Leszek Żebrowski, urodzony 29 maja 1955 roku w Warszawie, to wybitna postać w świecie polskiego życia akademickiego oraz publicystycznego. Jest znanym ekonomistą oraz historykiem, który wkłada wiele wysiłku w popularyzację historii Polski.
Na przestrzeni lat Żebrowski zyskał reputację jako ekspert w dziedzinie ekonomii oraz jako autor licznych artykułów i książek, w których analizuje różnorodne aspekty historii narodowej oraz jej wpływ na współczesność.
Życiorys
Leszek Żebrowski jest synem Franciszka Żebrowskiego, który urodził się w 1913 roku. Był on oficerem ZWZ i AK na terenach łomżyńskich oraz więźniem politycznym w czasach PRL. Matka Leszka, Irena z domu Siedlecka, przyszła na świat w 1922 roku. Ukończył on studia ekonomiczne na Wydziale Nauk EkonomicznychUniwersytetu Warszawskiego. W swojej rodzinie miał córkę, Małgorzatę Ewę, która żyła w latach 1986-2022.
Działalność zawodowa
Od 1979 roku, Żebrowski pracował jako naukowiec w Instytucie Organizacji, Zarządzania i Ekonomiki Przemysłu Budowlanego ORGBUD. W początkach lat 90. pełnił funkcję szefa Działu Dokumentacji w Instytucie Historycznym im. Romana Dmowskiego. W latach 1992–2002 był naczelnikiem w Urzędzie do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Po 2002 roku, aż do 2012, związany był z Archiwum m.st. Warszawy.
Działalność historyczna
Od połowy lat 80. prowadził badania dotyczące działalności polskiego podziemia w czasach II wojny światowej oraz po 1945 roku. W swoich pracach korzystał z dokumentów zgromadzonych w bibliotece Wyższej Szkoły Nauk Społecznych przy KC PZPR. Jego zainteresowania obejmują historię narodowych organizacji konspiracyjnych, w tym Narodowych Sił Zbrojnych oraz Narodowej Organizacji Wojskowej, a także działań żołnierzy powojennego podziemia antykomunistycznego, powiązanych z Narodowym Zjednoczeniem Wojskowym. Poruszał także temat komunistycznej konspiracji i partyzantki w latach 1942–1945 oraz zjawisko stalinowskiej bezpieki. Zyskał uznanie jako pionier badań nad Narodowymi Siłami Zbrojnymi w Polsce.
Żebrowski jest autorem wielu artykułów historycznych, które publikowane są w takich tytułach jak „Nasz Dziennik”, „Nasza Polska”, portal pch24.pl oraz czasopisma polonijne. W latach 90. współpracował z „Nowym Światem” oraz „Gazetą Polską”. Jego prace można również znaleźć w „Nowym Państwie”, „Historii Do Rzeczy”, „Innych Obliczach Historii” i „Gazecie Polskiej Codziennie”. Ponadto, stworzył hasła dla Encyklopedii „Białych Plam”. Jest aktywnym uczestnikiem spotkań organizowanych przez Instytut Pamięci Narodowej, gdzie występuje jako ekspert historyczny oraz publikuje w „Biuletynie IPN”. Na antenach Radia Maryja, Telewizji Trwam oraz Telewizji Republika regularnie można usłyszeć jego wypowiedzi. Od 2017 roku, jego nagrania dostępne są na kanale Leszek Żebrowski – Wyklęci TV na serwisie YouTube.
Wystąpił w dokumentach filmowych Aliny Czerniakowskiej, które przedstawiają polskie podziemie antykomunistyczne po II wojnie światowej, takich jak „Zwycięstwo” (1995) oraz „Jeszcze się Polska o nas upomni” (2002). Dodatkowo, w 2007 roku wystąpił w filmie „Odkryć prawdę” tej samej autorki. Był także konsultantem historycznym przy produkcjach filmowych, w tym „Wyklęci. Narodowe Siły Zbrojne” (2002, film dokumentalny, reż. Iwona Bartólewska), „Historia Roja” (2015 – serial, 2016 – film fabularny, reż. Jerzy Zalewski) oraz „Bitwa pod Rząbcem. Historia prawdziwa” (2016, film dokumentalny, reż. Krzysztof Dziewięcki).
