Barbara Kmiecikowa

---

Życiorys

Barbara Kmiecikowa była córką Kazimierza Pierackiego, który pełnił ważne funkcje jako dyrektor Państwowego Wydawnictwa Książek Szkolnych oraz wiceminister wyznań religijnych i oświecenia publicznego. Jej matką była Janina z domu Smaga. Wśród bliskich miała również stryja, Bronisława Pierackiego, który był ministrem spraw wewnętrznych w Polsce, tragicznie zastrzelonym przez ukraińskiego nacjonalistę w 1934 roku.

Barbara uczęszczała do szkół w Warszawie, gdzie kształciła się częściowo w ramach tajnych kompletów, a maturę zdała w 1942 roku. Następnie rozpoczęła studia z zakresu historii na Wydziale Humanistycznym tajnego Uniwersytetu Ziem Zachodnich. W wyniku tragicznych wydarzeń II wojny światowej straciła rodziców (ojciec zginął w Oświęcimiu 21 lutego 1941 roku, a matka zmarła w Warszawie w 1944). Wzięła udział w powstaniu warszawskim, pełniąc obowiązki sanitariuszki w szpitalu na Chocimskiej, który później został ewakuowany na Okęcie.

Po zakończeniu działań wojennych wznowiła swoje studia w Krakowie we wrześniu 1945 roku i ukończyła je w 1951. Ze względu na trudności finansowe zmuszona była do udzielania korepetycji, aby się utrzymać. Jako harcerka przed wojną, po wojnie była aktywna w organizacjach takich jak Bratniak oraz Związek Byłych Więźniów Politycznych. Napotkała jednak problemy z zatrudnieniem z powodu swojego pochodzenia, a w marcu 1953 roku zaczęła pracę w Bibliotece Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, dzięki wsparciu dyrektora Jana Konstantego Dąbrowskiego.

Po niespełna półtora roku, wbrew wcześniejszej odmowie, otrzymała stałą posadę (od 1 czerwca 1954) w tej samej instytucji. Pracowała kolejno w Oddziale Kartografii oraz w Dziale Zbiorów Specjalnych, gdzie koncentrowała się na opracowywaniu zasobów kartograficznych. Pracowała na różnych stanowiskach, w tym jako asystent (1954–1955), bibliotekarz (1956–1960), starszy bibliotekarz (1961–1964) oraz kustosz (od 1965).

W Bibliotece PAN Barbara Kmiecikowa stała się pionierką w zakresie porządkowania zbiorów kartograficznych, kontynuując prace rozpoczęte przez Jana Bystrzyckiego, twórcę Inwentarza kart i atlasów historyczno-geograficznych Akademii Umiejętności w Krakowie, założonego w 1896 roku. Do swojej pracy wykorzystywała wewnętrzne opracowanie Anieli Drozdowskiej dotyczące tymczasowych zasad katalogowania i inwentaryzacji zbiorów kartograficznych („Biuletyn Geograficzny PAN Instytut Geografii”, zeszyt 11, 1954). Na podstawie tych wytycznych podzieliła materiały według ich cech zewnętrznych, wprowadzając system kategoryzacji, który okazał się wyjątkowo funkcjonalny i trwały.

Barbara opracowała również szczegółowe katalogi, w tym przedmiotowy, chronologiczny i autorów, jak również uzupełniające katalogi osobowe, obejmujące drukarzy, sztycharzy, litografów, wydawców, nakładców, redaktorów i rysowników. Łącznie skatalogowała 1709 sygnatur, w tym 597 sygnatur atlasów i 1112 sygnatur map. Wyniki swoich prac publikowała w „Roczniku Biblioteki PAN w Krakowie”, gdzie zamieściła rozszerzone artykuły dotyczące katalogów atlasów i map z XVI–XVIII wieku.

Swoje opisy atlasów przekazywała również do Centralnego Katalogu Zbiorów Kartograficznych w Polsce, który był opracowywany w Instytucie Geografii PAN w Warszawie. W tym katalogu znalazło się około 120 jej opisów atlasów. W swojej działalności badawczej opublikowała także artykuł na temat katalogowania map, w którym uwzględniła metody opracowywania zbiorów kartograficznych, jak i szczegółowe uwagi dotyczące map dawnych.

Barbara Kmiecikowa była znana jako osoba obdarzona wielką inteligencją oraz nieskazitelną uczciwością, a także cicho skromną i obowiązkową. W ostatnich latach swojego życia zmagała się z poważną chorobą oraz doświadczyła utraty syna. Zmarła w Krakowie 22 lipca 1977 roku.

---

Oceń: Barbara Kmiecikowa

---