Jerzy Gawin, znany również pod pseudonimami Słoń i Miecz, był wybitną postacią w historii Polski, urodzoną 20 września 1922 roku w Warszawie. Zmarł tragicznie 23 września 1944 roku w tym samym mieście.
Jego niezwykła kariera obejmowała rolę podharcmistrza oraz aktywną działalność w Szarych Szeregach. Gawin był także porucznikiem Armii Krajowej. W czasie powstania warszawskiego pełnił funkcję drugiego dowódcy III plutonu „Felek” w 2. kompanii „Rudy” batalionu „Zośka”.
Lata młodzieńcze
Jerzy Gawin był synem Marcelego Gawina, właściciela firmy Pomoc Szkolna oraz Janiny z Koszelików. W dzieciństwie miał siostrę, Danutę, która służyła jako sanitariuszka w 1. kompanii „Maciek” batalionu „Zośka”.
W swojej młodzieńczej karierze edukacyjnej uczęszczał do III Męskiego Gimnazjum Miejskiego im. Hugona Kołłątaja, które mieściło się przy ul. Śniadeckich. W tym samym okresie uczył się z takimi osobami jak Konrad Okolski, Feliksem Pendelskim oraz Kazimierz Łodziński.
W 1934 roku, włączył się do 80. Warszawskiej Drużyny Harcerzy ZHP, rozwijając swoje zainteresowania i umiejętności. Następnie, w 1941 roku zdał maturę i rozpoczął swoje studia na kierunku politechnicznym.
Konspiracja
Jednym z kluczowych momentów w biografii Jerzego Gawina jest jego zaangażowanie w czasie II wojny światowej. Po wybuchu konfliktu, wraz z całą 80. WDH, dołączył do Grup Szturmowych Szarych Szeregów. W 1942 roku, po ukończeniu pierwszego turnusu Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty „Agricola”, przyjął pseudonim Miecz, towarzysząc w tej inicjatywie m.in. Sławomirowi Maciejowi Bittnerowi, Władysławowi Cieplakowi oraz Stanisławowi Broniewskiemu.
Akcje
W trakcie działalności w Grupach Szturmowych, Gawin brał udział w szeregu ważnych akcji, które miały znaczący wpływ na przebieg walk. Wśród nich można wymienić:
- akcję pod Arsenałem, gdzie był dowódcą sekcji „Sten II”; za zdobycie doświadczenia i udział w tej akcji odznaczono go po raz pierwszy Krzyżem Walecznych,
- akcję w Celestynowie, w której uczestniczył jako członek zespołu uderzeniowego,
- akcję szosy, w której pełnił rolę dowódcy; podczas nocnych działań z 22 na 23 września 1943 roku, przeprowadził ostrzał niemieckich samochodów na trasie Warszawa–Grójec,
- akcję pod Pogorzelą z ostrzałem pociągu urlopowego, który 23 i 24 października 1943 roku przewoził żołnierzy niemieckich,
- akcję Jula pod Rogoźnem, mającą na celu przerwanie ruchu kolejowego na linii Rzeszów–Przeworsk w dniach 5 i 6 kwietnia 1944 roku,
- akcję Par. II, w ramach której prowadził szkolenie bojowe w warunkach polowych w leśnej bazie, co miało miejsce w czerwcu 1944 roku.
Powstanie warszawskie
Podczas Powstania Warszawskiego, Jerzy Gawin był dowódcą 1 drużyny plutonu „Felek” w kompanii „Rudy” batalionu „Zośka”. Po tragicznym zgonie Konrada Okolskiego „Kuby” 11 sierpnia 1944 roku, objął dowodzenie nad plutonem. Niestety, zginął 23 września 1944 roku, prowadząc resztki swojego plutonu oraz żołnierzy Wojska Polskiego w próbie przedarcia się z okrążenia przez niemieckie pozycje z Czerniakowa do śródmieścia. Jego ciało nigdy nie zostało odnalezione.
Odznaczenia
Jerzy Gawin został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari w piątej klasie oraz trzykrotnie Krzyżem Walecznych.
Upamiętnienie
W dniu 11 listopada 1994 roku, na ulicy Czerniakowskiej, został uroczyście odsłonięty głaz z tablicą pamiątkową. To istotne wydarzenie miało na celu upamiętnienie ważnej postaci, jaką był Jerzy Gawin. Ten symboliczny gest jest świadectwem pamięci o jego dokonaniach oraz wpływie, jaki wywarł na społeczność lokalną.
Przypisy
- Historia. Zarys historii Społecznego Komitetu Opieki nad Grobami Poległych Żołnierzy Batalionu "Zośka". batalionzoska.pl. [dostęp 06.04.2014 r.]
- Janusz Dereziński: Pamiętne miejsca Czerniakowa. Ząbki: Apostolicum Wydawnictwo Księży Pallotynów, 2004.
- Stanisław Broniewski: Akcja pod Arsenałem. Wrocław: KRIS Ltd., 1993.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Lucyna Hertz | Stefania Grzeszczak | Antoni Aleksandrowicz (pułkownik) | Stanisław Tylicki | Ryszard Suski | Stanisław Bełżyński | Bartłomiej Jahn | Tadeusz Wuttke | Wojciech Omyła | Zygmunt Gebethner | Józef Poniatowski (1809–1855) | Józef Boguszewski (strażak) | Stanisław Fiszer (generał) | Jerzy Tadeusz Błeszyński | Maria Swierczewska | Ryszard Sikorski (wojskowy) | Mieczysław Kudelski | Jadwiga Podrygałło | Andrzej Adamowicz (pułkownik) | Stanisław PastuchaOceń: Jerzy Gawin