Józef Kornel Witkowski, znany również pod herbem Nowina, to postać, która na pewno zasługuje na szczegółowe przybliżenie. Urodził się 25 listopada 1855 roku w Warszawie, a swoje życie zakończył 14 kwietnia 1917 roku w Łodzi.
Był wybitnym polskim inżynierem oraz kartografem, który zapisał się w historii dzięki swoim osiągnięciom zawodowym. Witkowski objął również funkcję dyrektora Kolei Elektrycznej Łódzkiej, gdzie przyczynił się do rozwoju infrastruktury transportowej w regionie.
Życiorys
Józef Witkowski pełnił ważne funkcje jako naczelnik oraz kierownik urządzeń telegraficznych w Kolei Nadwiślańskiej. Następnie pracował jako inżynier w renomowanej firmie AEG w Berlinie, gdzie realizował projekty budowy sieci tramwajowych, w tym w Hiszpanii. Przeszedł do Łodzi w 1898 roku, aby opracować plan łódzkiej sieci tramwajowej oraz nadzorować jej budowę. 22 grudnia 1900 roku objął stanowisko dyrektora Kolei Elektrycznej Łódzkiej, funkcję tę sprawował do końca swojego życia.
Był również zaangażowany w budowę gmachu Szkoły Zgromadzenia Kupców w Łodzi, a także zasiadał w Radzie Opiekuńczej tej szkoły. Wspierał powstanie tzw. „Tramwajówki”, czyli Szkoły Elementarnej dla dzieci pracowników Kolei Elektrycznej Łódzkiej, która została założona przez Koleje Elektryczne Łódzkie. Witkowski był jednym z współzałożycieli oraz długoletnim prezesem Stowarzyszenia Techników w Łodzi, które można uznać za protoplastę łódzkiego oddziału Naczelnej Organizacji Technicznej.
Integrował się także z Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie, pełnił funkcję członka Rady Szkolnej oraz aktywnie uczestniczył w komisji ds. kanalizacji miasta, działając przy Magistracie w Łodzi. Inicjował rozwój jedynej ówcześnie stacji meteorologicznej w Łodzi, zlokalizowanej na terenie zajezdni tramwajowej przy ul. Tramwajowej. Ponadto, był autorem planów miasta Łodzi oraz map fizycznych Królestwa Polskiego i oferował prace z zakresu fizjografii i hydrografii, które przekazał Warszawskiemu Towarzystwu Naukowemu. Regularnie publikował w „Pamiętniku Fizjograficznym”.
W testamentie pozostawił swój księgozbiór, przekazując go Towarzystwu Biblioteki Publicznej w Łodzi oraz Szkole Zgromadzenia Kupców w Łodzi.
Życie prywatne
Mieszkał przy ul. Skwerowej 18, dzisiaj znanej jako ul. Polskiej Organizacji Wojskowej w Łodzi. Po zakończeniu życia, jego ciało spoczęło na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w kwaterze 26, rzędzie 3, miejscu 4,5.
Przypisy
- a b c d Józef Kornel Witkowski h. Nowina [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 04.10.2023 r.]
- a b Studia i materiały z dziejów nauki polskiej: Historia nauk matematycznych, fizyko-chemicznych i geologiczno-geograficznych. Seria C, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1961 [dostęp 04.10.2023 r.]
- a b c d e f Wojciech W. Źródlak, Zawodowa elita. Kiedy tramwaj oznaczał nowoczesność, [w:] Kronika Miasta Łodzi, t. 2, bc.wbp.lodz.pl, 2013 [dostęp 04.10.2023 r.]
- a b c d e f Wojciech W. Źródlak, Z dziejów łódzkiej oświaty. „Tramwajówka”, [w:] Kronika Miasta Łodzi, t. 4, bc.wbp.lodz.pl, 2006 [dostęp 04.10.2023 r.]
- Przewodnik Adresowy Łodzi. Władze i urzędy administracyjne., [w:] Czas. Kalendarz na rok 1914, bc.wbp.lodz.pl, Łódź 1913 [dostęp 04.10.2023 r.]
- W sprawie kanalizacyi i wodociągów., „Rozwój” (245), bc.wbp.lodz.pl, 24.10.1913 r. [dostęp 04.10.2023 r.]
- a b c d e Z żałobnej karty., „Gazeta Łódzka” (103), bc.wbp.lodz.pl, 16.04.1917 r. [dostęp 04.10.2023 r.]
- Bronisław Znatowicz, Pamiętnik Fizjograficzny, „CBGiOŚ. IGiPZ PAN, sygn. Cz.845”, 1917 [dostęp 04.10.2023 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Zygmunt Stępiński (1908–1982) | Zygmunt Szczotkowski | Zdzisław Celarski | Lech Kłosiewicz | Tadeusz Hennel | Stefan Rogowicz | Roman Januszkiewicz | Antoni Jawornicki | Marceli Siedlanowski | Jerzy Rudowski | Grzegorz Socha | Stanisław Prauss | Aleksander Bantkie-Stężyński | Stefan Mirowski | Olgierd Jagiełło | Roman Stefański | Jerzy Drzewiecki | Wanda Janicka | Maciej Gintowt | Stanisław WeissOceń: Józef Witkowski (inżynier)