Maria Joanna Radomska, urodzona 9 grudnia 1925 roku w Warszawie, była wybitną postacią w dziedzinie nauk rolniczych. Zmarła 23 czerwca 2012 roku, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w swojej dziedzinie. Była zootechnikiem, specjalizującym się w genetyce i hodowli zwierząt, co czyniło ją ekspertką w tej ważnej dziedzinie nauki.
W ciągu swojej kariery zawodowej pełniła funkcję rektora Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, gdzie wprowadzała innowacyjne metody nauczania i badania, mające na celu rozwój nauki o zwierzętach oraz poprawę jakości hodowli. Jej prace w dziedzinie genetyki zwierząt wpłynęły na rozwój i nowoczesne podejście do hodowli w Polsce.
Życiorys
Maria Joanna Radomska przyszła na świat w rodzinie inteligenckiej. W trakcie II wojny światowej była związana z Armią Krajową, przynależąc do Zgrupowania Jodła „IBIS”. Ukończenie studiów w 1950 roku na Wydziale Rolniczym SGGW otworzyło jej drzwi do kariery akademickiej.
Po zakończeniu edukacji rozpoczęła pracę w Rolniczym Zakładzie Doświadczalnym Siejnik położonym na Mazurach. Wkrótce przeniosła się do Warszawy, gdzie podjęła zatrudnienie w Zakładzie Hodowli Doświadczalnej Zwierząt PAN. Tam uzyskała stopień doktora nauk rolniczych, co było znaczącym osiągnięciem w jej karierze. Po reorganizacji w Polskiej Akademii Nauk, przeniesiono ją do Zakładu Hodowli Owiec SGGW, gdzie osiągnęła tytuł docenta nauk rolniczych oraz objęła kierownicze stanowisko w Zakładzie Genetyki Populacji w Katedrze Ogólnej Hodowli Zwierząt.
Habilitacja miała miejsce 16 listopada 1964 roku na Wydziale Hodowli Zwierząt SGGW, a jej praca habilitacyjna nosiła tytuł: “Studia porównawcze nad niektórymi metodami oceny tryków na podstawie potomstwa”. W 1972 roku otrzymała tytuł profesora na SGGW, a w 1979 roku została mianowana profesorem zwyczajnym nauk rolniczych. Radomska aktywnie uczestniczyła w życiu akademickim, pełniąc funkcje prodziekana oraz dziekana Wydziału Zootechnicznego w latach 1966–1972.
Była także rektorem tej uczelni w latach 1981–1987. Co istotne, była jednym z pierwszych kobiet w Polsce, które objęły stanowisko rektora uczelni wyższej. Wcześniej na tym stanowisku znajdowała się Eugenia Stołyhwowa, która sprawowała tę funkcję w Akademii Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie w latach 1950–1955.
Profesor Radomska była również zaangażowana w działalność opozycyjną w PRL-u. Należała do warszawskiego KIK-u i w listopadzie 1980 roku przystąpiła do Towarzystwa Kursów Naukowych. W okresie 1985–1989 brała udział w działalności Prymasowskiej Rady Społecznej.
Odszedł z tego świata 23 czerwca 2012 roku. Jej pogrzeb miał miejsce 29 czerwca po mszy świętej w kościele św. Katarzyny, gdzie spoczęła w grobie rodzinnym na warszawskich Powązkach (kw. 234–V–7).
Wybrane publikacje
Profesor Radomska ma imponujący dorobek naukowy, obejmujący 47 rozpraw, 13 podręczników oraz skryptów, a także 12 ekspertyz i projektów badawczych.
Do jej istotnych publikacji zalicza się:
- wychów jarek i tryków (1962),
- studia porównawcze nad niektórymi metodami oceny tryków na podstawie potomstwa (1964),
- podstawy chowu i żywienia zwierząt (1972, redakcja pracy zbiorowej),
- ćwiczenia z genetyki zwierząt (1974, współautor),
- metody i kierunki doskonalenia zwierząt (1975),
- podstawy zootechniki (1990, wspólnie z Aleksandrą Knothe, ISBN 83-01-09823-6),
- byłam rektorem: 1981-1987 (1994, ISBN 83-86241-25-X),
- podstawy hodowli i użytkowania zwierząt (2001, współautor, ISBN 83-7274-033-X),
- mazowieckie piaski (2007, ISBN 978-83-240-0790-5).
Odznaczenia i nagrody
Wśród licznych osiągnięć Marii Joanny Radomskiej, jej odznaczenia i nagrody stanowią ważny element, świadczący o jej niezwykłej działalności i zasługach.
- Krzyż Armii Krajowej,
- Krzyż Walecznych,
- Odznaka Grunwaldzka,
- Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski,
- Medal Komisji Edukacji Narodowej,
- Komandoria z Gwiazdą Orderu Świętego Sylwestra Papieża, nadana przez Ojca Świętego Jana Pawła II,
- Nagroda im. bp. Romana Andrzejewskiego, przyznana przez Radę Fundacji „Solidarna Wieś”, 2005.
Przypisy
- Eugenia Stołyhwowa – Gdy nauka jest kobietą [online] [dostęp 18.03.2020 r.]
- Piotr Chmieliński: Nagroda im. bp. Andrzejewskiego dla Pani Rektor. [dostęp 01.02.2013 r.]
- Zmarła prof. dr hab. Maria Joanna Radomska. sggw.pl, 25.06.2012 r. [dostęp 25.06.2012 r.]
- Nekrolog na stronie "Gazety Wyborczej". [dostęp 30.06.2012 r.]
- Ministerstwo Oświaty i Szkolnictwa Wyższego, Katalog rozpraw doktorskich i habilitacyjnych 1965, Warszawa–Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967, s. 576.
- Równolegle z kadencją rektorską Radomskiej miała swoją kadencję Danuta Michałowska w PWST w Krakowie.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Adam Pszczółkowski | Juliusz Zakrzewski | Kazimierz Funk | Wincenty Lutosławski | Wojciech Albiński | Ewa Geller | Jerzy Wolszczan | Jerzy Pieńkos | Andrzej Kunert | Paweł Staniszewski | Alodia Kawecka-Gryczowa | Krzysztof Maurin | Marceli Handelsman | Zygmunt Moczarski | Władysław Pożaryski | Józef Kołodziejczyk | Alfred Korzybski | Ewa Mańkiewicz-Cudny | Janusz Tadeusz Maciuszko | Izabela WasiakOceń: Maria Joanna Radomska