Andrzej Witold Teodor Zawadowski, znany również pod pseudonimem „Gruby” oraz „Andrzej Gruby”, był postacią, która pozostawiła niezatarte ślady w historii harcerstwa i Armii Krajowej.
Urodził się 8 kwietnia 1922 roku w Warszawie, gdzie spędził swoje młodzieńcze lata, a jego życie zakończyło się tragicznie 6 czerwca 1943 roku, kiedy to zginął pod Wolą Pękoszewską.
W trakcie swojej działalności był podharcmistrzem oraz sierżantem podchorążym Armii Krajowej, co świadczy o jego zaangażowaniu w walkę o niepodległość Polski w trudnych czasach II wojny światowej. Pełnił również funkcję komendanta hufca „Południe” w warszawskich Grup Szturmowych, co było dowodem na jego przywódcze umiejętności i oddanie dla sprawy.
Lata młodzieńcze
Andrzej Zawadowski był potomek pułkownika Wojska Polskiego, Witolda Zawadowskiego, który brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Witold był również profesorem Uniwersytetu Warszawskiego, a także radiologiem w Wojskowym Szpitalu Ujazdowskim. Jego matką była Maria Antonina z d. Jastrzębiec-Popławskiej. Andrzej miał czterech młodszych braci, z tego dwóch zginęło niestety w czasie II wojny światowej.
Na wczesnym etapie swojego kształcenia, uczył się w prywatnej szkole Wojciecha Górskiego. Następnie kontynuował edukację w Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie, gdzie w 1939 roku zdał maturę. W 1933 roku, przyjął do 23. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej, znanej jako „Pomarańczarnia”.
Tuż po wybuchu II wojny światowej, w wrześniu 1939 roku, wyjechał z matką oraz braćmi do Łucka na Wołyniu. Do Warszawy Zawadowski powrócił na początku 1940 roku.
Konspiracja
Andrzej Zawadowski był aktywnym członkiem ruchu oporu, wstępując do Szarych Szeregów w wiosnę 1941 roku. W tym samym okresie rozpoczął swoje studia na Państwowej Szkole Budowy Maszyn. W swojej działalności skupiał się na Organizacji Małego Sabotażu „Wawer”, a następnie, po utworzeniu Grup Szturmowych, bardzo aktywnie działał w Hufcu Centrum.
Na swoich studiach tajnej podchorążówki ukończył pierwszy turnus, a 3 czerwca 1943 roku objął stanowisko komendanta Hufca Południe, który był częścią plutonu OS „Jerzy”. Jako członek zespołu odpowiedzialnego za zakładanie materiałów wybuchowych na torach, brał udział w niebezpiecznej akcji pod Czarnocinem.
Niestety, jego życie zakończyło się tragicznie podczas starcia z niemiecką żandarmerią w pobliżu Wolii Pękoszewskiej, dokładnie na zbiegu dróg prowadzących z Chojnaty, Kowies i Woli Pękoszewskiej. Tam zginął razem z Feliksem Pendelskim, znanym jako „Felek”. Miejscowi rolnicy pochowali ich w przydrożnym grobie.
Po zakończeniu wojny, ciała Zawadowskiego i Pendelskiego zostały ekshumowane, a 19 kwietnia 1946 roku złożono je we wspólnym grobie w kwaterze batalionu „Zośka” na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera A20-6-10).
Odznaczenia
W jego pamięci pośmiertnie przyznano Krzyż Walecznych, a także awansowano do stopnia sierżanta podchorążego.
Przypisy
- Relacje biograficzne | Wacław Zawadowski [online] [dostęp 29.01.2024 r.]
- Stefan Kwiatkowski, Michał Wiland: Materiały biograficzne wychowanków Liceum i Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie. Warszawa: Stowarzyszenie Wychowanków Liceum i Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie, 01.09.1993 r. s. 18, 123.
- Włodzimierz Trojan: Kwatera Batalionu "Zośka". Warszawa: Fundacja Ochrony Zabytków, 01.01.1991 r. s. 68.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Michalina Gądzyńska | Kazimierz Leśniewski | Julian Kozłowski | Alfons Piorunowski | Sławomir Modzelewski | Leszek Missala | Bronisław Witecki | Ludwik Ziobrowski | Alina Rossman | Walerian Zamiara | Władysław Świątecki | Wojciech Lenart | Jan Henryk Janczak | Jarosław Florczak | Irena Kołodziejska | Janusz Komorowski (działacz kombatancki) | Antoni Esiński | Józef Lewinson | Jan Grzywiński | Mirosław SzymanikOceń: Andrzej Zawadowski