Czarny Roman


Czarny Roman, znany również jako Jan Wiesław Polkowski, to postać, która na stałe wpisała się w warszawski folklor. Jego życie, pełne wzlotów i upadków, budziło zainteresowanie wielu osób, a o nim samym krążyły rozmaite miejskie legendy.

Urodził się 29 sierpnia 1950 roku w Warszawie, gdzie spędził cały swój żywot, aż do tragicznej śmierci 5 grudnia 2017 roku. Historia Czarnym Romana to nie tylko opowieść o bezdomności, ale także o kulturze i miejskiej społeczności stolicy Polski.

Życie codzienne

Całymi dniami Roman przemierzał ulice Śródmieścia, będąc stałym bywalcem wielu znanych miejsc. Jego ścieżki najczęściej prowadziły do Nowego Światu, Chmielnej, czy również poprzez Krakowskie Przedmieście. Nie omijał też Starego Miasta oraz Ogrodu Saskiego, które stały się dla niego miejscami refleksji.

W ostatnich miesiącach swojego życia zatrzymał się w rejonach Centrum Sztuki Współczesnej, gdzie oddawał się swoim myślom i przewidywaniom. Z jego powodu mieszkańcy Warszawy obawiali się, gdy mu się pojawiał, z powodu charakterystycznego czarnego ubioru, który zimą zamieniał na jaskrawy kombinezon narciarski. Był znany jako Czarny Roman, ale niektórzy nazywali go także Czarnym Jankiem lub Krukiem. Zdarzało się, że przepraszał na chwilę, przebrany w różowy strój lub kombinezon z lat 80. XX wieku.

Roman był osobą, która nie bała się zwracać się do przypadkowo napotkanych przechodniów, twierdząc, że stanowi „świadomość nieśmiertelności mordu”, a także lubił przedstawiać się jako Nieśmiertelny. Działał jako zdecydowany przeciwnik wszelkich używek, w tym alkoholu i narkotyków.

Jego przesłania często budziły strach wśród mieszkańców stolicy. Często przepowiadał nadchodzącą katastrofę, mówiąc, że na Warszawę ma spaść meteoryt, który mógłby zabić 1,2 miliona osób. Dodatkowo, Roman nie stronił od prognozowania dat śmierci osób, które spotykał w kawiarni lub na ulicy.

Śmierć i pogrzeb

Czarny Roman odszedł z tego świata 5 grudnia 2017 roku. Jego ciało zostało odnalezione przy Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski. Informację o jego śmierci przekazał Cezary Ciszewski, znany polski reżyser, dziennikarz i fotograf, na swoim profilu na Facebooku.

Uroczystości pogrzebowe miały miejsce w czwartek, 14 grudnia 2017 roku, kiedy to Czarny Roman został pochowany w rodzinnym grobowcu na wilanowskim cmentarzu. Wcześniej odbyła się msza żałobna w kościele św. Anny w Wilanowie. Uczestnikami ceremonii byli nie tylko członkowie rodziny i bliscy, ale także osoby, które miały okazję poznać go na warszawskich ulicach.

Wśród zgromadzonych na pogrzebie znaleźli się także żona, córka i syn zmarłego, którzy przyjechali specjalnie z Nowego Jorku, mimo że od dłuższego czasu nie mieli z nim kontaktu.

Legendy

Na temat przeszłości Czarnym Romanem krąży wiele fascynujących legend. Jedna z opowieści głosi, że w czasach PRL-u był on znanym warszawskim „cinkciarzem”. Wtedy zdobył fortunę dzięki handlowi zagranicznymi walutami, szczególnie dolarami. Niestety, los nie był dla niego łaskawy, gdyż jego znajomi skradli jego majątek, co doprowadziło do utraty wszystkich oszczędności.

Inna wersja jego historii mówi, że majątek Czarny Roman stracił w wyniku działań swojej żony, co z kolei przyczyniło się do jego zdrowotnych problemów, w tym choroby psychicznej. Zapewne niepokojąca była również spekulacja, że to gra w pokera w kasynach, która zakończyła się spektakularną porażką, zrujnowała jego życie i stan psychiczny.

Niektórzy uważają, że przyczyną jego schizofrenii nie była tylko utrata pieniędzy, ale także brutalne pobicie, które wprowadziło go w stan krytyczny. Wydaje się, że nie zdołał odzyskać pełni zdrowia po tym tragicznym wydarzeniu. Jeszcze inna teoria sugeruje, iż zmagał się z osobistą tragedią rodzinną, która wywołała zaburzenia jego psychiki. Tę hipotezę potwierdza notatka, jaką pozostawił w jednej z kawiarni w Warszawie.

Jestem świadomością nieśmiertelności mordu. Mordowany 55 lat, świadomość ta jest najmocniejszą prawdą nieba. Najgroźniejszy morderca leży na cmentarzu w Wilanowie pod nazwiskiem i imieniem Aleksander Polkowski. Morduje tchnieniem, które włada mocą… Matka moja urodziła tę świadomość na ulicy Koralowej 74a w 1950 roku 29 sierpnia w poniedziałek o godzinie 6:00. Została zamordowana w szpitalu na Stępińskiej przez ARCYKURWĘ MORDERCĘ, który leży na cmentarzu w Wilanowie. Świadomość arcykurwy mordercy zrobiło niebo po zamordowaniu swojej matki w Żabieńcu mordował ją 7 lat… Do ludzi, którym grozi wiezienie i do ludzi, którzy tam byli i chcieliby pomóc tym, którzy tam są. Droga jest prosta ekshumując zwłoki do prawdy dlaczego mordują. Mordowanie jest karalne. Przyjęcie świadomości nieśmiertelności mordu do prawdy uwalnia wszystkich, uwiezionych łącznie z tymi, którzy skazani zostali na kare dożywotniego więzienia, jak i tych, którzy dostali karę śmierci i oczekują na wyrok skazujący. Kontakt. Pomocy. Kawiarnia MERCEDES ulica chmielna godzina 19:00

