Andrzej Celiński

---

Życiorys

Wykształcenie i działalność w PRL

Andrzej Celiński rozpoczął swoją edukację w VI Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Reytana w Warszawie, które ukończył w 1967 roku. Następnie podjął studia z zakresu socjologii na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego. Uczestniczył w wydarzeniach marcowych 1968 roku, co skutkowało relegowaniem go z uczelni. Po krótkim epizodzie nauki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, udało mu się powrócić na Uniwersytet Warszawski i ukończyć studia w 1973 roku.

W latach młodzieńczych Andrzej Celiński pełnił rolę instruktora harcerskiego, blisko współpracując z takimi osobami jak Antoni Macierewicz oraz Piotr Naimski w 1 Warszawskiej Drużynie Harcerskiej im. Romualda Traugutta „Czarna Jedynka” (w Gromadzie Włóczęgów). W czerwcu 1976 roku był jednym z sygnatariuszy listu w obronie robotników z Radomia i Ursusa, a także aktywnie współorganizował pomoc dla osób represjonowanych przez władze.

W latach 1976–1977 Celiński był współpracownikiem Komitetu Obrony Robotników oraz wykładał w trakcie tzw. Uniwersytetu Latającego. Jako pracownik naukowy Instytutu Profilaktyki i Resocjalizacji UW, który zajmował się różnorodnymi aspektami resocjalizacji, działał w okresach 1972–1977 oraz 1980–1989. W latach 1977–1980 dodał do swojego dorobku pracy w Biurze Projektowo-Badawczym Budownictwa Przemysłowego System w Warszawie, a w latach 1975–1977 był wiceprzewodniczącym rady oddziałowej ZNP na UW.

W 1978 roku podpisał deklarację założycielską Towarzystwa Kursów Naukowych, które stało się platformą dla wielu intelektualistów w okresie PRL, zajmując się tematyką społeczną i kulturalną. W sierpniu 1980 roku był współautorem apelu grupy 64 intelektualistów, który nawoływał do negocjacji między władzą a strajkującymi. Z kolei od września 1980 roku dołączył do „Solidarności”, pełniąc funkcję w gabinecie Lecha Wałęsy. Po wprowadzeniu stanu wojennego w 1981 roku został internowany w ośrodkach odosobnienia w Warszawie-Białołęce, Jaworzu oraz Darłówku, a wolność odzyskał 7 grudnia 1982 roku. W latach 1983–1987 aktywnie współpracował z Lechem Wałęsą oraz środowiskiem ekspertów związanych z „Solidarnością”. W 1985 roku był współautorem opracowania „Raport. Polska 5 lat po Sierpniu”. Celiński był także współzałożycielem i redaktorem pisma „Dwadzieścia Jeden” w latach 1986–1988.

Działalność w III RP

Po przemianach politycznych w Polsce, w latach 1989–1990 Andrzej Celiński zasiadał w Komitecie Obywatelskim przy Lechu Wałęsie oraz brał udział w obradach Okrągłego Stołu. Jako senator I i II kadencji, związany był z Obywatelskim Klubem Parlamentarnym, następnie bezpośrednio z ROAD oraz Unią Demokratyczną. W latach 1993–1994 pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Unii Demokratycznej. Zasiadał również w Sejmie II kadencji z ramienia Unii Wolności, a w 1996 roku wystąpił z tej partii.

W 1999 roku związał swoje losy z Sojuszem Lewicy Demokratycznej, będąc od grudnia 1999 roku do marca 2004 wiceprzewodniczącym partii. W wyborach do Sejmu IV kadencji, które odbyły się 19 października 2001, został wybrany w okręgu podwarszawskim, a od 19 października 2001 do 6 lipca 2002 piastował urząd ministra kultury w rządzie Leszka Millera. W latach 2004–2005 zasiadał w sejmowej komisji śledczej, która badała sprawę Orlenu, jednak zrezygnował z dalszych prac w tej komisji 12 lipca 2005 roku.

W marcu 2004 roku, wspólnie z Markiem Borowskim, opuścił SLD i współtworzył nową partię—Socjaldemokrację Polską, gdzie pełnił funkcję przewodniczącego rady politycznej. W nadchodzących wyborach poselskich w 2005 roku ubiegał się o mandat z listy SDPL, zdobywając 6128 głosów, lecz nie został wybrany. W 2006 roku, w wyniku wyborów samorządowych, został radnym sejmiku mazowieckiego, otrzymując 18 734 głosy. Należał do Lewicy i Demokratów w kol. poselskim, a w wyborach parlamentarnych w 2007 roku uzyskał mandat poselski w okręgu katowickim, zdobywając 20 338 głosów.

Był członkiem Koła Poselskiego SDPL-Nowa Lewica do początku sierpnia 2008 roku, gdy postanowił odejść z SDPL, choć pozostawał w kole poselskim do roku 2009. W wyborach w 2011 szukał mandatu senatora jako niezależny kandydat, jednak przegrał z kandydatami PO i PiS. Następnie związał się z Partią Demokratyczną – demokraci.pl, gdzie został przewodniczącym po zdobyciu większości w głosowaniu, pokonując Brygidę Kuźniak. Jego ugrupowanie weszło w skład koalicji Europa Plus w 2013 roku, a w 2014 roku bezskutecznie ubiegał się o mandat w Parlamencie Europejskim.

Utrzymaj kontakt z polityką krajową, Andrzej Celiński podejmował kolejne aktywności. 10 stycznia 2015 roku został ponownie wybrany na przewodniczącego PD. Jednak w 2015 roku, przegrał wybory do Senatu po raz kolejny. Nową przewodniczącą PD ogłoszono 28 listopada tego samego roku—Elżbietę Bińczycką. W 2016 roku stał się bezpartyjny, a w czerwcu 2018 roku był ogłoszony kandydatem koalicji SLD Lewica Razem na prezydenta Warszawy, ale wkrótce po tym wycofał swoją kandydaturę.

Życie prywatne

Andrzej Celiński jest osobą pochodzącą z wyjątkowej rodziny. Jest siostrzeńcem Marii Dmochowskiej oraz Jana Józefa Lipskiego, co podkreśla jego silne więzi z osobami znanymi w polskiej historii.

Warto również wspomnieć o jego matce, Zofii Celińskiej, która została uhonorowana medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, co świadczy o jej odwadze i poświęceniu w trudnych czasach.

Odznaczenia

W dniu 21 września 2006 roku Andrzej Celiński został uhonorowany przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego odznaczeniem w postaci Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski. To wyróżnienie ma ogromne znaczenie, jednakże w październiku 2007 roku Celiński podjął decyzję o zwrocie tego odznaczenia.

Działanie to było wynikiem jego oburzenia związane z przesłaniem wezwania przez Policję, które dotyczyło jego samotnie mieszkającej 88-letniej matki, Zofii Celińskiej. Wezwanie to dotyczyło jego przesłuchania w Instytucie Pamięci Narodowej w roli świadka, co Celiński uznał za nieodpowiednie i krzywdzące.

---

Oceń: Andrzej Celiński

---