Jan Fryderyk Wilhelm Malcz

---

Rodzina

Jan Fryderyk Wilhelm Malcz był synem lekarza, który miał swoje korzenie w Saksonii, w miejscowości Lommatzsch. Jego ojcem był Konstanty Bogumił Malsz (Malcz) (1767–1809), a matką Anna Dorota, córka warszawskiego złotnika Jana Bandaua (1775–1811). W 1822 roku zawarł związek małżeński z Marianną Julianną Eckelt (1797–1864). Para doczekała się siedmiorga dzieci oraz wychowywała dwie osierocone dziewczynki.

Warto zaznaczyć, że w rodzinie Malczów istnieli także inni znani członkowie. Jego brat Karol Filip zdobył renomę jako artysta złotnik i fabrykant sreber, natomiast drugi brat, Jan Bogumił Konstanty, wyrobił sobie imię w dziedzinie prawa jako znaczący prawnik.

Życiorys

Jan Fryderyk Wilhelm Malcz, to wybitny lekarz, który swoje pierwsze kroki stawiał w Liceum Warszawskim, a następnie kontynuował naukę medycyny w Warszawie. Jego doktorat uzyskał w 1818 roku w Berlinie, a po tym okresie pobierał dalsze nauki w Berlinie, Wiedniu, Paryżu, Londynie oraz we Włoszech. Po trzech latach intensywnych podróży po Europie, w roku 1821, Malcz wrócił do Warszawy.

W 1828 roku objął stanowisko naczelnym lekarzem szpitala św. Rocha w Warszawie, gdzie pracował aż do swojej śmierci. Od tego samego roku, stał się członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk, a także jednym z założycieli oraz wiceprezesem Towarzystwa Dobroczynności. Równocześnie, zaczął redagować pismo „Pamiętnik Lekarski Warszawski”, które odegrało ważną rolę w dokumentacji medycznej tamtych lat.

Około 1827 roku, dzięki posagowi żony, nabył jednopiętrowy dom przy ul. Świętokrzyskiej, gdzie mieszkał i przyjmował chorych do swojej praktyki lekarskiej. Jego wysokie dochody z tej praktyki umożliwiły mu w roku 1829 zakup kamienicy przy Krakowskim Przedmieściu, znanej jako dom Malcza. W 1836 roku, rozwijając swoje inwestycje, nabył kolejną kamienicę, tym razem przy ul. Bednarskiej, a w 1841 roku zakupił majątek w Mniszewie, który przekształcił w nowoczesny ośrodek przemysłowy, wprowadzając m.in. gorzelnię, cukrownię i fabrykę serów.

W latach 1832-1840 Malcz dzierżawił pałacyk w Ursynowie, które pełniło rolę jego letniego domu. Po śmierci swojego brata Bogumiła, w 1843 roku kupił dom przy ulicy Leszno, co wzbogaciło jego zasoby.

Do grona jego przyjaciół należeli znani ludzie tamtej epoki, tacy jak Józef Elsner, Kazimierz Brodziński oraz dr Ferdynand Dworzaczek. Od 1834 do 1852 roku pełnił zaszczytną funkcję Prezesa Kolegium Kościelnego ewangelicko-augsburskiej parafii Świętej Trójcy w Warszawie.

Malcz był znany z leczenia ubogich, co czynił bezpłatnie, zwłaszcza w Instytucie Głuchoniemych i Ociemniałych. Często wspierał ich także finansowo. Swoją praktykę medyczną skupiał na badaniach nad cholerą, która wówczas nawiedzała Warszawę. Mimo krytyki ze strony gen. Karola Kaczkowskiego, Malcz obstawał przy swoich metodach leczenia tej groźnej choroby. Otrzymał także uznanie od królowej Wiktorii za skuteczne metody leczenia tej przypadłości w Indiach.

Jan Malcz wprowadził do medycyny polskie nazwy dla chorób zakaźnych, takich jak dur, ospa, szkarlatyna czy odra. W czasie powstania listopadowego został naczelnym lekarzem Gwardii Narodowej Warszawy, a za swoje zasługi odznaczony został w 1831 roku Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari oraz w 1840 roku Orderem Świętej Anny III klasy. W 1850 roku uzyskał także szlachectwo Królestwa Polskiego.

Podczas epidemii cholery w 1852 roku, pośpieszył z pomocą potrzebującym, niestety sam zachorował na ciebie chorobę i zmarł 28 września. Ostateczną przyczyną zgonu był rak wątroby. Jan Malcz znalazł swój ostatni spoczynek na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie w alei 9, numer 41. Jego grobowiec zdobi marmurowe popiersie, którego autorem jest J. Tatarkiewicz.

---

Oceń: Jan Fryderyk Wilhelm Malcz

---