kobylańskich, z którą tworzył rodzinę. Razem z żoną wychowywał syna Witolda Bełzę, znanego bydgoskiego bibliotekarza oraz działacza na polu literackim i kulturalnym, a także był bratem Władysława Bełzy.

W 1921 roku Bełza wykazał się inicjatywą poprzez założenie Towarzystwa Narodowo-Kulturalnej Pracy dla Górnego Śląska. Na jego cześć utworzono również Bibliotekę im. Melanii Parczewskiej w ówczesnej Królewskiej Hucie, dzisiejszym Chorzowie. Stanisław odbywał liczne podróże, z których jedna do Egiptu zaowocowała późniejszą relacją pt. W ojczyźnie faraonów.

Oprócz swojej działalności kulturalnej, 2 maja 1923 roku został uhonorowany Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, co stanowiło znaczące wyróżnienie za jego wkład w rozwój kultury i społeczeństwa. Był także honorowym obywatelem Królewskiej Huty.

Stanisław Bełza zmarł i spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w Kwaterze 179, Rząd 1, Miejsce 11/12, gdzie jego pamięć jest wciąż pielęgnowana.

Dzieła wybrane

Stanisław Bełza był autorem wielu znaczących dzieł literackich, które przyczyniły się do poznania kultury i historii polskiej. Poniżej przedstawiamy wybrane pozycje, które ukazują jego różnorodność twórczą:

• Karol Miarka: Kartka z dziejów Górnego Śląska, Warszawa 1880,
• Jeden miesiąc w Norwegii, Warszawa 1880,
• Dziesięć lat pracy na kresach. Kartka z dziejów Śląska austriackiego, Warszawa, Kraków, G. Gebethner i Spółka 1883,
• Holandya, Kraków, G. Gebethner i Spółka 1894,
• W kraju tysiąca jezior: z podróży i przechadzek po Finlandyi, Warszawa: Gebethner i Wolff 1896,
• W Górach Olbrzymich, Kraków, Gebethner i Wolff, 1898,
• Na Śląsku polskim (wrażenia i spostrzeżenia), Kraków, G. Gebethner i Spółka 1890,
• Listy z Sycylii, Kraków, G. Gebethner i Spółka 1900,
• My czy oni na Śląsku polskim?, Warszawa, Kraków, G. Gebethner i Spółka 1902,
• Lądem i morzem, Kraków, G. Gebethner i Spółka 1904,
• Mickiewicz jako najszczytniejsze wcielenie miłości kraju (konferencja wygłoszona w Filharmonii w Warszawie w dniach 26 i 27 listopada 1906 na Koncertach Mickiewiczowskich), Warszawa, Kraków, Poznań, G. Gebethner i Spółka 1907,
• Być, Albo Nie Być „To be, or not to be” (mój głos w sprawie żydowskiej), Warszawa, księgarnia Wendego i ski 1913,
• Śląsk polski. Pamiątkowa księga Wielkiego Tygodnia Górnośląskiego, Warszawa 1920,
• Echa Szwajcarji, Warszawa 1927,
• W Ojczyźnie Bohatera, Warszawa, Kraków, Poznań, G. Gebethner i Spółka 1905.

---

Oceń: Stanisław Bełza

---