Bronisław Knaster

---

Życiorys

Bronisław Knaster, urodzony w rodzinie Ludwika i Felicji z Wierników, miał interesującą karierę naukową. W latach 1911–1914 kształcił się w dziedzinie medycyny oraz nauk przyrodniczych na prestiżowej Sorbonie w Paryżu, a także w Ecole de Médecine. Jego drogi akademickie kontynuował od 1915 roku, studiując matematykę na Uniwersytecie Warszawskim.

W roku 1915 był aktywnym członkiem straży obywatelskiej m.st. Warszawy. Po tym, w latach 1916–1918, uczestniczył w Polskiej Organizacji Wojskowej (POW). Zdecydował się również wstąpić do wojska w 1920 roku, gdzie pełnił rolę lekarza-żołnierza podczas wojny polsko-bolszewickiej.

Akademicką karierę rozpoczął od doktoratu, który uzyskał w 1923 roku na Uniwersytecie Warszawskim pod promotorem Stefanem Mazurkiewiczem. Dwa lata później na tym samym uniwersytecie habilitował się. W roku 1929 zaprezentował swoje umiejętności, prowadząc wyższe seminarium poświęcone topologii. Knaster był również członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.

W 1939 roku objął stanowisko profesora na uniwersytecie we Lwowie. W czasie drugiej wojny światowej, kiedy Lwów był okupowany przez Niemców, współpracował z innymi wybitnymi naukowcami, w tym z Stefanem Banachem, zajmując się badaniami nad tyfusem plamistym w Instytucie profesora Rudolfa Weigla.

Po wojnie, w 1945 roku, po krótkim pobycie w Krakowie, osiedlił się we Wrocławiu. Tam objął katedrę na Wydziale Matematyczno-Fizyczno-Chemicznym Uniwersytetu oraz Politechniki. W latach 1937–1946 był sekretarzem w Zarządzie Głównym Polskiego Towarzystwa Matematycznego (PTM).

Jako jeden z współzałożycieli czasopisma matematycznego Colloquium Mathematicum, odegrał znaczącą rolę w odnowieniu publikacji po wojnie, takich jak Fundamenta Mathematicae oraz Studia Mathematica. Znany był z wyjątkowego poczucia humoru, co sprawiło, że organizowane przez niego spotkania matematyków, zwane knasteriami, na zawsze wpisały się w historię polskiej matematyki. Jego liczba Erdősa wynosiła 2.

W życiu prywatnym był mężem aktorki Marii Morskiej. Knaster zmarł we Wrocławiu, a jego ostatnim miejscem spoczynku jest cmentarz św. Wawrzyńca, gdzie został pochowany (pole 1-aleja rzędowa-197).

Dorobek naukowy i dydaktyczny

Bronisław Knaster to postać o znaczącym dorobku naukowym i dydaktycznym. Jego wkład w dziedzinę topologii jest nieoceniony, w szczególności dzięki konstrukcji pierwszego przykładu continuum dziedzicznie nierozkładalnego, znanego jako pseudołuk lub krzywa Knastera. Dodatkowo, przyczynił się do rozwoju teorii zbiorów spójnych, a jego prace są nadal szeroko cytowane i analizowane.

W teorii mnogości, szczególnie istotne jest jego twierdzenie, które stwierdza, że każda nieprzeliczalna rodzina odcinków otwartych na prostej zawiera nieprzeliczalną podrodzinę odcinków o parami niepustych przekrojach. Wynik ten zyskał uznanie i został uhonorowany nazwą własności Knastera w kontekście forsingu.

W 1963 roku Knaster został uhonorowany Nagrodą Państwową I stopnia, co podkreśla jego znaczenie w polskiej nauce. Jako nauczyciel akademicki, miał ogromny wpływ na rozwój wielu młodych naukowców, w tym był promotorem rozpraw doktorskich takich osób jak J. J. Charatonik, A. Lelka, R. Duda, J. Mioduszewski oraz M. Reichbach. W ten sposób przyczynił się do dalszego rozwoju topologii w Polsce.

Ordery i odznaczenia

Bronisław Knaster był odznaczany wieloma prestiżowymi nagrodami, co świadczy o jego zaangażowaniu oraz wybitnych osiągnięciach. Wśród nich znajdują się:

• krzyż oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 29 września 1955,
• złoty krzyż zasługi, wręczony 22 lipca 1950,
• medal 10-lecia Polski Ludowej, otrzymany 14 stycznia 1955.

---

Oceń: Bronisław Knaster

---