Grzegorz Piątek, urodzony w 1980 roku w Warszawie, to znacząca postać w polskiej architekturze, a także krytyk i historyk tej dziedziny. Jego wkład w kulturę architektoniczną był na tyle istotny, że w latach 2005–2011 pełnił funkcję redaktora miesięcznika „Architektura-Murator”. Dodatkowo, od 2011 do 2019 roku, zasiadał w zarządzie Fundacji Centrum Architektury, co podkreśla jego zaangażowanie w rozwój i promocję architektury w Polsce.
W 2022 roku Grzegorz Piątek został uhonorowany Paszportem Polityki w kategorii literatura, a w 2023 roku zdobył nagrodę „Nike” przyznawaną przez czytelników, co świadczy o jego znaczącym wkładzie w literaturę i krytykę architektoniczną.
Najświeższym osiągnięciem Piątka jest jego laureatstwo 23. edycji Nagrody im. Jerzego Giedroycia, które otrzymał 23 października 2023 roku za książkę „Gdynia obiecana. Miasto, modernizm, modernizacja 1920-1939”. Ta publikacja ukazuje nie tylko historię Gdyni, ale również znaczenie modernizmu i jego wpływ na rozwój urbanistyczny w okresie międzywojennym w Polsce.
Życiorys
Grzegorz Piątek, utalentowany architekt i kurator, zrealizował kilkanaście znaczących projektów artystycznych. W 1998 roku ukończyłIII Liceum Ogólnokształcące im. gen. Józefa Sowińskiego w Warszawie. Następnie, swoje wykształcenie kontynuował na Politechnice Warszawskiej, uzyskując dyplom w 2006 roku.
W latach 2008 i 2009 Piątek pełnił rolę koordynatora w zakresie architektury podczas polskiego sezonu kulturalnego w Wielkiej Brytanii, znanego jako Polska!Year, organizowanego przez Instytut Adama Mickiewicza.
Jako kurator, Grzegorz Piątek współpracował przy wielu prestiżowych wystawach:
- Hotel Polonia. The Afterlife of Buildings, pawilon polski podczas XI Biennale Architektury w Wenecji, gdzie jego praca została nagrodzona Złotym Lwem za najlepszą ekspozycję narodową, wraz z J. Trybusiem, a talent artystyczny pomagali wykazać m.in. N. Grospierre i K. Laksa (2008),
- Disco Zachęta. The Afterlife of Buildings w Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki w Warszawie (2008),
- Zapomniki w Domu Spotkań z Historią w Warszawie (2009),
- Open:Poland. Architecture and Identity w Royal Institute of British Architects w Londynie (2009),
- Modernización / Modernització w Cuenca/Barcelona (2010),
- Góry dla Warszawy, fundacji Bęc Zmiana w Warszawie (2009),
- Tranzyt w fundacji Bęc Zmiana w Warszawie (2010),
- Przyjemność, festiwal Warszawa w budowie 2, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie (2010),
- Wystawy mówione w Wiels Art Centre (Bruksela), Garazh (Moskwa), Muzeum Narodowe Centrum Sztuki Królowej Zofii (Madryt), Royal College of Art (Londyn), Archiv Kabinett (Berlin), CCA (Kijów), przy współpracy z S. Cichockim, M. Liberą oraz J. Trybusiem (2011),
- Le CorbusYear, program edukacyjno-kulturalny związany z 125. urodzinami Le Corbusiera (Warszawa, Katowice, Tarnów, Wrocław, 2012),
- Dane warszawskie, sekcja wystawy głównej w Muzeum Warszawy (2017).
W okresie od 2009 do 2011 roku był jednym z Honorowych Ambasadorów Warszawy, w ramach starań o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016. W latach 2010-2011 zasiadał także w Radzie Programowej warszawskiej kandydatury do tego tytułu, a w 2011 roku objął stanowisko kierownika artystycznego.
Od 2011 do 2019 roku Piątek był członkiem zarządu Fundacji Centrum Architektury. W 2013 roku, na krótko, pełnił obowiązki naczelnika Wydziału Estetyki Przestrzeni Publicznej w Urzędzie m.st. Warszawy.
W 2018 roku rozpoczął działalność jako członek jury konkursu o Nagrodę Architektoniczną Prezydenta m.st. Warszawy. Od 2019 roku jest częścią Zespołu Nazewnictwa Miejskiego w Urzędzie m.st. Warszawy, gdzie od 2022 roku pełni rolę wiceprzewodniczącego, a od 2023 roku sprawuje funkcję przewodniczącego.
W 2023 roku Piątek dołączył do zarządu Stowarzyszenia Unia Literacka, kontynuując swoją działalność w dziedzinie architektury i kultury.
Twórczość
Grzegorz Piątek to uznany krytyk architektury oraz autor licznych książek, artykułów i wykładów, który na przestrzeni lat miał okazję współpracować z ważnymi mediami branżowymi. W latach 2005–2011 pełnił funkcję redaktora w miesięczniku „Architektura-murator”, a w latach 2014–2017 regularnie pisał felietony dla „Gazety Stołecznej”. Jego twórczość obejmuje wielką różnorodność tematów związanych z architekturą i urbanistyka.
