Anna Braude-Hellerowa

Medycyna i zdrowie

Anna Braude-Hellerowa, która przyszła na świat 6 stycznia 1888 roku w Warszawie, była osobą o niezwykłym dorobku. Zmarła w kwietniu 1943 roku w miejscu swojego urodzenia.

Jako polska lekarka-pediatra oraz doktor nauk medycznych, Braude-Hellerowa odegrała istotną rolę w historii medycyny dziecięcej w Polsce. Jej zaangażowanie nie ograniczało się jednak wyłącznie do praktyki medycznej; była również działaczką społeczno-polityczną i sprawowała funkcję radnej Warszawy, co podkreśla jej aktywność w życiu społecznym.

W latach 1930–1942 pełniła zaszczytną rolę lekarki naczelnej Szpitala Dziecięcego im. Bersohnów i Baumanów w Warszawie, gdzie miała znaczący wpływ na rozwój opieki zdrowotnej dla dzieci.

W uznaniu jej zasług została odznaczona tytułem Damy Orderu Virtuti Militari, co stanowi przykład jej zasług zarówno w dziedzinie medycyny, jak i w pracy na rzecz społeczności lokalnej.

Życiorys

Anna Braude-Hellerowa przyszła na świat jako córka Lejby, który był kupcem, oraz Tauby, pochodzącej z rodziny Litwinów. W młodości uczęszczała do szkoły imienia F. Thalgrünowej. Po zakończeniu nauki w tej placówce, zdała maturę jako eksternistka w Kijowie. Następnie przeniosła się do Zurychu, gdzie początkowo rozpoczęła studia z zakresu nauk społecznych, a później medycyny, uzyskując dyplom w Berlinie. Warto zaznaczyć, że była aktywną członkinią Bundu, organizacji społeczno-politycznej z kręgów żydowskich.

W 1913 roku podjęła pracę w Szpitalu Żydowskim na Czystem w Warszawie. Rok 1916 przyniósł jej nowe wyzwanie – współorganizowała Towarzystwo Przyjaciół Dzieci, gdzie pełniła rolę lekarza naczelnego oraz pracowała w ambulatorium w zorganizowanym przez siebie Domu Wychowawczym. Dodatkowo, w ramach działalności Towarzystwa Pielęgniarek Dziecięcych, zorganizowała pierwszą w Polsce szkołę pielęgniarek dziecięcych, którą prowadziła do 1923 roku.

Po ukończeniu studiów, pozostała związana ze Szpitalem Dziecięcym im. Bersohnów i Baumanów, w którym to za sprawą jej determinacji miejsce to wznowiło działalność w 1923 roku, po wcześniejszym zamknięciu. W 1930 roku przyczyniła się również do znacznej rozbudowy szpitala. Od tego momentu pełniła funkcję dyrektora oraz ordynatora w oddziale niemowląt.

W listopadzie 1940 roku szpital znalazł się w obrębie warszawskiego getta, a Anna Braude-Hellerowa zarządzała nim aż do jego likwidacji podczas wielkiej akcji deportacyjnej w sierpniu 1942 roku. W tym czasie przewodniczyła także Komisji Zdrowia Rady Żydowskiej. Dokonała współautorstwa badań na temat choroby głodowej, które były prowadzone w getcie w 1942 roku. Choć większość lekarzy, którzy brali w nich udział, zginęła, wyniki badań przetrwały, a Anna była autorką rozdziału dotyczącego głodu wśród dzieci w książce „Choroba głodowa. Badania kliniczne nad głodem wykonane w getcie warszawskim”.

Po wrześniu 1942 roku objęła stanowisko wicedyrektorki połączonego szpitala przy ul. Gęsiej 6/8. Niestety, zginęła razem z dziećmi oraz częścią personelu w trakcie powstania w getcie warszawskim, gdy schronili się w bunkrze w podziemiach szpitala. Henryk Makower, który znał ją osobiście, opisał ją jako osobę bardzo energiczną, prawą oraz doskonałego lekarza i organizatora.

Jej symboliczny grób można znaleźć na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie.

Życie prywatne

Anna Braude-Hellerowa żyła w związku z inżynierem Eliezerem Hellerem (1885–1934). Ich małżeństwo przyniosło na świat syna Olka, który niestety zmarł przedwcześnie w wieku zaledwie 5 lat (1921–1926). Małżonkowie Hellerowie wykazali się wielką wrażliwością społeczną, będąc fundatorami Stacji Opieki nad Matką i Dzieckiem przy ulicy Bonifraterskiej 31.

Upamiętnienie

W dniu 20 kwietnia 2001 roku na fasadzie głównego budynku Wojewódzkiego Szpitala Zakaźnego im. Dzieci Warszawy, w miejscu, gdzie niegdyś funkcjonował Szpital Dziecięcy im. Bersohnów i Baumanów, odbyła się ceremonia odsłonięcia tablicy poświęconej Annie Braude-Hellerowej.

Przypisy

  1. Grób Olo Hellera i symboliczny grób Anny Braude-Hellerowej w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie
  2. Grób Eliezera Hellera w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie
  3. Anna Braude-Heller: Obraz kliniczny głodu u dzieci [w:] Emil Apfelbaum (red): Choroba głodowa. Badania kliniczne nad głodem wykonane w getcie warszawskim z roku 1942. Warszawa: American Joint Distribution Committee, 1946, s. 173–189.
  4. a b Henryk Makower: Pamiętnik z getta warszawskiego październik 1940-styczeń 1943. Wrocław: Ossolineum, 1997, s. 23.
  5. Barbara Engelking, Jacek Leociak, Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2001, s. 265
  6. a b c d e f Michalska 1988, s. 49.

Oceń: Anna Braude-Hellerowa

★★★★★
Średnia ocena:4.76 Liczba ocen:21