Działalność społeczna i polityczna
W latach 70. i 80. był aktywnym uczestnikiem opozycji antykomunistycznej. Brał udział w działaniach Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, a także publikował w podziemnych tygodnikach „Głos” oraz „Ład”. Żebrowski współpracował z Wydawnictwem Unia Nowoczesnego Humanizmu, a oprócz tego, był częścią nieformalnego stronnictwa politycznego związane z tradycją Narodowej Demokracji, znanego jako „salon Napoleona Siemaszki”. W latach 1993 oraz 1997 próbował swoich sił w wyborach do Sejmu z ramienia Komitetu Porozumienie Centrum-Zjednoczenie Polskie, a później Ruchu Odbudowy Polski jako bezpartyjny kandydat rekomendowany przez Porozumienie Kombatanckich Organizacji Niepodległościowych. Związał się również z Ligą Republikańską i zasiadał w radzie historycznej Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych. W 2012 roku wspierał inicjatywę „Goń z pomnika bolszewika” zainicjowaną przez Stowarzyszenie KoLiber, wchodząc w skład jej Honorowego Komitetu Poparcia. W 2013 roku został jednym z doradców Ruchu Narodowego oraz członkiem rad nadzorczych Fundacji „Ojczyzna, Rodzina, Własność” oraz Fundacji Imienia Generała Georga S. Pattona.
W 2014 roku dołączył do Komitetu Honorowego Fundacji „Łączka”, zajmującej się opieką nad Kwaterami na Łączce. Razem z Tadeuszem Płużańskim oraz Tomaszem Panfilem, zaangażował się w działalność samozwańczego Społecznego Trybunału Narodowego, który w 2016 roku ogłosił infamię dla takich postaci jak Bolesław Bierut, Stefan Michnik, Władysław Gomułka i Zbigniew Domino. Żebrowski prezentuje siebie jako radykalnego eurosceptyka oraz krytyka Unii Europejskiej.
Wyróżnienia
W styczniu 2010 roku, Klub Jagielloński im. Św. Kazimierza wyróżnił Leszka Żebrowskiego za jego osiągnięcia jako historyka, który w sposób istotny przyczynił się do badań nad dziejami najnowszymi, zwłaszcza w ciągu ostatnich dwudziestu lat.
Oprócz tego, Żebrowski został uhonorowany Nagrodą Fundacji im. Jerzego Łojka, co podkreśla jego znaczenie w polskiej historiografii.
Zarzuty współpracy z SB
Wszystko zaczęło się od odkrycia nazwiska Leszka Żebrowskiego na tak zwanej liście Wildsteina, która została ujawniona w 2005 roku. Dokumenty te znajdowały się w zasobach IPN BU 001134/4722. W sierpniu 2013 roku, znany bloger Marek Mądrzak, postanowił ujawnić część treści teczek dotyczących pracy i osobowych tajnego współpracownika o pseudonimie „Leszek”. Twierdził on, że te informacje mogą potwierdzać współpracę Żebrowskiego z Służbą Bezpieczeństwa.
W swoim obronie, Leszek Żebrowski stanowczo zaprzeczył wszelkim oskarżeniom, zapewniając, że nigdy nie współpracował z tym organem. Dodatkowo, ogłosił, że skierował sprawę do sądu. W 2017 roku, temat ten powrócił, a oskarżenia po raz kolejny zgłosił m.in. poseł Janusz Sanocki. Wraz z tymi oskarżeniami opublikował on skany dokumentów, które rzekomo dowodziły działania TW „Leszka” w archiwum IPN.
W tej sytuacji, Leszek Żebrowski, ponownie podkreślił, że nie był ani tajnym, ani jawnym współpracownikiem żadnej służby specjalnej. Zwrócił też uwagę na to, że w opublikowanej teczce brak jest jakichkolwiek dowodów obciążających go. Co więcej, wskazał na nieścisłości zawartych w dokumentach danych dotyczących jego osoby. W odpowiedzi na incydent, postanowił złożyć wniosek o autolustrację, co ma na celu wyjaśnienie tej kontrowersyjnej sytuacji.
