Maszt Wolności

---

Misja

Budowa Masztu Wolności była wynikiem inicjatywy Artura Nowakowskiego oraz Bogdana Kaczmarka. Motywacją dla tego przedsięwzięcia było upamiętnienie 70. rocznicy powstania warszawskiego, co miało na celu oddanie hołdu bohaterom tamtego okresu. Historia ta została skomentowana przez renomowanych historyków, Normana Daviesa oraz Adama Zamoyskiego.

Przez długi okres swej historii najnowszej Polacy zadawali sobie pytanie, w jaki sposób można by przywrócić ich kraj do stanu dawnej niepodległości, a co ważniejsze jakim krajem powinna się stać owa niepodległa Polska. Odpowiedź na pierwsze pytanie przyniosły efekty dwóch straszliwych wojen światowych, a w bliższej przeszłości upadek komunizmu w latach 1989-90. Pytanie drugie, jak zawsze, pozostaje bez odpowiedzi.

Norman Davies

Uwolniwszy się … spod jarzma rozbiorów, obroniwszy się od bolszewickiego najazdu, od okupacji sowieckiej i nazistowskiej, i w końcu zrzuciwszy ustrój komunistyczny wprowadzony siłą przez Związek Radziecki, nie możemy spocząć i powiedzieć sobie że jesteśmy wolni. Naszym prawom osobistym i zbiorowym wciąż, a nawet coraz więcej, zagrażają różne czynniki… Spoglądając na flagę polską, każdy obywatel powinien pamiętać, że wolność o którą walczyło tyle pokoleń bardzo łatwo można stracić.

Adam Zamoyski

Budowa

Budowa Masztu Wolności była inicjatywą, która zyskała wsparcie finansowe od jej pomysłodawców. Projekt architektoniczny obiektu został opracowany bezpłatnie przez biuro projektowe JSK Architekci, w skład którego wchodzą Zbigniew Pszczulny oraz Mariusz Rutz. Prezentacja projektu miała miejsce 31 lipca 2013 roku. Po akceptacji tej koncepcji przez władze miasta oraz uzyskaniu wszystkich niezbędnych pozwoleń, w tym pozwolenia na budowę, wydanego 12 czerwca 2014, administracja miejska przekazała grunt potrzebny do realizacji inwestycji.

Lokalizacja Masztu została dobrana w sposób przemyślany, uwzględniając fakt, że w rejonie Rondo Zgrupowania AK „Radosław” spotykają się trzy warszawskie dzielnice, gdzie miały miejsce istotne walki podczas powstania warszawskiego – Śródmieście, Wola oraz Żoliborz. Sam maszt ulokowano w zachodniej części ronda, pomiędzy Aleją Jana Pawła II a ulicą Okopową.

Pierwotnie budowa miała zakończyć się 1 sierpnia 2014 roku, z okazji 70. rocznicy wybuchu powstania, jednak z powodu problemów technicznych termin ten uległ przesunięciu. Maszt Wolności planowano na wysokość 45 metrów, ale Marek Mikos, szef miejskiego Biura Architektury, zasugerował zwiększenie jego wysokości do 60 metrów, aby lepiej dopasować się do sąsiednich wieżowców. Ostatecznie maszt, w tym mechanizm do podnoszenia flagi, osiągnął wysokość około 63 metrów, co Artur Nowakowski zauważył jako nawiązanie do liczby dni trwania powstania.

Prace budowlane rozpoczęły się na początku sierpnia 2014 roku, od realizacji odwiertów, a następnie wykonania betonowego fundamentu, na którym zamontowano stalową konstrukcję wytworzoną w zakładach H. Cegielski z Poznania. Inwestycja wymagała także przełożenia przewodów trakcji tramwajowej. Po dyplomatycznym zakończeniu budowy, Maszt Wolności został formalnie oddany miastu Warszawa 10 listopada 2014 roku. Z fundatorem dostarczono również zestawy flag, które mają być regularnie wymieniane.

