Biały Ług to obszar charakteryzujący się bogatymi torfowiskami, które mają być częścią planowanego rezerwatu przyrody o tej samej nazwie. Znajduje się on w obrębie terenu MSI, dotyczącego miejscowości Aleksandrów, który znajduje się w warszawskiej dzielnicy Wawer. Obszar ten, oprócz Aleksandrowa, częściowo rozciąga się również na teren gminy Wiązowna.
Warto zaznaczyć, że poszczególne elementy ekosystemu torfowiskowego są nie tylko ważne dla ochrony bioróżnorodności, ale również pełnią istotną rolę w gospodarce wodnej regionu. Dlatego też, projektowanie rezerwatu przyrody w tej okolicy jest kluczowe dla przyszłego zarządzania tym unikalnym środowiskiem.
Położenie i nazewnictwo
Biały Ług, niezwykle urokliwe miejsce, znajduje się w obrębie MSI Aleksandrów, w warszawskiej dzielnicy Wawer, a także częściowo na terenach gminy Wiązowna. Częściowe położenie rezerwatu jest niezwykle interesujące i przyciąga zarówno miłośników natury, jak i badaczy.
Granice projektowanego rezerwatu przyrody o nazwie „Biały Ług” obejmowałyby szereg istotnych obiektów, w tym:
- Biały Ług – to unikalne torfowisko wysokie, usytuowane w bezodpływowym obniżeniu pośród wydm, na zachód od Góraszki. Część południowa, a zarazem niższa torfowiska, ulokowana jest w granicach Warszawy, w Aleksandrowie, podczas gdy reszta znajduje się już w gminie Wiązowna,
- staw znany jako „Biały Ług” (52°11′00,708″N 21°14′57,509″E/52,183530 21,249308), ulokowany w Aleksandrowie,
- Jezioro Torfy, które również leży w bezpośrednim sąsiedztwie Aleksandrowa.
Stworzenie rezerwatu o nazwie Biały Ług mogłoby w znaczący sposób przyczynić się do ochrony tego niezwykłego terenu oraz jego bioróżnorodności.
Przyroda
Obszar Białego Ługu charakteryzuje się wyjątkową różnorodnością ekosystemów, które stanowią cenny walor przyrodniczy tego miejsca. Znajdują się tutaj zarówno stawy, jak i torfowiska o różnych typach, które przyciągają wiele gatunków roślin i zwierząt.
Na tym terenie możemy spotkać:
- wiele stawów (jeziorek) znanych jako potorfi,
- torfowiska wysokie oraz przejściowe,
- podmokłe lasy,
- turzycowiska.
W obrębie Białego Ługu występują także unikalne i chronione siedliska, takie jak:
- jeziora dystroficzne,
- torfowiska przejściowe,
- pła mszarne,
- sosnowy bór bagienny,
- łozowiska.
Jeziorka oraz torfowiska stanowią idealne miejsca gniazdowania dla licznych ptaków wodno-błotnych oraz obszary, w których porastają różnorodne gatunki płazów. Wśród ptaków, które można tutaj zaobserwować, wyróżniają się zwłaszcza kszyk i śmieszka.
W obrębie Białego Ługu rosną również rzadkie i chronione gatunki roślin, wśród których znajdują się:
- rosiczka okrągłolistna (Drosera rotundifolia),
- kukułka plamista, znana również jako stoplamek (Dactylorhiza maculata),
- grzybienie białe (Nymphaea alba),
- wąkrota zwyczajna (Hydrocotyle vulgaris),
- turzyca nitkowata (Carex lasiocarpa),
- sit drobny (Juncus bulbosus),
- wątrobowce wodne.
Ten wspaniały rezerwat przyrody odgrywa kluczową rolę w ochronie bioróżnorodności i zapewnia schronienie dla wielu gatunków, zarówno roślinnych, jak i zwierzęcych. Jego oferta fauny i flory czyni go miejscem wartym odwiedzenia i odkrywania przyrodniczych skarbów.
Ochrona przyrody
Biały Ług znajduje się na terenie Mazowieckiego Parku Krajobrazowego, co czyni go cennym obszarem przyrodniczym. W ciągu ostatnich lat podejmowano działania mające na celu ustanowienie rezerwatu torfowiskowego w tej lokalizacji.
Planowane utworzenie rezerwatu częściowego ma na celu ochronę unikalnych siedlisk oraz różnorodności biologicznej tego obszaru.
Zagrożenia
Obszar projektowanego rezerwatu przyrody „Biały Ług” jest istotnie zagrożony przez infrastrukturę drogową, ponieważ jego teren przecina Południowa Obwodnica Warszawy.
W planach znajduje się też integracja Jeziora Torfy oraz stawu „Biały Ług” do systemu odprowadzania nadmiarowych wód, które pochodzą z Aleksandrowa.
Rekreacja
Rejon jeziora Torfy oraz stawu Biały Ług oferują liczne możliwości aktywnego wypoczynku na łonie natury. Obszar ten jest doskonałym miejscem dla miłośników sportu oraz rekreacji na świeżym powietrzu, oferując różne szlaki zarówno piesze, jak i rowerowe.
W okolicy znajdują się następujące trasy:
- szlak rowerowy niebieski, o dużym stopniu trudności, mierzący 22 km, prowadzący od Anina przez Aleksandrów do Falenicy,
- szlak rowerowy MTB, oznaczony kolorem czarnym, trudny, o długości 27 km, łączący Międzylesie z Aleksandrowem i prowadzący z powrotem,
- pieszy szlak „Na przedpolach stolicy”, oznaczony kolorem niebieskim (MZ-5079n), mający 28,5 km długości, zaczynający się przy PKS Okuniew i kończący na PKP Radość.