Książki
- Sanator: kariera Stefana Starzyńskiego, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2016,
- Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944–1949, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2020,
- Niezniszczalny. Bohdan Pniewski. Architekt salonu i władzy, Teatr Wielki Opera Narodowa, Wydawnictwo Filtry, Warszawa 2021,
- Gdynia obiecana. Miasto, modernizm, modernizacja 1920-1939, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2022,
- Starzyński: prezydent z pomnika, Wydanie II uzupełnione, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2024, ISBN 978-83-831954-4-5.
Współautor
- niemieckojęzycznego przewodnika po Warszawie Warschau. Der thematische Führer durch Polens Hauptstadt, Stuttgart 2009 (z J. Trybusiem),
- ARPS. Architektura Arseniusza Romanowicza i Piotra Szymaniaka, Centrum Architektury, Warszawa 2012 (red. pracy zbiorowej), ISBN 978-83-934574-1-0,
- ARPS. The Architecture of Arseniusz Romanowicz and Piotr Szymaniak, Centrum Architektury, Warszawa 2012 (red. pracy zbiorowej), ISBN 978-8393457458,
- Lukier i Mięso. Wokół Architektury w Polsce po 1989 roku. Rozmawia Marcin Kwietowicz, Wydawnictwo 40000 Malarzy, Warszawa 2012 (z J. Trybusiem), ISBN 978-83-936015-1-6,
- SAS. Ilustrowany atlas architektury Saskiej Kępy, Centrum Architektury, Warszawa 2012, 2013 (z J. Trybusiem, M. Piwowar), ISBN 978-83-957282-5-9,
- OCH. Ilustrowany atlas architektury Ochoty, Centrum Architektury, Warszawa 2016, (z M. Bzówką, E. Klećkowską), ISBN 978-83-943750-2-7,
- MUR. Ilustrowany atlas architektury Muranowa, Warszawa 2022, (z B. Chomątowską, K. Uchowicz), ISBN 978-83-961764-7-9.
Jako twórca, Piątek napisał także wiele artykułów dotyczących architektury, designu oraz życia miejskiego. Jego prace ukazały się w licznych publikacjach, w tym:
- Notes from Warsaw (Warszawa 2007),
- Wallpaper City Guide, Warsaw’ (Londyn 2008),
- Hotel Polonia. The Afterlife of Buildings (Warszawa, 2008),
- Architektura Polska/Polen Architektur (Wiedeń 2008),
- mapy Use It. Warsaw (Warszawa 2008, 2009 – 2 wydania),
- Kronikarki – The Chroniclers. Zofia Chomętowska, Maria Chrząszczowa (Warszawa 2012),
- ŻOL. Ilustrowany atlas architektury Żoliborza (Warszawa 2014).
Jest również autorem cyklu wykładów Architekst w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, które miały miejsce w latach 2008-2010.
Przekłady i tłumaczenia
- Cztery ściany i dach. Złożona natura prostej profesji, Reinier de Graaf, Instytut Architektury, Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki, Warszawa 2019, ISBN 978-83-63789-19-9,
- On i ja. O architekturze i Le Corbusierze, Jerzy Sołtan, Fundacja Centrum Architektury, Warszawa 2020, ISBN 978-83-957282-1-1,
- Architektura myślenia, Andrzej Piotrowski, Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki, Warszawa 2022, ISBN 978-83-960286-6-2.
Nagrody i nominacje
Grzegorz Piątek jest cenionym twórcą, który zdobył liczne nagród i wyróżnień za swoją działalność twórczą i promocyjną w zakresie kultury. Jego osiągnięcia obejmują szereg prestiżowych nagród, które podkreślają jego wkład w literaturę i architekturę.
- Doroczna Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za projekt Hotel Polonia. The Afterlife of Buildings (2008),
- Dyplom Ministra Spraw Zagranicznych za promocję Polski na świecie (2009),
- Laureat Nagrody Literackiej m.st. Warszawy za rok 2016 w kategorii Edycja warszawska za książkę Sanator. Kariera Stefana Starzyńskiego (2017),
- Nominacje w konkursach Nagroda im. Jana Długosza oraz Książka Historyczna Roku za książkę Sanator. Kariera Stefana Starzyńskiego (2017),
- Finalista Nagrody Literackiej „Nike” za książkę Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944−1949 (2021),
- Laureat Nagrody Literackiej m.st. Warszawy za rok 2020 w kategorii Edycja warszawska za książkę Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944–1949 (2021),
- Laureat Nagrody Architektonicznej Prezydenta m.st. Warszawy za rok 2020 w kategorii Wydarzenie architektoniczne za książkę Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944–1949 (2021),
- Laureat Nagrody Historycznej m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego za książkę Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944−1949 (2021),
- Nominacja do Górnośląskiej Nagrody Literackiej „Juliusz” za 2021 za książkę Niezniszczalny. Bohdan Pniewski. Architekt salonu i władzy (2022),
- Laureat nagrody Paszport „Polityki” za rok 2022 w kategorii „Literatura” za książkę Gdynia obiecana. Miasto, modernizm, modernizacja 1920-1939,
- Laureat Nagrody Literackiej Gdynia 2023 w kategorii esej za książkę Gdynia obiecana. Miasto, modernizm, modernizacja 1920-1939,
- Laureat nagrody „Nike” czytelników 2023 za książkę Gdynia obiecana. Miasto, modernizm, modernizacja 1920-1939,
- Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2024).
