Izabela Wasiak

---

Życiorys

Izabela Wasiak pochodziła z rodziny Przanowskich, która zapisała się w dziejach Polski jako rodzina znacznie zaangażowana w życie publiczne. Była córką Stefana Przanowskiego, inżyniera oraz przemysłowca, który pełnił funkcje ministerialne w zakresie aprowizacji oraz przemysłu i handlu. Jej rodzina obejmowała również Władysława Przanowskiego, pedagoga, a także Jana Przanowskiego, prawnika i posła. Dodatkowo, Edward Przanowski, uczestnik powstania styczniowego, był jej dziadkiem.

W okresie przed drugą wojną światową oraz w czasie nazistowskiej okupacji, uczyła się w warszawskiej szkole im. Cecylii Plater-Zyberkówny, gdzie uczestniczyła w tajnych kompletach. W czasie powstania warszawskiego działała jako sanitariuszka, nosząc pseudonim Iza I. Po zakończeniu wojny, jej talent literacki ujawniał się w formie opowiadań publikowanych anonimowo w piśmie „Oświata Niezależna”, a później w tygodniku „Verte” poprzez zbiór pt: „Cztery obrazki z powstańczej Warszawy”.

Po wojnie, Izabela ukończyła studia polonistyczne na Uniwersytecie Łódzkim, gdzie jej mentorem był prof. Stanisław Adamczewski. W latach 1946–1982 pracowała jako nauczycielka w różnych szkołach w Łodzi, gdzie uczyła języka polskiego i angielskiego. Nadała nowe życie Miejskiej Szkole Powszechnej dla Dorosłych nr 5 w Łodzi, po tym jak władze komunistyczne zdymisjonowały jej poprzedniczkę – Alicję Napiórkowską. Później angażowała się również w Technikum Włókienniczym nr 2 i nr 3 w Łodzi.

Izabela Wasiak była autorką licznych materiałów dydaktycznych, opublikowanych w uznawanych czasopismach takich jak „Dydaktyka Literatury”, „Polonistyka” oraz „Język Polski w Szkole Średniej”. W swoich pracach koncentrowała się na twórczości Norwida, badając jego recepcję w polskiej szkole oraz dostarczając analizy i interpretacje jego utworów. Członkostwo w Towarzystwie Literackim im. Adama Mickiewicza i udział w Okręgowym Komitecie Olimpiady Literatury i Języka Polskiego w Łodzi w latach 1981–1990, świadczyły o jej aktywnym uczestnictwie w życiu literackim kraju.

W październiku 1980 roku, po przystąpieniu do NSZZ „Solidarność”, zorganizowała jedną z pierwszych szkolnych komisji zakładowych, co było znamienne w jej karierze. W okresie stanu wojennego, aktywnie kolportowała prasę oraz literaturę niezależną, a także współpracowała z łódzkim wydawnictwem „Solidarność Walcząca”, które przekształciło się w 1988 roku w Wydawnictwo Społeczne „Fakt”. W latach 1986–1989 przewodniczyła tajnemu Łódzkiemu Zespołowi Oświaty Niezależnej, wydając serie broszur skierowanych do uczniów.

• Wśród wydanych przez nią broszur znalazły się „Lektury naszych dziadków” z patriotycznymi utworami dla młodzieży,
• oraz „Lektury naszych rodziców”, poświęcone tekstom socrealistycznym z lat 50. XX wieku, dokonane pod pseudonimem „Irena Wolska”.

Redagowanie biuletynu „Oświata Niezależna” oraz działalność w „Solidarności” w regionie, świadczą o jej zaangażowaniu w niezależne działania. Izabela była jednym z założycieli Wojewódzkiego Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” w Łodzi, kierującym przygotowaniami do wyborów parlamentarnych oraz samorządowych w 1989 roku. Wspomina ją prof. dr Alina Kowalczykowa, podkreślając jej wyjątkowe cechy osobowości, w tym twarde dążenie do celów połączone z nieprzeciętną skromnością oraz duchową kulturą.

Dzięki swojemu zaangażowaniu, Izabela została laureatką wielu nagród i odznaczeń, w tym Nagrody Ministra Oświaty i Wychowania oraz Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski. Jej mąż, Jerzy Wasiak (1924–2012), był absolwentem Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej w Warszawie i przez wiele lat nauczycielem dzieci niesłyszących oraz dyrektorem Zakładu dla Dzieci Głuchych w Łodzi. Razem mieli dwoje dzieci.

Izabela Wasiak znalazła swój ostatni spoczynek na cmentarzu w Łodzi-Łagiewnikach.

---

Oceń: Izabela Wasiak

---