Władysław Stein-Krajewski

Polityka i administracja

Władysław Stein, znany również pod pseudonimem Antoni Krajewski, był postacią o znaczącym wpływie w dziejach polskiego ruchu komunistycznego. Urodziny 6 września 1886 roku w Warszawie oznaczają początek życia osoby, która z determinacją angażowała się w działalność polityczną oraz publicystyczną.

Jego życie zakończyło się 20 września 1937 roku w Moskwie, co tylko podkreśla międzynarodowy charakter jego pracy i zaangażowanie w sprawy, które wykraczały daleko poza granice Polski. W kontekście historii, Stein-Krajewski pozostaje znaczącym przykładem dla tych, którzy interesują się komunistycznym dziedzictwem oraz jego wpływem na politykę regionu.

Życiorys

Władysław Stein-Krajewski urodził się w rodzinie żydowskiej, której sytuacja materialna była umiarkowana. Był synem Hersza-Hermana oraz Bronisławy z Czamańskich i miał brata, Henryka. Początkowo pracował jako księgowy, jednak jego życie nabrało dynamiki, gdy w 1904 roku dołączył do SDKPiL.

W latach 1910-1914 został uwięziony za angażowanie się w działalność rewolucyjną. Po tym, jak udało mu się uciec z zesłania, stał się członkiem grupy „rozłamowców” i nawiązał współpracę z Leninem. W 1916 roku zasiadł w Zarządzie Krajowym SDKPiL, co umocniło jego pozycję w ruchu rewolucyjnym.

W 1919 roku przejął kierownictwo Komitetu Warszawskiego Komunistycznej Partii Robotniczej Polski. W 1920 roku znalazł się w więzieniu, gdzie przebywał w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej. Po zwolnieniu w marcu 1921 roku, pełnił funkcje w Komitecie Centralnym (KC) KPP w latach 1920-1921 oraz 1927-1929. W latach 1923-1928 był także członkiem Sekretariatu Krajowego KC KPP.

W 1921 roku reprezentował KPP na III Kongresie Kominternu, a trzy lata później wziął udział w V Kongresie Kominternu, gdzie dołączył do jego prezydium oraz komisji. W 1930 roku przeniósł się do ZSRR, gdzie pracował jako funkcjonariusz Kominternu, kierując sektorem prasy oraz będąc członkiem międzynarodowej komisji kontroli.

Jego losy w ZSRR były dramatyczne. W 1937 roku, w trakcie „wielkiej czystki”, został aresztowany 26 maja przez NKWD. Zaledwie kilka miesięcy później, 20 września 1937 roku, Kolegium Wojskowe Sądu Najwyższego ZSRR skazało go na śmierć za „udział w organizacji szpiegowsko-terrorystycznej”. Wyrok wykonano tego samego dnia, a jego ciało skremowano. Pochowano je anonimowo, chociaż jego symboliczny grób znajduje się na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie (kwatera 51A-5-26).

Dopełnieniem jego historii jest rehabilitacja, którą otrzymał 4 maja 1955 roku na mocy decyzji Kolegium Wojskowego SN ZSRR. Żoną Władysława była Zofia Warska (1895–1937), córka Adolfa Warskiego. Po rozpadzie ich małżeństwa, w 1927 roku Zofia wyszła za Stanisława Ryszarda Stande.

Z małżeństwa z Zofią Stein-Krajewski miał syna Władysława, który zasłynął jako filozof. Jego wnuk, Stanisław Krajewski, kontynuuje dziedzictwo rodziny w tej samej dziedzinie.

Przypisy

  1. Andrzej Friszke „Państwo czy rewolucja. Polsce komuniści a odbudowanie państwa polskiego 1892 – 1920“ Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2020, ISBN 978-83-66586-19-2, str. 525
  2. Andrzej Friszke „Państwo czy rewolucja. Polsce komuniści a odbudowanie państwa polskiego 1892 – 1920“ Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2020, ISBN 978-83-66586-19-2, str. 405
  3. a b Stefan Król: Cytadela warszawska. Warszawa: Książka i Wiedza, 1978, s. 242.
  4. Краевский Антон Павлович

Oceń: Władysław Stein-Krajewski

★★★★★
Średnia ocena:4.71 Liczba ocen:20