Zygmunt Szczotkowski

---

Życiorys

Urodził się 1 lutego 1843 roku w dworze Stefanpole, który znajduje się niedaleko Rybiniszek. Był synem Stefana-Wincentego Andrzeja, urzędnika kolei żelaznych oraz rezydenta majątku Stefanowo k. Włocławka, oraz Marii Filomeny z domu Kolbe. Jego matka przyszła na świat w 1849 roku we Włocławku, a zmarła 21 lutego 1931 roku w Libiążu. W młodości Stefan Szczotkowski oraz jego matka byli aktywnymi uczestnikami wsparcia powstańców styczniowych, co miało poważne konsekwencje dla rodziny – utracili majątek w Inflantach, a on sam doznał zesłania w 1864 roku w głąb Rosji. Po kilku latach, w 1867 roku, powrócił do Warszawy, gdzie związał się węzłem małżeńskim. Niestety, cierpiał na gruźlicę, która doprowadziła do jego wcześniejszej śmierci, kiedy jego syn Zygmunt Franciszek miał zaledwie dwa lata.

Zygmunt uczęszczał do szkoły najpierw we Włocławku, jednak wkrótce jego matka postanowiła przenieść się z nim do Warszawy. Ukończył tam gimnazjum realne, zdając maturę w 1896 roku. Później postanowił kontynuować naukę w uczelni górniczej w Leoben w Austrii, gdzie uzyskał dyplom inżyniera górnika 12 lutego/24 lutego 1900 roku.

Po zakończeniu studiów, przygotowywał się do ekspedycji badawczej w góry Ural, jednak z niej zrezygnował. W styczniu 1901 roku zdał egzamin przed Górniczą Komisją Specjalną w okręgu dąbrowskim. W latach 1901-1906 zajmował się badaniami szybu „Klimontów” w kopalni węgla kamiennego „Niwka” w pobliżu Sosnowca. Z kolei w lipcu 1906 roku objął stanowisko kierownika kopalni „Saturn” w Czeladzi. Działał także w VII Sekcji Górniczo-Hutniczej Oddziału Warszawskiego Towarzystwa wspierającego przemysł i handel.

W 1913 roku podjął decyzję o rezygnacji z pracy w kopalni „Saturn”, a następnie udał się do Francji i Belgii, aby zapoznać się z nowoczesnymi technologiami, które miały być zastosowane w planowanej stacji ratownictwa górniczego w Sosnowcu. W latach 1914-1919 pracował w Warszawie jako kierownik Biura Stacyjnego Sekcji Opałowej, a w latach 1916-1917 ukończył Wyższe Kursy Urzędnicze.

Od 1919 roku zajmował się robotami górniczymi w okolicy Zawiercia, a od 1 marca 1920 roku piastował stanowisko naczelnym inżyniera. Później, od 18 listopada 1920 roku aż do wybuchu II wojny światowej, był polskim dyrektorem Galicyjskiej Spółki Kopalń (Compagnie Galicienne de Mines z siedzibą w Paryżu) w Libiążu, obecnie znanej jako KWK „Janina”. W okresie międzywojennym odegrał ważną rolę w rozwoju Centralnego Okręgu Przemysłowego, oraz blisko współpracował z Antonim Olszewskim, byłym ministrem przemysłu oraz handlu. Z powodu swoich zasług dla polskiego przemysłu, Zygmunt Szczotkowski został uhonorowany 11 listopada 1937 roku Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Po wybuchu wojny, od 18 września 1939 roku, przez pierwszy rok okupacji pracował w kopalni, a formalnie zrezygnował z tej posady 3 czerwca 1940 roku. Przez krótki czas był aresztowany przez Gestapo pod zarzutem dywersji, jednak po zwolnieniu wrócił na stanowisko. Latem lub jesienią 1940 roku opuścił Libiąż i udał się w podróż do rodziny, która przebywała od września 1939 roku w nowym domu w podkrakowskim Bieżanowie. Zmarł w 1943 roku po długiej chorobie spowodowanej przewlekłą niewydolnością układu krążenia.

Zygmunt Szczotkowski miał za sobą dwa małżeństwa. W październiku 1907 roku ożenił się z 19-letnią Magdaleną Anną z domu Sznabl, z którą później się rozwiódł. Następnie, w czerwcu 1923 roku, wstąpił w związek małżeński z Marią z Wietrzykowskich herbu Korab, wdową primo voto Borowską, która żyła w latach 1886-1959.

W ciągu swojego życia podróżował intensywnie po Europie oraz krajach śródziemnomorskich. Interesował się techniką, w tym radiotechniką oraz fotografią, a w wolnych chwilach zajmował się numizmatyką, filatelistyką oraz stolarstwem, włączając w to intarsjowanie różnymi rodzajami drewna.

---

Oceń: Zygmunt Szczotkowski

---