Eustazy Borkowski

Wojsko i służby mundurowe

Eustazy Borkowski, urodzony 12 marca 1887 roku w Warszawie, był osobą, której losy związane są z morzem oraz historią polskiego żeglarstwa. Zmarł 9 maja 1960 roku w Nowym Jorku, jednak pozostawił po sobie trwały ślad, pełen fascynujących opowieści i legend.

Jako kapitan żeglugi wielkiej, Borkowski dowodził polskimi transatlantykami w okresie międzywojennym, kiedy to morska żegluga była nie tylko środkiem transportu, ale także wielką przygodą. Jego życie oraz praca na morzu były pełne niezwykłych wyzwań, które przyczyniły się do stworzenia jego legendy.

Warto również wspomnieć, że jego postać zyskała szczególne znaczenie dzięki książce Karola Borchardta pt. Szaman morski, w której Borkowski został przedstawiony jako tytułowy bohater. Jego przygody i osobowość inspirowały zarówno członków załogi, jak i czytelników, sprawiając, że stał się istotną postacią w polskiej historii morskiej.

Życiorys

Życiorys Eustazego Borkowskiego jest pełen zawirowań i niedopowiedzeń. Urodził się w Warszawie, gdzie rozpoczął swoje życie, jednak w wieku 14 lat podjął decyzję o porzuceniu nauki w gimnazjum i wyjeździe nad morze, chociaż miejsce jego pobytu wówczas nie jest dokładnie znane. Rozpoczął pracę jako chłopiec okrętowy i zdobywał wiedzę w szkole morskiej w Rydze.

Po zakończeniu edukacji, Borkowski stał się oficerem w rosyjskiej marynarce handlowej. Po I wojnie światowej przez dekadę prowadził taksówkę w Paryżu, co można uznać za ciekawy okres jego życia. W 1929 roku zdecydował się na powrót do Polski, gdzie od razu objął stanowisko kapitana na parowcu pasażerskim „SS Premjer”, który należał do «Polbrytu». Wkrótce potem rozpoczął pracę w różnych liniach żeglugowych.

Obecnie znany jest przede wszystkim z pełnionych ról kapitana statków pasażerskich w „Polskim Transatlantyckim Towarzystwie Okrętowym” oraz „Gdynia–Ameryka Linie Żeglugowe”. Od 1931 roku był kapitanem „SS Kościuszko”, na którym spędził najwięcej czasu i z którym był najmocniej związany. W kolejnych latach dowodził także „SS Pułaski”, „MS Piłsudski” i „MS Batory”, na którym został kapitanem jeszcze przed jego przekazaniem armatorowi, prowadząc go aż do września 1939 roku. W 1937 roku obchodził jubileusz 100 odbytych podróży morskich.

Eustazy Borkowski był znany jako poliglota, potrafił posługiwać się kilkunastoma językami, co czyniło go doskonałym mówcą i popularnym wśród pasażerów. W dniu 14 listopada 1933 roku, jako kapitan „Kościuszki”, z sukcesem poprowadził akcję ratunkową dla rozbitków z niemieckiego trawlera „Horst Wessel”, a także próbował holować statek, jednak zrezygnował z tego zamysłu, obawiając się o bezpieczeństwo swojej załogi. W listopadzie 1934 roku przewiózł do Polski cztery bizony z Halifaksu w Kanadzie – dar Polonii kanadyjskiej dla prezydenta Ignacego Mościckiego, co stało się początkiem Ośrodka Hodowli Żubrów w Smardzewicach.

Wybuch II wojny światowej zaskoczył go w Nowym Jorku na pokładzie „MS Batory”, gdzie wygłosił kilka publicznych wypowiedzi. Te wywiady, w wyniku nieporozumień oraz nieprecyzyjnych relacji prasy amerykańskiej, wywołały niepokój wśród załogi. W rezultacie dyrekcja „GAL” odwołała Borkowskiego z dowództwa statku. Po tej sytuacji pozostał w Hoboken i związał się z amerykańskimi liniami żeglugowymi, rezygnując z powrotu do Polski.

Po wojnie Eustazy Borkowski nie wrócił do kraju, w którym nie miał bliskich – jego żona zmarła w Gdyni podczas okupacji, a dzieci nie miał. Żył przez 73 lata, a jego życie zakończyło się w nowojorskiej dzielnicy Staten Island, gdzie został pochowany w East Hanover w stanie New Jersey.

Ordery i odznaczenia

W ciągu swojej kariery, Eustazy Borkowski był wielokrotnie odznaczany za swoje zasługi dla kraju. Otrzymał Złoty Krzyż Zasługi dwukrotnie, co podkreśla jego istotny wkład w działalność społeczną i patriotyczną.

Daty przyznania tego odznaczenia to: 28 czerwca 1934 roku oraz 11 listopada 1937 roku.

Przypisy

  1. M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 411 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
  2. a b M.P. z 1934 r. nr 148, poz. 195 „za zasługi przy ratowaniu załogi statku „Horst Wessel” w dniu 14.11.1933 r.”.
  3. Jubileusz kpt. Borkowskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 89 z 21.04.1937 r.

Oceń: Eustazy Borkowski

★★★★★
Średnia ocena:4.58 Liczba ocen:22