Nadwilanówka

Osiedla

Nadwilanówka, znana niegdyś jako Kępa Nadwilanówka lub Kępa Nadwilanowska, stanowi interesującą część stolicy Polski. Położona jest w dzielnicy Wilanów, która ma bogatą historię. Ta niegdyś wieś, obecnie zintegrowana z aglomeracją Warszawy, zachowuje swoje unikalne cechy, które przyciągają mieszkańców oraz turystów.

Położenie i charakterystyka

Nadwilanówka znajduje się na terenie warszawskiego Wilanowa, ulokowana w północnej części Miejskiego Systemu Informacji, znanej jako Zawady. Granice tej lokalizacji wyznaczają rzeka Wilanówka na zachodzie i północy, Wisła na wschodzie, a na południu linia od Stawu Zawadowskiego. W obrębie Nadwilanówki przebiegają ważne ulice, takie jak Syta, Bruzdowa, Glebowa i Wał Zawadowski. Na terenie tym znajduje się również bocznica, która łączy linię kolejową nr 937 z Elektrociepłownią Siekierki. Północna część obszaru zajmowana jest przez oczyszczalnię ścieków „Południe”.

Obszar Nadwilanówki to przede wszystkim teren o dominującej zabudowie jednorodzinnej, w towarzystwie użytków rolnych oraz infrastruktury technicznej. Stanowi on część tarasu zalewowego Wisły, w XVIII wieku będącego kępą wiślaną. Wieś Kępa Nadwilanówka, w sąsiedztwie Kępy Nadwiślańskiej oraz Kępy Zawadowskiej, została założona w 1819 roku przez Stanisława Potockiego, na podstawie prawa olęderskiego. Zamieszkiwana była głównie przez Niemców prowadzących uprawy zbóż i ziemniaków, a historycznie także warzyw.

Nadwilanówka znalazła swoje miejsce na mapie już w 1911 roku, jednak na mapie z 1924 roku zaznaczono jedynie Kępę Nadwiślańską. Dnia 14 maja 1951 roku, mocą rozporządzenia Rady Ministrów, miejscowość ta została włączona do granic administracyjnych Warszawy. Co więcej, znajduje się na obszarze historycznego mikroregionu etnograficznego Urzecze. Na jego terenie umiejscowiony jest również jeden z wodowskazów Wisły dla Warszawy, o rzędnej 76,79 m n.p.m.

Wschodnia część Nadwilanówki, znajdująca się wzdłuż Wisły, jest objęta obszarem specjalnej ochrony ptaków w ramach programu Natura 2000 „Dolina Środkowej Wisły”, oznaczonym kodem PLB140004. Zachodnia część, wzdłuż rzeki Wilanówki, znajduje się na terenie otuliny rezerwatu przyrody Morysin. Oba te obszary ochrony przyrody są także częścią Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu.

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 01.01.2023 r.
  2. Joanna Grela, Bocznica 3.0 [online], Przegląd Piaseczyński, 14.06.2017 r. [dostęp 13.04.2021 r.]
  3. Rada Dzielnicy Wilanów m.st.R., Uchwała Nr 52 Rady Dzielnicy Wilanów m.st. Warszawy z dnia 26.09.2006 r. w sprawie wniosku o ustalenie podziału Dzielnicy na 8 obszarów i ich nazewnictwa, 12.04.2021 r.
  4. Rada m.st.R., Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta stołecznego Warszawy ze zmianami [online], 01.03.2018 r. [dostęp 14.11.2020 r.]
  5. Zdzisław Biernacki, IV. Geomorfologia i wody powierzchniowe. W: Wisła w Warszawie. Warszawa: Biuro Zarządu m.st. Warszawy, 2000 r., s. 24. ISBN 83-907333-7-4. [dostęp 16.04.2021 r.]
  6. Łukasz Maurycy Stanaszek, Nadwiślańskie Urzecze. Podwarszawski mikroregion etnograficzny. Warszawa-Czersk: TONZ Oddział w Czersku, 2014 r., s. 32. ISBN 978-83-939981-0-4.
  7. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Obszar Natura 2000 Dolina Środkowej Wisły [online] [dostęp 13.04.2021 r.]
  8. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Rezerwat przyrody Morysin [online] [dostęp 13.04.2021 r.]
  9. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Warszawski obszar chronionego krajobrazu [online] [dostęp 13.04.2021 r.]
  10. a b c d Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 12.04.2021 r.]
  11. Barbara Petrozolin-Skowrońska (red.), Encyklopedia Warszawy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994 r., s. 529. ISBN 83-01-08836-2.
  12. Mapster, Karte des Westlichen Russlands 1:100 000 /1892 - 1921/. Arkusz H33, 1911 r. [dostęp 13.04.2021 r.]
  13. Plan m.st.Warszawy. 1:20 000, Wojskowy Instytut Geograficzny, 1924 r. Brak numerów stron w książce.
  14. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 05.05.1951 r. w sprawie zmiany granic miasta stołecznego Warszawy (Dz.U. z 1951 r. nr 27, poz. 199).
  15. Z ratunkiem do zalanych wsi podwarszawskich. Na saperskim pontonie przez wieś Zawady, „Dobry Wieczór! Kurier Czerwony”, 23.07.1934 r., s. 3 [dostęp 01.12.2023 r.]
  16. a b c Stanisław Herbst, Mokotów od połowy XVII w. do 1939 r. W: Dzieje Mokotowa. Wyd. I. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972 r., s. 41–43.

Oceń: Nadwilanówka

★★★★★
Średnia ocena:4.59 Liczba ocen:11