Julian Eugeniusz Kulski, znany również pod pseudonimami Chojnacki oraz Goliat, był postacią niezwykle znaczącą w historii Polski. Urodził się 3 marca 1929 roku w Warszawie, gdzie spędził swoje młodzieńcze lata. Jego życie zostało tragicznie naznaczone przez wydarzenia II wojny światowej, w trakcie której aktywnie uczestniczył w ruchu oporu.
Kulski był członkiem Armii Krajowej (AK), zasłużonej organizacji zbrojnej, która walczyła o niepodległość Polski. Jako podpułkownik Wojska Polskiego, odegrał ważną rolę w Powstaniu Warszawskim, dając świadectwo odwadze i determinacji, jakie były charakterystyczne dla tego okresu.
Po wojnie Julian Eugeniusz Kulski wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie osiedlił się w Waszyngtonie. Zmarł 12 sierpnia 2021 roku, pozostawiając po sobie bogate dziedzictwo jako architekt oraz żołnierz, który walczył o wolność swojego kraju.
Życiorys
Julian Eugeniusz Kulski był synem Juliana Spitosława Kulskiego, który pełnił funkcję urzędnika państwowego. Całe swoje życie, aż do czasów niemieckiej okupacji, spędził w Warszawie. Angażował się w działalność Związku Harcerstwa Polskiego (ZHP), a następnie dołączył do Szarych Szeregów, gdzie jego bezpośrednim przełożonym był Ludwik Berger ps. Goliat.
W 1941 roku złożył przysięgę wojskową, przyjmując pseudonim „Chojnacki”, co związane było z jego przystąpieniem do Związku Walki Zbrojnej. Niestety, w 1942 roku został aresztowany przez Gestapo. Przeszedł trudne chwile w areszcie na Pawiaku, gdzie nie ujawnił Niemcom żadnych informacji, mimo stosowanych wobec niego presji. Po pewnym czasie został zwolniony i na krótko opuścił Warszawę.
Po śmierci swojego mentor i dowódcy Ludwika Bergera, Kulski przyjął jego pseudonim Goliat. Później dołączył do 9 Kompanii Dywersyjnej AK Żniwiarz i od pierwszych chwil powstania warszawskiego walczył jako żołnierz Zgrupowania Żywiciel na Żoliborzu. Za swoje męstwo i odwagę w trakcie walk został odznaczony Krzyżem Walecznych.
Po upadku powstania, Kulski trafił do obozu jenieckiego Stalag XI-A Altengrabow. W maju 1945 roku przeszedł do alianckiego obozu przejściowego, a następnie udał się do Wielkiej Brytanii, gdzie poprosił o azyl. Tam wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych, ale wkrótce został zwolniony z wojska ze względu na problemy zdrowotne.
W Irlandii Północnej ukończył Portora Royal School, a w 1946 roku rozpoczął naukę w Szkole Architektury w Oksfordzie. Dzięki pomocy przyjaciela rodziny, Jana Nowaka-Jeziorańskiego, w 1949 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie podjął studia na Wydziale Architektury Uniwersytetu Yale. W trakcie nauki pracował, aby się utrzymać. Studia ukończył w 1953 roku uzyskując tytuł magistra architektury i przynależał do American Institute of Architects.
W 2017 roku został uhonorowany Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski za swoje wyjątkowe zasługi dotyczące niepodległości Rzeczypospolitej i za angażowanie się w kultywowanie polskich tradycji narodowych. Wcześniej, w 2007 roku, otrzymał m.in. Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Zasługi RP, Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami, Warszawski Krzyż Powstańczy, czterokrotnie Medal Wojska, Krzyż Armii Krajowej, Medal pamiątkowy z okazji 70. rocznicy Powstania Warszawskiego (2015), a także Odznakę za Rany i Kontuzje oraz Krzyż Wielkiego Oficera Orderu Zasługi Zakonu Maltańskiego.
Jako ekspert Banku Światowego pracował w Azji, Ameryce Południowej, Afryce oraz Europie, gdzie nadzorował projekty architektoniczne finansowane przez tę instytucję. Mieszkał w Orleanie, w hrabstwie Fauquier w Wirginii, w zaprojektowanym przez siebie domu o nazwie “Robin Hill”.