Publikacje
Zbiory dokumentów
Leszek Żebrowski, uznawany za eksperta w dziedzinie historii najnowszej, współpracował przy wielu publikacjach, które dokumentują ważne wydarzenia z przeszłości. Wśród znaczących pozycji znajduje się:
- Brygada Świętokrzyska NSZ. Poznań–Warszawa: 1994 (współautor: Rafał Sierchuła),
- Narodowe Siły Zbrojne. Dokumenty, struktury, personalia. T. 1, 2 (NSZ-AK), 3 (NSZ-ONR). Warszawa: Burchard Edition, 1994–1996 (wybór i opracowanie: Leszek Żebrowski),
- Narodowe Siły Zbrojne na Podlasiu. T. 1. Siedlce: Związek Żołnierzy NSZ, 1997 (współautor: Mariusz Bechta),
- Narodowe Siły Zbrojne na Podlasiu. T. 2. Siedlce: Związek Żołnierzy NSZ, 1998 (współautor: Mariusz Bechta),
- Tajne oblicze GL-AL i PPR. Dokumenty. T. 1–3. Warszawa: Burchard Edition, 1997–1999 (wybór i opracowanie: Marek Jan Chodakiewicz, Piotr Gontarczyk, Leszek Żebrowski),
- Żołnierze wyklęci. Antykomunistyczne podziemie zbrojne po 1944 roku. Warszawa: „Volumen”, 1999 (wybór i opracowanie: Grzegorz Wąsowski, Leszek Żebrowski),
- Narodowe Siły Zbrojne na Podlasiu. T. 3. Biała Podlaska: „Rekonkwista”, 2003 (współautor: Mariusz Bechta),
- Kryptonim „Orzeł”. Warszawski Okręg Narodowego Zjednoczenia Wojskowego 1947–1954. Warszawa: IPN-Rytm, 2004 (wybór i opracowanie: Kazimierz Krajewski, Tomasz Łabuszewski, Jacek Pawłowicz, Leszek Żebrowski),
- Brygada Świętokrzyska NSZ w fotografiach i dokumentach, Warszawa: Capital s.c., 2014,
- Narodowe Siły Zbrojne. Dokumenty 1942-1944, T. 1. Fundacja Kazimierza Wielkiego, 2014 (wybór i opracowanie: Marek Jan Chodakiewicz, Wojciech Muszyński, Leszek Żebrowski),
- Władysław Kołaciński „Żbik”, Między młotem a swastyką, opracowanie i posłowie Leszek Żebrowski, 2018, Wydawnictwo Capital (ISBN 978-83-64037-20-7), Instytut Pamięci Narodowej (ISBN 978-83-8098-376-2).
Publicystyka historyczna
W dorobku Leszka Żebrowskiego znajduje się także szereg publikacji dotyczących wydarzeń historycznych oraz ich interpretacji w przeciwieństwie do powszechnie przyjętych narracji. Wśród nich warto wymienić:
- Paszkwil Wyborczej. Michnik i Cichy o Powstaniu Warszawskim. Warszawa: Burchard Edition, 1995,
- Mity przeciwko Polsce. Żydzi. Polacy. Komunizm 1939-2012. T. 2. Seria: „Biblioteka Naszej Polski”. Capital s.c., 2012,
- Paszkwil Wyborczej. Michnik i Cichy o Powstaniu Warszawskim. Capital, Warszawa, 2013. (Wznowienie poszerzone i uzupełnione o dokumenty i źródła, do których dotarł autor w ciągu 18 lat od pierwszego wydania),
- Walka o prawdę. Historia i polityka. Warszawa: Carnet Books, 2013,
- Zatruwanie pamięci. Jedwabne, Naliboki, Koniuchy (1941-1944). Politykierstwo historyczne w III RP. Warszawa: Nasz Dziennik, 2014,
- W szponach czerwonych. Komunizm i (post)komunizm w Polsce po 1944 r. Warszawa: Nasz Dziennik, 2015,
- Warszawa 44 Krew i Chwała. Powstanie Warszawskie 1944 narzędzie dawnej i współczesnej polityki. Warszawa: Capitalbook, 2018,
- O najnowszej historii Polski 1939-1989. Szkice i artykuły. Warszawa: Capitalbook, 2018.
Przypisy
- Leszek Żebrowski - Wyklęci TV - YouTube [online], www.youtube.com [dostęp 29.08.2022 r.]
