Adam Bogumił Helbich, urodzony 20 grudnia 1796 roku w Warszawie, a zmarły 19 marca 1881 roku w Konarach, był wyjątkowym polskim lekarzem oraz filantropem.
Jego życie i działalność miały znaczący wpływ na lokalną społeczność oraz rozwój medycyny w Polsce w XIX wieku.
Życiorys
Rodzina Helbichów wywodziła się z okolic Olsztyna, a na stałe osiedliła w Warszawie pod koniec XVIII wieku. Ojcem Adama był Antoni, nauczyciel, a matką Marianna z Mościckich. W wieku zaledwie 10 lat Adam stracił ojca i zaczął utrzymywać się, udzielając korepetycji. W 1813 roku młodzieniec otrzymał roczne stypendium w wysokości 1000 złotych od miasta Warszawy i rozpoczął naukę w Szkole Lekarskiej w Warszawie. Dzięki ciężkiej pracy w 1817 roku uzyskał dyplom magistra medycyny, chirurgii oraz położnictwa. Następnie kontynuował studia w Berlinie i Wiedniu.
Po powrocie do kraju, w latach 1818–1822, pracował jako lekarz wojskowy w armii Królestwa Polskiego. Po zakończeniu służby wojskowej przez pewien czas pełnił funkcję zastępcy lekarza powiatowego w Koninie, a następnie udał się na dalsze studia do Berlina. Tam uzyskał tytuł doktora medycyny po obronie dysertacji zatytułowanej De carbunculo polonico (O polskim kołtunie), na temat którego wiele prac publikował również jego bliski przyjaciel, kaliszanin Henryk Dobrzycki.
Po powrocie z Berlina Adam osiedlił się w Kaliszu w 1827 roku i zamieszkał w kamienicy przy ulicy Warszawskiej (obecnie Zamkowa). Jako lekarz wojskowy w trakcie powstania listopadowego brał aktywny udział w leczeniu rannych, w tym leczył Kazimierza Asnyka, ojca Adama Asnyka, z którym nawiązał przyjaźń. Helbich stał się na tyle bliski Asnykom, że w 1838 roku został chrzestnym przyszłego poety, który na pamiątkę tego wydarzenia otrzymał pierwsze imię po doktorze. Awansowany na lekarza dywizyjnego, w czasie jednej z bitew wykonał aż 22 amputacje, co przyniosło mu Order Wojenny Virtuti Militari.
Po niepowodzeniu powstania Adam Helbich powrócił do Kalisza, gdzie w 1835 roku objął stanowisko dyrektora Szpitala Głównego (Szpitala św. Trójcy), jednocześnie prowadząc prywatną praktykę. Z Kalisza miał zamiar wyjechać dopiero w 1841 roku.
Po przeprowadzce do Warszawy zamieszkał na ul. Długiej, kontynuując swoją praktykę lekarską oraz zasłynął z działalności charytatywnej, leczącej ubogich bezpłatnie. W 1847 roku, wraz z Natansonem i Le Brunem, założył pierwsze w Królestwie Polskim czasopismo lekarskie, Tygodnik Lekarski, gdzie umieszczał swoje artykuły – z biegiem lat było ich około 80. Helbich był również aktywnym członkiem wolnomularstwa, przynależąc do loży „Szkoła Równości” w Lublinie.
W 1867 roku, podczas obchodów 50-lecia swojej kariery zawód lekarza, uhonorowano go tytułem doktora honoris causa warszawskiej Szkoły Głównej. Rada Lekarska Królestwa Polskiego ustanowiła nagrodę imienia Helbicha, jako wyraz uznania dla jego osiągnięć. W 1868 roku przeszedł na emeryturę i osiedlił się w swoim folwarku w Konarach, w pobliżu Przysuchy. Leczył tam charytatywnie mieszkańców wsi, w tym ludność żydowską oraz prowadził pszczelarstwo. Adam Helbich zmarł w 1881 roku.
Na jego pogrzebie zebrało się wielu żałobników, w tym znaczna delegacja żydowska. Ciało zmarłego zostało przetransportowane do Warszawy i pochowane na cmentarzu Powązkowskim w grobie oznaczonym numerem 157-6-1 do 4.
Adam Helbich był dwukrotnie żonaty; jego pierwszą małżonką była Rozalia Rootzenstein, a drugą Aniela Amelia Lessel (1814-1856), pochodząca z znanej rodziny warszawskich architektów. Związek ten łączył się z rodziną Fryderyka Alberta Lessla oraz Chrystiany Alberty Leppigé, z którą Helbich miał dwóch synów.
Przypisy
- Cmentarz Stare Powązki: ADAM BOGUMIŁ HELBICH, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 15.05.2020 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Medycyna i zdrowie":
Marek Sanecki | Zdzisław Michalski (lekarz) | Adam Torbicki | Aleksander Pruszczyński | Maurycy Bornsztajn | Barbara Szurig-Werner | Gustaw Fritsche | Joanna Lisowska | Halina Jędrzejewska | Henryk Szpidbaum | Władysław Melanowski | Edward Loth | Wacław Minakowski | Wiktor Feliks Szokalski | Lech Norbert Markiewicz | Kazimierz Gerkowicz | Elżbieta Ołdak | Adam Zamenhof | Andrzej Stankiewicz (okulista) | Witold Jan OrłowskiOceń: Adam Bogumił Helbich