Mieczysław Ferszt

---

Życiorys

Mieczysław Ferszt był synem Samuela Dawida, który wykonywał zawód subiekta. Po ukończeniu szkoły rzemieślniczej, rozpoczął swoją karierę jako tokarz w Zakładach Mechanicznych „Ursus”. Od 1935 roku był aktywnym członkiem Czerwonego Harcerstwa, a później przystąpił do Organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego. W okresie swojej działalności pełnił rolę sekretarza Wydziału Młodzieży przy Okręgowym Komitecie Robotniczym PPS, najpierw w Warszawie-Podmiejskiej, a od 1938 roku w Warszawie.

W 1937 roku Mieczysław Ferszt był współorganizatorem zlotu młodzieży PPS w Warszawie oraz aktywnie uczestniczył w Akcji Socjalistycznej. W obliczu wybuchu II wojny światowej, uczestniczył w obronie Warszawy i był zaangażowany w organizację Robotniczych Batalionów Obrony Warszawy. Przez pewien czas mieszkał u Adama Próchnika przy ul. Krasińskiego 18, a także pracował w Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. Jego ścieżka zawodowa prowadziła go później do Zarządu Miejskiego, gdzie pracował w oddziale zajmującym się drogami i mostami, wykonując zadania jako robotnik dniówkowy.

W 1939 roku, po nadejściu okupacji, wszedł w struktury konspiracji i zyskał status członka zespołu redakcyjnego „Biuletynu Informacyjnego”, wydawanego pod przewodnictwem Adama Próchnika. Już w listopadzie tegoż roku aktywnie angażował się w działania I Komitetu Adama Próchnika, odpowiadając za młodzieżowe sprawy oraz kolportaż, nawiązywał również kontakty z Stanisławem Dubois oraz innymi działaczami. Od stycznia 1940 r. brał udział w akcjach organizacji „Barykada Wolności”, a po rozłamie stał się jednym z kluczowych liderów grupy, która w grudniu 1940 roku rozpoczęła wydawanie pisma „Sztandar Wolności”. Odwiedzał obszary związane z działalnością wojskową w warszawskiej organizacji „Młota i Sierpa”, która jednak została rozbita w wyniku aresztowań w czerwcu 1941 roku.

We wrześniu 1941 roku uczestniczył w założeniu ZWW i reprezentował grupę „Sztandaru Wolności”, biorąc udział w pierwszej akcji dywersyjnej, dowodzonej przez Jana Fajge. Jako członek PPR, od początku 1942 roku współorganizował GL na Powiślu. Przez kilka miesięcy, od maja do lipca, przebywał w Radomiu, obawiając się aresztowania. W dniu 24 października 1942 roku, na czele utworzonej grupy GL, przeprowadził odwetową akcję na drukarnię „Nowego Kuriera Warszawskiego” usytuowaną przy ul. Marszałkowskiej 3/5.

W grudniu 1942 roku objął stanowisko dowódcy dzielnicy GL Powiśle, a dodatkowo dowodził Grupą Specjalną Okręgu Warszawa-Miasto GL. W dniu 20 stycznia 1943 roku podczas odprawy dowództwa Okręgu, która miała miejsce przy ul. Brzeskiej, przedstawił plan pomocy dla getta. W lutym tego samego roku kierował akcją ekspropriacyjną, która miała miejsce w urzędzie pocztowym na Marymoncie. Niestety, 23 lutego 1943 roku, podczas spotkania z „Maksem”, został aresztowany na rogu ul. Rakowieckiej i Puławskiej oraz osadzony w siedzibie Gestapo w Al. Szucha. Jedynymi zachowanymi wiadomościami, które mówią o jego losach są wiersze, które napisał w Al. Szucha, odnalezione w styczniu 1945 roku i przechowywane teraz w Muzeum Historii Polskiego Ruchu Rewolucyjnego.

Wśród wydarzeń związanych z jego uwięzieniem, po 28 kwietnia 1943 roku został tragicznie zamordowany. Jego żona, Helena Grotowska, również została aresztowana tego dnia i wywieziona do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Na koniec, 1 marca 1944 roku, prowokator „Maks” został zlikwidowany, co w znacznym stopniu przyczyniło się do uwolnienia opozycyjnych struktur.

Nazewnictwo ulicy

Ulica nosząca imię Mieczysława Ferszta została nadana w 1961 roku w stolicy Polski, Warszawie. W latach 2008 i 2012, przedstawiciele partii Prawo i Sprawiedliwość składali wnioski o zmianę patrona ulicy, postulując, by nadano jej imię św. Wincentego Pallottiego. Argumentowali oni, że dotychczasowy patron jest osobą skompromitowaną, właściwie bandytą, co spotkało się z kontrowersjami.

W 2016 roku, w kontekście nowelizacji tzw. ustawy dekomunizacyjnej, Zespół Nazewnictwa Miejskiego zaproponował nową nazwę ulicy, podnosząc kandydatury takie jak Władysława Raczkiewicza oraz Szmaragdowa. W listopadzie 2017 roku wojewoda mazowiecki, podejmując decyzję w formie zarządzenia zastępczego, ustalił nową nazwę, która brzmiała: ulica Ks. Władysława Gurgacza. Decyzja ta nie trwała długo, gdyż w grudniu 2018 roku Naczelny Sąd Administracyjny wydal wyrok, który przywrócił pierwotną nazwę, czyli ulicę Mieczysława Ferszta.

---

Oceń: Mieczysław Ferszt

---