Odbiór

Czarny Roman był postacią, która zyskała dużą popularność na platformie Facebook, gdzie jego fanpage został stworzony przez entuzjastę, który określił go jako osobę publiczną. Na stronie tej znalazł się opis mówiący o nim jako „wysokim, szczupłym mężczyźnie o wyjątkowo przenikliwym spojrzeniu i niepokojącym wyrazie twarzy. (…) To człowiek o tajemniczej przeszłości i niezwykłym stylu teraźniejszego życia. (…) Wzbudza zarówno sympatię, jak i strach (…)”. Internauci chętnie dzielili się zdjęciami z miejsc, w których mieli okazję go spotkać.

W literaturze naukowej podkreśla się, że Czarny Roman był postrzegany w społecznej świadomości jako „ktoś niecodzienny i intrygujący”, przy czym istotne jest to, że był „lokalny, wrośnięty w konkretną społeczność” (Kucharska, 2015).

W grudniu 2007 roku znalazł się na prestiżowej liście „50 wawoaktywnych” opracowanej przez czasopismo „Życie Warszawy”. Lista ta zawierała osoby, które przyczyniły się do „zmiany w mieście, a przestrzeń Warszawy wypełnia się pozytywnymi wibracjami i dobrą energią”.

W kulturze masowej

W 2013 roku zespół Divines wprowadził Czarnego Romana jako jednego z głównych bohaterów swojego teledysku do utworu „Warsaw what you’ve done to me”. W ten sposób postać ta zyskała popularność w kulturze masowej, stając się znaną szerszej publiczności.

Rok 2018 przyniósł ze sobą mural z wizerunkiem Czarnego Romana, który został umiejscowiony w Warszawie, przy ulicy Chmielnej, w pobliżu Placu Pięciu Rogów. To artystyczne dzieło było jednym z elementów rozwoju miejskiej sztuki i podkreślało znaczenie tej postaci w lokalnej kulturze.

W 2019 roku raper Sokół włączył Czarniego Romana do tekstu swojego utworu „Lepiej jak jest lepiej”, co dodatkowo przyczyniło się do jego utrwalenia w świadomości słuchaczy. W tym samym okresie, na przełomie 2019 i 2020 roku, Audioteka zaprezentowała 7-odcinkowy dokumentalny audioserial poświęcony tej postaci, noszący tytuł „Czarny Romans”, który przybliżył jego historię i kontekst.

W 2020 roku Czarny Roman znalazł się również na płycie Mrówka Zombie zespołu Chłopcy kontra Basia, gdzie utwór nosił jego imię. W teledysku do tego kawałka w rolę Czarnego Romana wcielił się aktor Andrzej Kłak. Postać ta pojawiła się także na płycie Kometa zespołu Tania O, co dalej potwierdziło jej obecność w polskiej muzyce i kulturze.

Przypisy

  1. Chłopcy Kontra Basia z nowym singlem “Czarny Roman”. polskaplyta-polskamuzyka.pl. [dostęp 21.12.2021 r.]
  2. Kometa. crunchyhumanchildren.bandcamp.com. [dostęp 14.10.2022 r.]
  3. Sokół (PL) (Ft. Mateusz Krautwurst) – Lepiej jak jest lepiej. [dostęp 03.12.2019 r.]
  4. Zmarł Czarny Roman, legenda warszawskiego folkloru [online], natemat.pl [dostęp 19.04.2018 r.]
  5. Czarny Roman nie żyje. Mural poświęcony Czarnemu Romanowi pojawi się w Warszawie [online], metrowarszawa.gazeta.pl [dostęp 19.04.2018 r.]
  6. Odeszła barwna a zarazem tajemnicza postać stolicy: Czarny Roman, czyli Jan Wiesław Polkowski – TVP Tygodnik – Magazyn widzów i czytelników [online], tygodnik.tvp.pl [dostęp 19.04.2018 r.]
  7. Czarny Roman – chodząca legenda Warszawy? – NaszeMiasto.pl [online], warszawa.naszemiasto.pl [dostęp 19.04.2018 r.]
  8. Zmarł człowiek – legenda, nieoficjalny symbol miasta. Czarny Roman nie żyje [online], warszawa.naszemiasto.pl [dostęp 19.04.2018 r.]
  9. „Czarny Roman, książę warszawskiego streetu i człowiek kosmosu nie żyje” – Śródmieście [online], tvnwarszawa.tvn24.pl [dostęp 19.04.2018 r.]
  10. Czarny Roman nie żyje. Pogrzeb [online], metrowarszawa.gazeta.pl [dostęp 19.04.2018 r.]
  11. 50 Wawoaktywnych | zyciewarszawy.pl [online], www.zw.com.pl [dostęp 19.04.2018 r.]
  12. Wyborcza.pl [online], warszawa.wyborcza.pl [dostęp 19.04.2018 r.]
  13. Katarzyna Kucharska. Na przykład Czarny Roman. Raport kulturoznawczy o „chodzącej legendzie Warszawy” Białostockie Studia Literaturoznawcze, nr 7, 2015, s. 29-38 dostęp online

Oceń: Czarny Roman

Średnia ocena:5 Liczba ocen:21