Po raz pierwszy flagę państwową o powierzchni przekraczającej 100 metrów kwadratowych podniesiono na Maszt Wolności 10 listopada 2014 roku, z udziałem Kompanii Honorowej Wojska Polskiego, w przeddzień Narodowego Święta Niepodległości. Uroczystość zaszczyciła swoją obecnością prezydent Warszawy, Hanna Gronkiewicz-Waltz. W styczniu 2015 roku maszt oficjalnie przekazano przez fundatorów władzom miasta, stając się tym samym ważnym symbolem wolności i pamięci o przeszłości.

Konstrukcja

Maszt Wolności, wznoszący się dumnie, stanowi efekt pracy firmy FB Antczak z Kalisza, która była głównym wykonawcą tego znakomitego obiektu. Jego unikalna forma przypomina wrzeciono bądź cygaro — jest węższy u dołu oraz na szczycie, natomiast nieco szerszy w środkowej części. U podstawy konstrukcji widoczna jest lekka, usztywniająca struktura złożona z licznych elementów, która wzmacnia całość.

Fundament Masztu przybrał kształt litery „V” i zbudowany jest z 9 pali fundamentowych, które osiągają łączną długość 128 metrów oraz ważą ponad 3 tony. Pod nimi wylano przeszło 58 metrów sześciennych betonu. Pale powiązano oczepem żelbetowym, do którego użyto 11 ton stali oraz 100 metrów sześciennych betonu. Projektanci zamierzali, aby dolna część konstrukcji symbolizowała ludzi trzymających flagę wolności. Wysokość Masztu to ponad 60 metrów, a jego waga wynosi niemal 40 ton.

Na szczycie Masztu Wolności znajduje się flaga, której powierzchnia wynosi 100 m². Flaga wciągana jest elektrycznie, a jej wirowaniu wokół konstrukcji zapobiega obrotowy przegub, do którego jest przymocowana. Po zmierzchu cała konstrukcja jest efektownie podświetlana.

Zgodnie z zamysłem twórców, co roku 1 sierpnia na Maszt ma być wciągana polska flaga z symbolem Polski Walczącej, która powinna powiewać przez 63 dni, upamiętniając czas trwania powstania warszawskiego. W pozostałe 302 dni w roku na masztobędzie powiewać flaga państwowa.

W otoczeniu Masztu umieszczono tablice informacyjne w formie ławek, które zawierają istotne informacje na temat tego miejsca. Na jednej z tablic znajduje się niezwykle wymowny tekst:

Postawiony w 96. rocznicę odzyskania Niepodległości Polski, w 70. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego, w 25. rocznicę Wolnych Wyborów w Polsce, w 10. rocznicę wstąpienia Polski do Unii Europejskiej w hołdzie wszystkim, dzięki którym Polska jest dziś wolnym, odrodzonym krajem.

Kontrowersje

Budowa Masztu Wolności wzbudziła liczne kontrowersje. Przede wszystkim, brak konsultacji społecznych odnośnie do formy oraz zasadności jego wzniesienia spotkał się z krytyką. Władze Warszawy argumentowały, że przedsięwzięcie ma charakter prywatny, a ich rola ograniczała się jedynie do udostępnienia terenu.

Nie tylko kwestia braku konsultacji budziła wątpliwości. Radna Warszawy, Aleksandra Sheybal-Rostek, zwróciła uwagę na niefortunną lokalizację budowy. Podkreśliła, że miejsce to nie kojarzy się z powstaniem warszawskim, a także wskazywała na niewystarczające wyeksponowanie symboli narodowych oraz nieodpowiedni sąsiedztwo architektury niskiej jakości. Uważała, że o wiele bardziej odpowiednim miejscem dla Masztu byłby Kopiec Powstania Warszawskiego, zlokalizowany w rejonie ulicy Bartyckiej.

Pomimo tych obiekcji, projekt budowy Masztu uzyskał zgodę ze strony Związku Powstańców Warszawskich, a także Rady Muzeum Powstania Warszawskiego. Dodatkowo, wsparcie dla inicjatywy okazał senator Aleksander Pociej, który reprezentował mieszkańców dzielnicy Wola, gdzie wzniesiono Maszt Wolności.

---

Oceń: Maszt Wolności

---