Zbigniew Feliks Galperyn, znany również pod pseudonimem „Antek”, to postać, która odegrała istotną rolę w historii Polski. Urodził się 18 maja 1929 roku w Warszawie, a jego życie zakończyło się 23 września 2021 roku. Był on nie tylko polskim ekonomistą, ale także aktywnym działaczem kombatanckim.
W trakcie swojej kariery, Zbigniew Galperyn pełnił funkcję podpułkownika Wojska Polskiego. Był żołnierzem Szarych Szeregów oraz Armii Krajowej, co sprawiło, że stał się częścią historii Polski w okresie II wojny światowej. Jako powstaniec warszawski brał udział w jednym z najważniejszych i najtragiczniejszych wydarzeń w dziejach kraju.
Po zakończeniu działań wojennych, Galperyn pozostał aktywny w życiu społecznym i kombatanckim. W szczególności, pełnił rolę prezesa Związku Powstańców Warszawskich, organizacji, która odgrywa kluczową rolę w upamiętnianiu i reprezentowaniu powstańców warszawskich. Jego działalność pokazuje zaangażowanie w budowanie pamięci o heroicznych czynach, które miały miejsce podczas powstania.
Życiorys
„Zbigniew Galperyn był synem Józefa i Heleny, urodził się w stolicy Polski, Warszawie. Jego starszy brat, Zdzisław Józef Galperyn, który żył w latach 1927–2004, również wyróżniał się działalnością w Armii Krajowej oraz brał udział w powstaniu warszawskim.
Od grudnia 1942 roku Zbigniew Galperyn zasilił szeregi Szarych Szeregów. W drugiej połowie 1943 roku wstąpił do Armii Krajowej i na początku 1944 przeszedł przeszkolenie wojskowe oraz złożył przysięgę wojskową. Podczas powstania warszawskiego służył jako strzelec w batalionie „Chrobry I”. Jego odwaga oraz zasługi bojowe zostały uhonorowane Krzyżem Walecznych, czyniąc go jednym z najmłodszych żołnierzy Armii Krajowej, którzy zostali odznaczeni tym wyróżnieniem. W walce brał udział na Woli, w Śródmieściu oraz na Starym Mieście.
24 sierpnia 1944 roku Zbigniew został ciężko ranny w Pasażu Simonsa, co spowodowało, że trafił do szpitala wojskowego. Warszawę opuścił wraz z innymi rannymi na początku września, a następnie dotarł do szpitala w Milanówku. Kolejno przebywał w Krakowie, gdzie jego życie po wojnie zaczynało się na nowo.
Po zakończeniu działań wojennych Galperyn rozpoczął pracę w zakładzie rzemieślniczym w Skolimowie. W 1950 roku zdał egzamin maturalny, a niedługo potem rozpoczął studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Pracował jako ekonomista, angażując się w różne projekty, w tym odbudowę Skopje po trzęsieniu ziemi w 1963 roku. Zajmował również wysokie stanowiska w Towarzystwie Urbanistów Polskich, w którym był sekretarzem oraz wiceprezesem.
W latach 1982–1989 był pracownikiem Ministerstwa Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych. Jak donosiły media, był zarejestrowany przez Departament VI MSW jako tajny współpracownik Służby Bezpieczeństwa, przyjmując pseudonim „Adam” w roli konsultanta. Zbigniew był także aktywnym członkiem działalności społecznej i kombatanckiej, pełniąc rolę pierwszego wiceprezesa oraz sekretarza Związku Powstańców Warszawskich. Z czasem objął funkcję prezesa związku, którą sprawował do swojej śmierci w 2021 roku.
Po jego śmierci 29 września 2021 roku Zbigniew Galperyn został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie w kwaterze D22/12/2.
Odznaczenia i wyróżnienia
Wyróżnienia oraz odznaczenia przyznawane Zbigniewowi Galperynowi są dowodem jego znaczących osiągnięć oraz zasług. Poniżej znajdują się szczegółowe informacje na ten temat:
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2014),
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2006),
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Krzyż Walecznych (1944),
- Medal „Pro Patria” (2012),
- Nagroda Miasta Stołecznego Warszawy,
- Odznaka „Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny”,
- Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec (2015),
- Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości (2019).