Książki
Julian Eugeniusz Kulski, wybitny polski autor, stworzył wiele znanych dzieł literackich. Jego książki obejmują różnorodne tematy, które odzwierciedlają jego doświadczenia i historyczne tło. Oto niektóre z jego najważniejszych publikacji:
- Land of Urban Promise (University of Notre Dame Press 1967, ISBN 0-268-00150-2),
- Architecture in a Revolutionary Era (Aurora 1971, ISBN 0-87695-016-0),
- Dying, we live. The personal chronicle of a young freedom fighter in Warsaw, 1939-1945 (Holt, Rinehart and Winston 1979, ISBN 0-03-040901-2; wydanie polskie: Umierając żyjemy; Przedmowa: Tomasz Strzembosz, Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik 1984, ISBN 83-07-01008-X),
- Dziedzictwo Orła Białego (Przedmowa: Jan Nowak-Jeziorański; Świat Książki 2004, ISBN 83-7391-559-1; wydanie dwutomowe, poprawione: Wydawnictwo Granmark 2011, ISBN 978-83-62923-00-7; wydanie amerykańskie: Legacy of the White Eagle, HMP. Inc. 2006, ISBN 978-1-4243-0525-4),
- Julek Powstaniec (wydanie z płytą DVD; Przedmowa: Bronisław Komorowski; Agencja Wydawnicza Egros 2012, ISBN 978-83-89986-95-5),
- Tajemniczy świat – The Secret World (Wydawnictwo Granmark 2013, ISBN 978-83-62923-03-8),
- The Color of Courage. A Boy at War. The World War II Diary of Julian Kulski (Przedmowa: Lech Wałęsa; Aquila Polonica Publishing 2014, ISBN 978-1-60772-016-4).
Ważne jest, aby docenić intelektualny wkład Kulskiego w polską literaturę oraz jego zdolność do ukazywania złożoności historii poprzez swoje prace. Jego prace pozostają cennym źródłem wiedzy i inspiracji dla wielu pokoleń.
Przypisy
- Zmarł Julian Eugeniusz Kulski - bohater Powstania Warszawskiego, autorytet kilku pokoleń Polaków [online], Onet Wiadomości, 13.08.2021 r. [dostęp 14.08.2021 r.]
- Nie żyje prof. Julian Eugeniusz Kulski – powstaniec warszawski, profesor akademicki, autorytet kilku pokoleń Polaków. gazetaprawna.pl, 13.08.2021 r. [dostęp 13.08.2021 r.]
- Szef MON o Kulskim: całe życie prezentował postawę miłości do Ojczyzny i odwagi – społeczeństwo. wnp.pl, 13.08.2021 r. [dostęp 13.08.2021 r.]
- Powstańcy warszawscy uhonorowani. prezydent.pl, 31.07.2017 r. [dostęp 31.07.2017 r.]
- Julian Kulski. WWII Veteran, Architect, Author. huffingtonpost.com. [dostęp 01.08.2017 r.] (ang.)
- Anniversary of the 1944 Warsaw Rising. waszyngton.msz.gov.pl, 11.09.2015 r. [dostęp 01.08.2017 r.]
- Mazowszanie w świecie, część IV. „Niepodległość i Pamięć”. Rocznik XXIII • 2016 • nr 3 (55), s. 281. Muzeum Niepodległości w Warszawie.
- Prezydent RP w Stanach Zjednoczonych. prezydent.pl, 16.07.2007 r. [dostęp 19.11.2024 r.]
- a b c d Julian Eugeniusz Kulski. warszawa.pl. [dostęp 15.03.2011 r.] [zarchiwizowane z tego adresu 26.07.2018 r.]
- a b Julian Eugeniusz Kulski.. warsawuprising.com. [dostęp 15.03.2011 r.] (ang.)
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Witold Szaniawski | Olgierd Stołyhwo | Mieczysław Daab | Roman Szymański (generał) | Leszek Mroczkowski | Michał Światopełk-Mirski | Kazimierz Wiśniewski (oficer) | Kazimierz Wasiłowski | Grażyna Zasacka | Antoni Listowski | Józef Sawczuk | Romuald Błaszczyński | Leszek Zabłocki | Zbigniew Galperyn | Bolesław Konarski | Adam Felczyński | Jadwiga Piłsudska | Zofia Jarkowska-Krauze | Jerzy Bartnik (żołnierz AK) | Eugeniusz GuzekOceń: Julian Eugeniusz Kulski