Bronisław Poletur

---

Życiorys

Bronisław Poletur przyszedł na świat 4 grudnia 1894 roku w Warszawie. Po zakończeniu edukacji na uczelni wyższej rozpoczął swoją działalność zawodową. W 1924 roku objął stanowisko nauczyciela kontraktowego w Państwowym Seminarium Nauczycielskim Męskim w Siedlcach, gdzie prowadził zajęcia z języka polskiego oraz propedeutyki filozofii. W połowie lat dwudziestych XX wieku pracował jako polonista w Warszawie.

W tym okresie Poletur aktywnie współpracował z różnymi czasopismami, takimi jak „Muzeum” (Czasopismo Poświęcone Sprawom Wychowania i Szkolnictwa) oraz „Oświata Polska”. Dodatkowo publikował swoje teksty w „Przeglądzie Warszawskim”, gdzie ukazał się jego artykuł zatytułowany „Poeta mierny”. W latach trzydziestych XX wieku pełnił funkcję profesora w Państwowym Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku. W 1933 roku znalazł się w komitecie redakcyjnym „Jednodniówki”, wydanej z okazji 25-lecia działalności Związku Strzeleckiego w Sanoku, w której opublikował artykuł o niepodległości.

Za swoją działalność na rzecz odzyskania niepodległości został odznaczony Medalem Niepodległości zarządzeniem prezydenta RP Ignacego Mościckiego z dnia 18 października 1932 roku. W czasie II wojny światowej, podczas okupacji niemieckiej, posługując się pseudonimem „Wład”, współpracował z redakcją dwutygodnika ludowego „RUN – Ruch Uludowienia Narodu”. Po wojnie objął stanowisko pierwszego dyrektora nowo powstałego Państwowego Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego w Nowym Mieście nad Pilicą.

Po zakończeniu działań wojennych Poletur kontynuował swoją działalność publicystyczną. Publikował w ilustrowanym dodatku tygodniowym do „Życia Warszawy” pt. „Świat Się Zmienia”, poruszając kwestie wychowania dzieci. Jego zainteresowania obejmowały także samokształcenie oraz rolę książki, co opisał w „Poradniku Pracownika Społecznego”. W 1951 roku, jako lektor Uniwersytetu Warszawskiego, angażował się w prasie w obronie ruchu pokojowego, krytycznie odnosząc się do idei remilitaryzacji Niemiec.

Bronisław Poletur zmarł 28 kwietnia 1974 roku. Jego ciało spoczywa na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera C33-4-17).

Publikacje

Bronisław Poletur to autor wielu znaczących publikacji z zakresu poezji, filozofii, pedagogiki oraz historii. Jego prace, zarówno te opublikowane pod własnym nazwiskiem, jak i te wydane pod pseudonimem, wciąż mają wpływ na współczesne myślenie i edukację. Oto niektóre z jego kluczowych dzieł:

• Poezje i filozofia – Wszechmiłość (impresje i fragmenty), Seria 1 (1916, Warszawa; wydane pod pseudonimem „B.Litur”)
• Polska od serca do serca (1932, Miejsce Piastowe)
• Zarys koncepcyi filozoficznej (1922, Warszawa)

W dziedzinie pedagogiki, Poletur również wniósł swój wkład poprzez różnorodne projekty edukacyjne:

• Projekt programów Uniwersytetów Powszechnych (ludowych miejskich). Zarys metody i podstaw organizacji (1924, Warszawa; również w: „Oświata Polska”)
• Projekt programów i metod historji polskiej na uniwersytetach ludowych (1924, w: „Oświata Polska”)

W obszarze polonistyki, jego prace skupiały się na interpretacji literatury oraz rozwoju metod kształcenia:

• Interpretacja lektury w szkole jako środek kształcenia intuicji bezpośredniego przeżycia i wyobraźni twórczej (szkic koncepcji metodycznej) (1924, Warszawa; pierwotnie w: „Ogniwo”)
• Poetyka jako środek kształcenia intuicji (1924, w: „Ogniwo”)
• „Rozbiór Pana Tadeusza” jako zagadnienie nowej metody (ćwiczenia i teoria) (1924, Warszawa)
• Historja literatury powszechnej (1925, w: „Przegląd Humanistyczny”)
• „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego. Komentarz, rozbiór dzieła, ocena, tematy i zagadnienia. Zestawienie z ideologią „Lilli Wenedy” Słowackiego (1925, Warszawa)
• Nauka o literaturze w oświetleniu metody porównawczej (1926, w: „Muzeum”)
• Nauka o literaturze w oświetleniu metody porównawczej (1926)
• Interpretacja lektury w szkole, jako środek kształcenia intuicji bezpośredniego przeżycia i wyobraźni twórczej (1929; pierwotnie w: „Ogniwo”)
• Treny Jana Kochanowskiego (ok. 1929, Warszawa)

W obszarze historii, Poletur skupiał się na istotnych osobistościach i wydarzeniach:

• Myśli o czynie orężnym. Z zagadnień „Chwili Osobliwej” (1917, Warszawa)
• Józef Piłsudski (fragment książki „Narutowicz i Piłsudski”) (1929, Warszawa/Zamość; na okładce tytuł Piłsudskiego życie i dzieło)
• Narutowicz i Piłsudski. Pisane pod bezpośrednim wrażeniem zamachu z r. 1922. Fakty, wrażenia i refleksje (1930, Zamość; na okładce tytuł Narutowicz, Piłsudski a dusza narodu)
• Z przełomowej chwili. Wspomnienia w 70-letnią rocznicę (1940, Warszawa)

Każda z publikacji Poletura przyczynia się do szerzenia wiedzy oraz refleksji nad literaturą i historią, a także do rozwoju metodologii nauczania w Polsce. Jego twórczość jest dowodem na głęboką wrażliwość intelektualną i artystyczną.

---

Oceń: Bronisław Poletur

---