Jan Alfred Lauterbach, który przyszedł na świat w dniach 23 lub 24 czerwca 1884 roku w Warszawie, pozostaje ważną postacią w historii polskiej sztuki. Jego życie dobiegło końca 9 listopada 1943 roku, również w Warszawie.
Jako historyk sztuki oraz muzeolog, Lauterbach miał żydowskie korzenie. W czasie dwudziestolecia międzywojennego pełnił znaczącą rolę w polskich służbach konserwatorskich, gdzie dążył do ochrony i zachowania dziedzictwa kulturowego. W 1919 roku został urzędnikiem Wydziału III zabytków i muzeów w Ministerstwie Sztuki i Kultury, co podkreśla jego zaangażowanie w rozwój ochrony dziedzictwa narodowego.
Życiorys
Jan Alfred Lauterbach, syn Bernarda oraz Anny z Hirszmanów, rozpoczął swoje wykształcenie na Akademii Handlowej w Lipsku. Po zakończeniu studiów w Lipsku, kontynuował edukację na uniwersytetach w Bonn i Bernie, gdzie uzyskał doktorat z filozofii. Po powrocie do rodzinnej Warszawy, w latach 1912–1919, podjął pracę w Towarzystwie Opieki nad Zabytkami Przeszłości, angażując się w działania związane z inwentaryzacją i konserwacją. W następnych latach, Lauterbach związany był z Ministerstwem Sztuki i Kultury, a później z Departamentem Sztuki Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.
W okresie od 1928 do 1937 roku piastował stanowisko dyrektora Państwowych Zbiorów Sztuki, które mieściły się na Zamku Królewskim w Warszawie. W uznaniu za jego zasługi na polu propagowania sztuki polskiej, 10 listopada 1933 roku prezydent RP Ignacy Mościcki uhonorował go Złotym Krzyżem Zasługi.
Lauterbach był także autorem licznych publikacji dotyczących teorii konserwatorstwa oraz sztuki, zarówno polskiej, jak i obcej. Wśród jego najważniejszych dzieł należy wymienić: „Styl Stanisława Augusta. Klasycyzm warszawski wieku XVIII” (1918), „Warschau” (1918) oraz „Pierścień sztuki. Historia i teoria” (1929). W 1931 roku brał udział w konferencji w Atenach, gdzie wygłosił referat związany z ogłoszeniem Karty Ateńskiej.
W czasie II wojny światowej, Lauterbach zmuszony był do ukrywania się na Saskiej Kępie. Niestety, w jesieni 1943 roku został zadenuncjowany przez polskiego konfidenta i zamordowany przez Niemców.
Przypisy
- Grzegorz Piątek: Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944−1949. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B, 2020. ISBN 978-83-280-3725-0.
- Jan Alfred Lauterbach (1884-1943). W: Henryk Kroszczor: Kartki z historii Żydów w Warszawie XIX-XX w.. Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny w Polsce, 1979. [dostęp 08.11.2023 r.] Brak numerów stron w książce.
- Dariusz Marciniec, Ministerstwo Sztuki i Kultury Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1918–1922, w: Rocznik Łódzki, T. 63 (2015), s. 95.
- M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 278
- Ponadto niektóre inne osoby wymienione na liście szczegółowej sporządzonej przez Armanda Vetulaniego: pierwszy z lewej – Armand Vetulani, druga z lewej – Monika Moraczewska, trzeci z lewej – Jerzy Szablowski, czwarta z lewej – Jadwiga Mączewska, piąty z lewej – Maciej Masłowski, szósty z lewej – Stanisław Furmanik, siódma z lewej – Michalina Chełmońska-Szczepankowska, ósmy z lewej – "Mirski"? (brak imienia), dziewiąta z lewej – Wanda Telakowska, dwunasty od lewej – Tadeusz Mayzner, trzynasta od lewej – Anna Sosińska ("Kropeczka"), czternasty od lewej – Michał Rusinek, piętnasta od lewej – Hanna Garlińska-Walicka-Zebmrzuska, szesnasta od lewej – Halina Balińska-Tabęcka, siedemnasty od lewej – Karol Wilhelm Henneberg, osiemnasta od lewej – Jadwiga Przeworska, dziewiąty od lewej – Kazimierz? lub Stanisław Golachowski, dwudziesty od lewej – Michał Gabriel Karski, zdjęcie udostępnione dzięki uprzejmości Barbary Vetulani.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Jarosław Szymanek | Maria Turlejska | Irena Wojnar | Rajmund Dybczyński | Wojciech Muszyński | Andrzej Lisicki | Szymon Zajczyk | Jerzy Buyno | Andrzej Janowski (pedagog) | Jadwiga Staniszkis | Tadeusz Pacuszka | Jerzy Kruppé | Krystyna Ostrowska | Henryk Jezierski | Joanna Regulska | Krzysztof Moszyński | Aleksander Janowski | Jakub Segał | Zbigniew Pączkowski | Marek ElżanowskiOceń: Jan Alfred Lauterbach