Ważnym szlakiem, który przebiega wzdłuż torfowiska Biały Ług, jest:
- pieszy szlak „Warszawska Obwodnica Turystyczna”, oznaczony czerwonym kolorem (MZ-5070c), mający 189,6 km długości, łączący PKP Modlin z PKS Zaborów,
- rowerowy szlak MTB, czarny, trudny, o długości 27 km, znów łączący Międzylesie i Aleksandrowa, oraz powracający do punktu wyjścia,
- pieszy szlak „Na przedpolach stolicy”, oznaczony niebieskim kolorem (MZ-5079n), o długości 28,5 km, również prowadzący od PKS Okuniew do PKP Radość.
Każda z tych tras zapewnia unikalne doznania, a ich różnorodność sprawia, że każdy znajdzie coś dla siebie. To idealne miejsce na relaks oraz odkrywanie uroków przyrody.
Przypisy
- a b Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 01.01.2024 r.
- JoannaJ. Filimonow JoannaJ., Czerwonym szlakiem na Biały Ług, Wiazowna.info.pl, 15.09.2016 r. [dostęp 01.10.2016 r.]
- Mariusz Wiktor Sienkiewicz, Elżbieta Harańczuk: Strategia rozwoju gminy Wiązowna na lata 2014-2021. Wiązowna: Fundacja Centrum Rozwoju Lokalnego – Urząd Gminy Wiązowna, 2013 r. [dostęp 03.10.2016 r.]
- Otwarcie szlaku rowerowego MTB, Urząd m.st. Warszawy Dzielnica Wawer, 30.04.2013 r. [dostęp 08.09.2016 r.]
- Przemysław Stolarz: Ptaki torfowisk Warszawy. W: Fauna miast Europy Środkowej 21. wieku. P. Indykiewicz, T. Barczak (red.). Bydgoszcz: LOGO, 2004 r.
- a b c Szlaki turystyczne Mazowsza. Uroczysko Biały Ług, Zespół Centralnego Ośrodka Turystyki Górskiej PTTK w Krakowie [dostęp 01.10.2016 r.]
- Geoportal, raster. [dostęp 01.10.2016 r.]
- Mapa Wawerskie szlaki rowerowe, Warszawa: DEMART SA, 2012 r. [dostęp 03.09.2016 r.]
- 5. Na przedpolach stolicy, PTTK Otwock [dostęp 01.10.2016 r.]
- Jacek Kałuszko, Paweł Ajdacki: Otwock i okolice: przewodnik. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2006 r.
- Powiat Otwocki; Mazowiecki Park Krajobrazowy; Mapa turystyczno-krajoznawcza; skala 1 : 50 000. Kraków: Compass, 2015 r.
- Szlaki turystyczne Mazowsza. Warszawska Obwodnica Turystyczna Zalesie Górne PKP – Rembertów PKP, Zespół Centralnego Ośrodka Turystyki Górskiej PTTK w Krakowie [dostęp 01.10.2016 r.]
- GDDKiA ODDZIAŁ WARSZAWA. Południowa Obwodnica Warszawy od węzła "Puławska" do węzła "Lubelska". Oddziaływanie na środowisko. Prezentacja, 2006 r.
- Szlaki turystyczne Mazowsza. Okuniew PKS – Radość PKP, Zespół Centralnego Ośrodka Turystyki Górskiej PTTK w Krakowie [dostęp 01.10.2016 r.]
- Am. KURIER OSIEDLOWY | ODWODNIENIE ALEKSANDROWA I ZBÓJNEJ GÓRY Z WODOCIĄGIEM I KANALIZACJĄ. „Kurier Wawerski”, 5/194 Rok X, 01–15.03.2016 r.
- Rozporządzenie Nr 13 Wojewody Mazowieckiego z dnia 16.04.2004 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony Mazowieckiego Parku Krajobrazowego im. Czesława Łaszka na 20 lat.
- Miejski System Informacji > Obszary MSI > Dzielnica Wawer. Zarząd Dróg Miejskich w Warszawie. [dostęp 03.09.2016 r.]
- Gazeta Wyborcza, Krzysztof Śmietana: „Tanie lotnisko w Modlinie bez kolei”, 13.01.2007 r.
Pozostałe obiekty w kategorii "Rezerwaty przyrody i parki narodowe":
Miejski Ogród Zoologiczny im. Antoniny i Jana Żabińskich w Warszawie | Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Arkadia” | Las Bielański (obszar MSI) | Rezerwat przyrody Las Bielański | Rezerwat przyrody Olszynka Grochowska | Dęby Młocińskie | Zespół przyrodniczo-krajobrazowy Olszyna | Las Bródnowski | Rezerwat przyrody Las Natoliński | Macierowe Bagno | Las Sobieskiego | Topola czarna na warszawskich Bielanach | Rezerwat przyrody Morysin | Zakole Wawerskie | Rezerwat przyrody Las Kabacki im. Stefana Starzyńskiego | Las Białołęka Dworska | Rezerwat przyrody Kawęczyn | Rezerwat im. Króla Jana Sobieskiego | Lasek na Kole | Las MłocińskiOceń: Projektowany rezerwat przyrody Biały Ług