Kamienica Roeslera i Hurtiga w Warszawie

---

Historia

W miejscu, gdzie obecnie znajduje się kamienica Roeslera i Hurtiga, ongiś stał dworek należący do starosty warszawskiego Mikołaja Grzybowskiego. Jednakże, podczas potopu szwedzkiego w 1656 roku uległ on zniszczeniu przez pożar. Z drugiej strony, wzdłuż ulicy Senatorskiej, trudno było nie zauważyć przynajmniej pięciu innych budynków, które były tam obecne. W połowie XVIII wieku zbudowano w tym rejonie pałac Małachowskich, stając się ważnym punktem na mapie Warszawy.

Rok 1784 przyniósł znaczącą zmianę, kiedy to Mikołaj Małachowski zdecydował się sprzedać tę nieruchomość czeskim kupcom, Janowi Michałowi i Franciszkowi Leopoldowi Roeslerom oraz Kacprowi Hurtigowi. W latach 1784–1785, na dziedzińcu pałacu Małachowskich, wzniesiono kamienicę zaprojektowaną przez Szymona Bogumiła Zug. Była to innowacyjna konstrukcja, jako że stanowiła pierwszy nowoczesny dom handlowo-mieszkalny na polskich ziemiach. Wyróżniała się ona projektowanymi specjalnie witrynami wystawowymi, co czyniło ją jednym z najdroższych i najbardziej luksusowych obiektów handlowych w Warszawie.

Kamienica była wielofunkcyjna; na wyższych piętrach mieściły się mieszkania czynszowe oraz apartamenty dla właścicieli. Dodatkowo, budynek był połączony z pałacem Małachowskich poprzez oficyny. Niestety, przedsiębiorstwo Roeslerów i Hurtiga w 1794 roku zbankrutowało na skutek kryzysu bankowego, jednak sama kamienica pozostała w ich rękach aż do 1803.

W 1839 roku na parterze kamienicy zaczęła funkcjonować piwiarnia „Pod Nadzieją”, która jako pierwsza w Warszawie oferowała piwo bawarskie. Miejsce to szybko zyskało popularność wśród młodych literatów oraz artystów, znanych później jako Cyganeria Warszawska. Znajdował się tam również wielobranżowy sklep prowadzony przez Iwana Skwarcowa.

Kamienica przeszła istotną przebudowę w latach 1887–1888. Zmiany były związane z nowym otwarciem ulicy, które połączyło ją z Krakowskim Przedmieściem ul. Miodową. Ściana szczytowa oraz południowe oficyny zostały przekształcone w elewacje według projektu Józefa Hussa. Nowe rozwiązania architektoniczne przyczyniły się do wzrostu atrakcyjności kamienicy dla lokalnych przedsiębiorców.

Podczas obronnych walk Warszawy we wrześniu 1939 roku, budynek doznał poważnych zniszczeń wskutek pożaru, co skutkowało rozbiórką do pierwszego piętra. Dodatkowe zniszczenia miały miejsce w 1944 roku, podczas powstania warszawskiego, a w sumie, w czasie II wojny światowej, kamienica została zniszczona w 70%.

Po wojnie, w latach 1948–1949, kamienicę odbudowano według projektu Zygmunta Stępińskiego. Starano się przywrócić jej dawny wygląd z XVIII wieku, z tym że południowa oficyna została rozebrana, aby odsłonić wschodnią fasadę pałacu Małachowskich. W latach 1952–1957 mieściło się tam Państwowe Wydawnictwo Naukowe, a później znajdowały się tu różne przedsiębiorstwa handlu zagranicznego, takie jak SHZ Labimex.

W 1965 roku budynek został wpisany do rejestru zabytków. Od 2020 roku, kamienica stała się siedzibą Radia Wnet, kontynuując swoją wielowiekową historię jako istotny element warszawskiego krajobrazu architektonicznego.

---

Oceń: Kamienica Roeslera i Hurtiga w Warszawie

---