Jego dzieła nie tylko zdobywają uznanie wśród krytyków, ale także przyciągają uwagę czytelników, co potwierdzają zdobyte nagrody i nominacje.
Przypisy
- Grzegorz Piątek laureatem Nagrody im. Jerzego Giedroycia [online], Rynek książki, 30.10.2023 r. [dostęp 30.10.2023 r.] .
- KonradK. Wrzesiński, Nagroda Literacka Gdynia 2023 – poznaliśmy zwycięzców [online], lubimyczytac.pl, 28.08.2023 r. [dostęp 25.11.2023 r.] .
- Wyborcza.pl [online], www.wysokieobcasy.pl [dostęp 21.07.2023 r.] .
- Walne zebranie Stowarzyszenia Unia Literacka - Unia Literacka [online], unialiteracka.pl, 18.02.2023 r. [dostęp 24.10.2024 r.] .
- PIĘĆ NOMINACJI DO JULIUSZA - Górnośląska Nagroda Literacka "Juliusz" [online], www.nagrodajuliusz.pl [dostęp 30.07.2022 r.] .
- Nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego MKiDN - 2009 [online] [dostęp 03.12.2022 r.] .
- Architektura myślenia. Premiera książki | Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki [online], niaiu.pl [dostęp 13.06.2022 r.] .
- Rozstrzygnięcie 14. Nagrody Literackiej m.st. Warszawy – Nagroda Literacka m.st. Warszawy – Kulturalna Warszawa [online], www.kulturalna.warszawa.pl [dostęp 30.06.2021 r.] .
- Grzegorz Piątek laureatem tegorocznej Nagrody im. K. Moczarskiego. um.warszawa.pl, 04.12.2021 r. [dostęp 08.12.2021 r.] .
- Nominowani – Konkurs o Nagrodę im. Jana Długosza [online], dlugosz.krakow.pl [dostęp 29.10.2017 r.] .
- Historia szkoły - III Liceum Ogólnokształcące im. gen. Józefa Sowińskiego [online], lo3-waw.edupage.org [dostęp 29.06.2024 r.] .
- Cztery ściany i dach – Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki [online] [dostęp 28.12.2019 r.] .
- Architekst 2.0 – Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie [online], artmuseum.pl [dostęp 28.12.2019 r.] .
- Krs on-line [online] [dostęp 24.06.2021 r.] .
- BIP Warszawa - oficjalny portal stolicy Polski [online], bip.warszawa.pl [dostęp 03.12.2022 r.] .
- BIP Warszawa - oficjalny portal stolicy Polski [online], bip.warszawa.pl [dostęp 24.10.2024 r.] .
- Konkurs – nagroda architektoniczna [online], Konkurs – nagroda architektoniczna [dostęp 25.08.2019 r.] .
- Hotel Polonia. The Afterlife of Buildings [online], Pawilon Polski w Wenecji [dostęp 27.12.2019 r.] .
- Muzeum Warszawy [online], muzeumwarszawy.pl [dostęp 11.10.2017 r.] .
- O nas [online], Centrum Architektury [dostęp 11.10.2017 r.] .
- GrzegorzG. Piątek GrzegorzG., Le CorbusYear. Program artystyczno-edukacyjny z okazji 125. rocznicy urodzin Le Corbusiera [online], Centrum Architektury [dostęp 03.10.2015 r.] .
- Kronikarki. Fotografie Warszawy 1945-1946 | archeologiafotografii.pl. faf.org.pl. [dostęp 03.10.2015 r.] .
- ŻOL. Ilustrowany atlas architektury Żoliborza [online], Centrum Architektury [dostęp 03.10.2015 r.] .
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Jolanta Umecka | Paweł Tomaszewski | Antoni Majak | Andrzej Stockinger | Walek Dzedzej | Janusz Skowron (muzyk) | Tomasz Sikorski (kompozytor) | Andrzej Urbańczyk (żeglarz) | Józef Krzysztof Oraczewski | Krystyna Brzechwa | Ania Karpowicz | Eugeniusz Markowski (dyplomata) | Stefania Górska | Maciej Wojtyszko | Antoni Eugeniusz Dzierzbicki | Krzysztof Varga | Marek Karewicz | Andrzej Mularczyk | Włodzimierz Dembowski | Antoni Rutkowski (muzyk)Oceń: Grzegorz Piątek