Bronisław Witecki, urodzony 18 sierpnia 1889 roku w Warszawie, był znaczącą postacią w historii polskiej żandarmerii, pełniąc rolę majora w Wojsku Polskim.
Jego życie zakończyło się 19 czerwca 1923 roku, również w Warszawie, co podkreśla silny związek tej postaci z rodzinnym miastem oraz jego znaczenie w historii kraju.
Życiorys
Bronisław Witecki przyszedł na świat 18 sierpnia 1889 roku w Warszawie, gdzie wychowywał się w rodzinie Stanisława i Marii. W swoim życiu zawodowym pełnił funkcję buchaltera, a także był aktywnym członkiem Polski Partii Socjalistycznej – Proletariat oraz Organizacji Bojowej PPS. Jego działalność polityczna nie pozostała bez echa; wkrótce został aresztowany przez carskie władze i ukarany przymusowym osiedleniem na terytorium Syberii Wschodniej. Z determinacją udało mu się uciec i znaleźć schronienie w Galicji.
Po wybuchu I wojny światowej, 16 sierpnia 1914 roku, Witecki przystąpił do Legionów Polskich. Pierwsze kroki stawiał w batalionie rekrutacyjnym dowodzonym przez Pawła Kittaya, a następnie został przydzielony do żandarmerii polowej. W swoim awansie doszedł do rangi wachmistrza, pełniąc służbę w Delegaturze Naczelnego Komitetu Narodowego na Jabłonkowie pod koniec 1914 roku. Brał udział w walkach na froncie wschodnim, a później został skierowany do Królestwa, gdzie służył w komendzie II Brygady. 11 listopada 1915 roku, z dniem 1 grudnia, został mianowany chorążym żandarmerii.
Od 15 lutego 1916 roku pełnił obowiązki w c. i k. Komendzie Grupy Polskich Legionów. W odpowiedzi na potrzeby armii, 27 marca 1916 roku objął stanowisko referenta ewidencyjnego. Jego kariera rozwijała się dynamicznie, a już 22 grudnia tego samego roku został awansowany na podporucznika, zajmując 2. lokatę w Żandarmerii Polowej. W lutym 1917 roku otrzymał stanowisko szefa Kancelarii „B” Żandarmerii Polowej Legionów Polskich. Jego wkład w szkolenie żołnierzy był zauważalny, gdyż wykładał na rozpoczętym 1 kwietnia 1917 roku Wyższym Kursie Szkoły Żandarmerii w Warszawie.
Po kryzysie przysięgowym, 28 sierpnia 1917 roku, Witecki objął stanowisko komendanta Ekspozytury Żandarmerii Polowej Polskiego Korpusu Posiłkowego w Warszawie, która później przekształciła się w EŻP WP, a następnie w Dowództwo Polskiej Żandarmerii Polowej. W obliczu końca wielkiej wojny był zaangażowany w proces rozbrajania niemieckich żołnierzy na terenach polskich. Po niepodległości Polski wstąpił do nowo powstającego Wojska Polskiego, gdzie kontynuował służbę w Żandarmerii Polowej, a w ramach Oddziału II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego przejął kierownictwo Wydziału Defensywy.
W ramach swoich obowiązków, 14 października 1919 roku aresztował członków Komunistycznej Partii Robotniczej Polski, w tym Maksymiliana Horwitza oraz Marię Koszutską. Mianowany rotmistrzem żandarmerii, był przydzielony do 1 dywizjonu żandarmerii, a od 1 czerwca 1921 roku jego macierzystym oddziałem stał się 3 dywizjon. Po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej przeszedł do rezerwy w stopniu rotmistrza, a następnie zweryfikowany został jako major z datą starszeństwa na 1 czerwca 1919 roku.
W lipcu 1922 roku Witecki otrzymał pozwolenie od Ministerstwa Spraw Wewnętrznych na otwarcie pierwszego prywatnego biura detektywistycznego w Warszawie, działającego pod nazwą „Centrala Detektywów Prywatnych Biuro Informacyjno-Wywiadowcze”, która miała swoją siedzibę przy ul. Żurawiej 32 m. 2.
Bronisław Witecki zmarł 19 czerwca 1923 roku w Warszawie. Po jego śmierci, 21 czerwca został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Był mężem Krystyny.
Ordery i odznaczenia
Bronisław Witecki był wybitną postacią, która została uhonorowana licznych odznaczeniami za swoje zasługi. Poniżej przedstawiamy najważniejsze nagrody, które otrzymał:
- Krzyż Niepodległości – przyznany pośmiertnie,
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 2 maja 1923 roku,
- Krzyż Walecznych – otrzymał cztery razy.
Przypisy
- Danuta Pozniakowska-Hanak: Oddział II Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego 1919–1921. Centralne Archiwum Wojskowe. s. 2. [dostęp 04.05.2015 r.]
- Regina Czarnecka: Organizacja Ministerstwa Spraw Wojskowych (MSWojsk.) w latach 1918–1921. Centralne Archiwum Wojskowe. s. 89. [dostęp 04.05.2015 r.]
- „Polska Zbrojna” Nr 166 z 20.06.1923 r., s. 5.
- „Polska Zbrojna” Nr 167 z 21.06.1923 r., s. 5.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 2 z 11.01.1924 r., s. 13.
- Prywatne biuro detektywów. „Polska Zbrojna”. 182, s. 4, 08.07.1922 r. Warszawa.
- Reklama. „Polska Zbrojna”. 215, s. 5, 10.08.1922 r. Warszawa.
- Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 37.
- CAW sygn. akt I.120.1.107 s. 49.
- Lista starszeństwa 1917, s. 61.
- Spis oficerów 1921, s. 402, 947.
- Trzecia lista 1922, s. 28.
- a b c Wykaz Legionistów.
- R. Czarnecka, Organizacja..., op. cit. 101.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Ludwik Ziobrowski | Alina Rossman | Walerian Zamiara | Henryk Ostrowski (harcmistrz) | Katarzyna Borowińska | Leonard Samborski | Wincenty Zbyszewski | Artur Francuz | Jerzy Kamler | Witold Wincenty Lisowski | Leszek Missala | Sławomir Modzelewski | Alfons Piorunowski | Julian Kozłowski | Kazimierz Leśniewski | Michalina Gądzyńska | Andrzej Zawadowski | Władysław Świątecki | Wojciech Lenart | Jan Henryk JanczakOceń: Bronisław Witecki