Te odznaczenia świadczą o jego zaangażowaniu oraz poświęceniu na rzecz kraju i społeczeństwa.
Upamiętnienie
W 2022 roku miało miejsce wyjątkowe wydarzenie, które miało na celu uhonorowanie Zbigniewa Galperyna. W ramach tej ceremonii, na budynku przy ul. Długiej 22, który jest siedzibą Związku Powstańców Warszawskich, odsłonięto tablicę pamiątkową, upamiętniając jego zasługi i wkład w historię.
Przypisy
- Tomasz Urzykowski: Zbigniew Galperyn „Antek” upamiętniony w Warszawie. "Cały czas coś dobrego robił dla Polski". wyborcza.pl, 31.08.2022 r. [dostęp 13.09.2022 r.]
- Maciej Nycz: Zbigniew Galperyn nie żyje. Był prezesem Związku Powstańców Warszawskich. rmf24.pl, 23.09.2021 r. [dostęp 23.09.2021 r.]
- Pogrzeb ppłk Zbigniewa Galperyna. Powstaniec spoczął na Powązkach. rdc.pl, 29.09.2021 r. [dostęp 29.09.2021 r.]
- Rusza Wielkanocna akcja „Serce dla Powstańców”. warsawnow.pl, 08.04.2020 r. [dostęp 18.06.2020 r.]
- Krystian Winogrodzki: 100-lecie odzyskania niepodległości przez Polskę. Prezydent i premier nadali odznaczenia. wp.pl, 28.05.2019 r. [dostęp 06.06.2019 r.]
- Zasłużeni dla niepodległości. Prezydent i premier nadali odznaczenia. polskieradio24.pl, 28.05.2019 r. [dostęp 06.06.2019 r.]
- Federalny Krzyż Zasługi dla weteranów powstania warszawskiego. dzieje.pl, 16.04.2015 r. [dostęp 27.08.2016 r.]
- Dorota Kania: Powstaniec, który atakował prezydenta Andrzeja Dudę zarejestrowany jako współpracownik SB. UJAWNIAMY. niezalezna.pl, 01.08.2016 r. [dostęp 11.12.2017 r.]
- Uroczystość wręczenia odznaczeń w Pałacu na Wodzie w warszawskich Łazienkach. udskior.gov.pl, 01.01.2012 r. [dostęp 23.09.2021 r.]
- Uroczysta sesja Rady m. st. Warszawy. Stowarzyszenie Klub Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari, 31.07.2014 r. [dostęp 01.08.2016 r.]
- Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 27.11.2013 r. nr 1131-25-2013 o zmianie w składzie Rady Ministrów (M.P. z 2013 r. poz. 1006).
- Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 27.07.2006 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2006 r. nr 73, poz. 730).
- Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego. Tom 5. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona i Fundacja „Warszawa Walczy 1939–1945”, 2002.
- Zbigniew Galperyn. sppw1944.org. [dostęp 01.08.2016 r.]
- Zbigniew Galperyn. 1944.pl. [dostęp 21.11.2017 r.]
- Zdzisław Galperyn. 1944.pl. [dostęp 26.11.2017 r.]
- a b Zbigniew Galperyn „Antek”. 1944.pl. [dostęp 01.08.2016 r.]
- Skopijskie ABC. msz.gov.pl, 27.05.2015 r. [dostęp 01.08.2016 r.]
- Zarząd Główny/Władze. tup.org.pl. [dostęp 01.08.2016 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Leszek Zabłocki | Romuald Błaszczyński | Józef Sawczuk | Julian Eugeniusz Kulski | Witold Szaniawski | Olgierd Stołyhwo | Mieczysław Daab | Roman Szymański (generał) | Leszek Mroczkowski | Michał Światopełk-Mirski | Bolesław Konarski | Adam Felczyński | Jadwiga Piłsudska | Zofia Jarkowska-Krauze | Jerzy Bartnik (żołnierz AK) | Eugeniusz Guzek | Zbigniew Belina-Prażmowski-Kryński | Władysław Dragat | Maria Całka | Henryk NakoniecznikoffOceń: Zbigniew Galperyn