- Prezentacja najnowszego numeru pisma naukowego „Glaukopis” – Warszawa, 06.04.2017 r. [dostęp 08.12.2019 r.]
- Dekomunizacja to usunięcie nazwisk zbrodniarzy z przestrzeni publicznej – Warszawa, 11.07.2017 r. [dostęp 08.12.2019 r.]
- „Nie byłem tajnym współpracownikiem SB”. Leszek Żebrowski o rzekomej współpracy, teczkach TW „Leszka” i oszczędności w słowach. wprawo.pl, 07.09.2017 r. [dostęp 23.05.2018 r.]
- Ruch Narodowy – Koszalin: Spotkanie z Leszkiem Żebrowskim. narodowyszczecin.pl, 19.06.2013 r. [dostęp 29.09.2014 r.]
- Brak strachu jest początkiem wolności – Wieczór autorski Leszka Żebrowskiego w Klubie Ronina. blogpress.pl, 19.01.2014 r. [dostęp 18.03.2014 r.]
- Piotr Mazurek: „Walka o prawdę” Leszka Żebrowskiego. Tę książkę powinien przeczytać każdy Polak!. wpolityce.pl, 25.09.2013 r. [dostęp 29.08.2014 r.]
- Jerzy Zalewski: Pod prąd. Warszawa: Wyd. 2Kolory, 2013 r.
- AdamA. Leszczyński AdamA., Społeczny Trybunał Narodowy, czyli jak zrealizować bolszewickie fantazje o sprawiedliwości rewolucyjnej [online], wyborcza.pl [dostęp 05.10.2019 r.]
- Leszek Żebrowski [online], RadioMaryja.pl [dostęp 03.03.2019 r.]
- Leszek Żebrowski [online], telewizjarepublika.pl [dostęp 03.03.2019 r.]
- Czesław Maj, Ewa Maj, Narodowe ugrupowania polityczne w Polsce: 1989-2001, Lublin 2007 r., s. 150.
- Książki. Między młotem a swastyką. ipn.gov.pl. [dostęp 08.12.2019 r.]
- Międzynarodowa konferencja naukowa „Polski i żydowski ruch oporu pod okupacją niemiecką w latach 1939–1945” – Warszawa, 09.02.2009 r. [dostęp 08.12.2019 r.]
- XXVI Spotkanie z Książką w Galerii. cojestgrane24.wyborcza.pl, 27.04.2017 r. [dostęp 27.07.2018 r.]
- Z cyklu „Mistrzowie dokumentu z historią w tle”: pokaz filmu Aliny Czerniakowskiej „Pachołki Rosji” – Warszawa, 03.02.2017 r. [dostęp 08.12.2019 r.]
- IPN na 21 Międzynarodowych Targach Książki w Krakowie – 12.04.2018 r. [dostęp 08.12.2019 r.]
- Fundacja „Ojczyzna, Rodzina, Własność” [online], rejestr.io [dostęp 19.02.2019 r.]
- Fundacja Imienia Generała Georga S. Pattona [online], rejestr.io [dostęp 19.02.2019 r.]
- Wyklęci. Narodowe Siły Zbrojne. filmpolski.pl, 28.02.2007 r. [dostęp 08.12.2019 r.]
- Historia Roja. filmpolski.pl, 28.02.2007 r. [dostęp 08.12.2019 r.]
- Bitwa pod Rząbcem. Historia prawdziwa. filmpolski.pl, 28.02.2007 r. [dostęp 08.12.2019 r.]
- Leszek Żebrowski: Narodowe Siły Zbrojne wobec dwóch okupantów, zapowiedź. wpolityce.pl, 30.08.2012 r. [dostęp 08.12.2019 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Robert Rauziński | Adam Eberhardt | Jakub Zdzisław Lichański | Zbigniew Florjańczyk | Aleksander Kraushar | Ewa Siatkowska | Basia Temkin-Bermanowa | Stanisław Szober | Bronisław Knaster | Chone Szmeruk | Bronisław Poletur | Grigorij Winokur | Włodzimierz Wałęza | Józef Sigalin | Urszula Augustyniak | Paweł Sowiński (historyk) | Lucjan Böttcher | Hanna Geremek | Marek Demiański | Barbara GwiazdowskaOceń: Leszek Żebrowski