Zofia Glińska

---

Życiorys

Zofia Glińska przyszła na świat w rodzinie Bronisława Ćwikla oraz Kazimiery z Domosławskich. Jej ojciec, jako agronom, zarządzał majątkami ziemskimi położonymi w rejonie Woroneża. W obliczu rewolucji postanowił dzierżawić ziemię w Białej, obok Płocka. Kształciła się w Państwowym Żeńskim Gimnazjum im. hetmanowej Reginy Żółkiewskiej w Płocku, gdzie ukończyła naukę, zdobijając maturę w 1928 roku. Po tym ważnym wydarzeniu, Zofia zdecydowała się na przeprowadzkę do Warszawy, gdzie zaczęła pracę w Dyrekcji Dróg Wodnych. W lutym 1929 roku zawarła związek małżeński z porucznikiem Wojska Polskiego, Stanisławem Glińskim, z którym wkrótce udała się do Paryża. W drugiej połowie lat trzydziestych para powróciła do ojczyzny.

W 1937 roku doszło do separacji małżonków, a rok później, po zmianie wyznania na ewangelickie, Zofia osiedliła się w Wilnie, gdzie uzyskała rozwód. Przyjaźń między nią a Stanisławem przetrwała aż do jego śmierci. W czerwcu 1937 roku zaczęła pracę w Polskich Liniach Lotniczych LOT, początkowo zajmując stanowisko referentki w biurze rozrachunków działu zagranicznego.

Po wybuchu II wojny światowej, Zofia z personelem LOT miała zostać ewakuowana do Rumunii, jednak ze względu na troskę o rodziców, którzy pozostali w kraju, podjęła decyzję o pozostaniu. Udało jej się dotrzeć do Lwowa, gdzie sprowadziła rodziców z Białegostoku. W czerwcu 1940 roku, władze radzieckie umożliwiły jej powrót do Warszawy wraz z rodziną. W obliczu braku pracy, Zofia wyjechała do Krakowa, gdzie znalazła zatrudnienie jako liczarka pieniędzy w Banku Emisyjnym w Polsce. W lipcu 1942 roku przeniosła się z tego banku do jego oddziału w Warszawie.

Od września 1942 roku Zofia angażowała się w działalność Armii Krajowej, organizując werbunek do służby sanitarnej. Jej mieszkanie przy ulicy Siennej 38 stało się miejscem szkoleń dla przyszłych sanitariuszek. Wzięła udział w praktykach w Szpitalu Maltańskim przy ulicy Senatorskiej, a także brała aktywny udział w powstaniu warszawskim, pełniąc funkcję sanitariuszki (pseudonim: Korczak). Po zdemobilizowaniu w wrześniu 1944 roku, Zofia oraz jej rodzice przeszli przez oboz przejściowy w Pruszkowie, aby ostatecznie znaleźć się w Krakowie, gdzie Zofia wznowiła zawodową działalność w banku.

Po zakończeniu wojny, centralę Banku przeniesiono do Łodzi, a Zofia została skierowana do Oddziału w Płocku. Wiosną 1945 roku, zanim dotarła do Płocka, odwiedziła biuro LOT przy ulicy Nowogrodzkiej w Warszawie. Okazało się, że wracają do pracy byli pracownicy. Zofia otrzymała nowe zatrudnienie, jednak większość wynagrodzenia stanowiły zakwaterowanie i wyżywienie w zrujnowanej stolicy.

Wznowienie lotów rejsowych sprawiło, że częstymi pasażerami LOT byli przedstawiciele władz. Początkowo rolę stewardów pełnili mechanicy lotniczy, którzy zajmowali się jedynie wydawaniem jedzenia i napojów, takich jak chleb, kiełbasa i wódka.

Współpraca z nowym dyrektorem naczelny powojennego LOT-u doprowadziła do zlecenia Zofii opracowania planu szkolenia odpowiedniego personelu pokładowego. Ustanowiła kryteria, jakie przyszłe stewardesy powinny spełniać, obejmujące m.in.: zdanie matury, znajomość dwóch języków obcych, doskonałe zdrowie, nienaganną aparycję oraz odwagę w lataniu. Na pierwszy kurs zgłosiło się ponad trzysta chętnych, z których wybrano sześć: Ludmiłę Gajewską, Marię Lubkiewicz, Irenę Petrykowską, Krystynę Sipowską, Monikę Sokolińską oraz Aldonę Skirgiełło.

Pierwszy kurs obejmował szkolenie dotyczące budowy oraz obsługi samolotów, jak również zagadnienia z zakresu przepisów celnych i paszportowych. Aldona Skirgiełło była pierwszą stewardesą, która znalazła się na pokładzie rejsowego samolotu LOT, głównie na trasie z Warszawy do Paryża, co miało miejsce 27 sierpnia 1945 roku. Początkowo stewardesy skupiały się na liniach zagranicznych, a ich obowiązki obejmowały nie tylko dbanie o komfort pasażerów, ale także odpowiednie rozlokowanie bagażu oraz prowadzenie komunikacji radiowej, gdy załoga miała problemy językowe. Dodatkowo, stewardesy zajmowały się przewożeniem prywatnych listów, a na zagranicznych lotach pełniły rolę tłumaczek i asystowały pasażerom w zakresie zakupów.

Od 1947 roku stewardesy LOT nosiły specjalnie zaprojektowane mundury, szyte w prywatnym zakładzie krawieckim przy ulicy Marszałkowskiej w Warszawie.

Choć w 1947 roku Zofia nie otrzymała paszportu i nie mogła kontynuować pracy jako stewardesa, zdobiedziła posadę kierownika referatu reklamy w biurze propagandy LOT. W maju 1949 roku złożyła wypowiedzenie i związała się z „Domem Książki”, gdzie pracowała jako instruktor bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ubezpieczeń rzeczowych, pozostając na tym stanowisku aż do grudnia 1963 roku.

Zmarła w Warszawie i została pochowana w grobie rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 161-6-18,19).

---

Oceń: Zofia Glińska

---