Władysław Bentkowski

Polityka i administracja

Władysław Bentkowski to postać o bogatej historii i znaczącym wpływie na życie polityczne oraz społeczne Polski w XIX wieku.

Urodził się 24 września 1817 roku w Warszawie, a zmarł 2 października 1887 roku w Poznaniu. Bentkowski był aktywnym uczestnikiem zarówno powstania listopadowego, jak i powstania styczniowego, które miały kluczowe znaczenie w dążeniu Polaków do niepodległości.

Dodatkowo, wzięł udział w rewolucji węgierskiej w latach 1848–1849, co dowodzi jego zaangażowania w walki o wolność w różnych regionach Europy.

Jako dziennikarz i polityk związany z Poznańskiem, Bentkowski przyczynił się do kształtowania opinii publicznej oraz podejmowania istotnych decyzji politycznych. W 1873 roku został członkiem Zarządu Centralnego Towarzystwa Gospodarczego dla Wielkiego Księstwa Poznańskiego, co świadczy o jego roli w promowaniu rozwoju gospodarczego regionu.

Życiorys

Władysław Bentkowski był synem znanego profesoraFeliksa Bentkowskiego oraz Emilii z Zejdlerów. Był młodszym bratem Alfreda Bentkowskiego. Jego rodzice zapisali go do Liceum Warszawskiego, w którym już uczył się jego brat. Gdy wybuchło Powstanie Listopadowe, mimo iż miał zaledwie 13 lat, pragnął wstąpić do wojska. Niestety, nie został przyjęty, ponieważ we władzy wojskowej wymagano, aby nowi rekruci mieli co najmniej 15 lat. Zamiast tego, Bentkowski działał w charakterze ochotnika, a nawet uciekł z domu, by stawić czoła bitwie grochowskiej, a później uczestniczył w obronie szańców na Woli podczas szturmu Paskiewicza na stolicę.

Po upadku powstania, Władysław zakończył edukację w Liceum, które po jego likwidacji przerodziło się w I Gimnazjum Gubernialne. W 1837 roku rozpoczął studia z zakresu prawa oraz historii na uniwersytecie w Królewcu. Podczas nauki napisał rozprawę w języku łacińskim na temat wadliwości sejmów w okresie Jagiellonów (Vicissistudines comitiorum sub Iagellonica stirpe habitorum, 1839), za którą przyznano mu złoty medal. Z powodu problemów zdrowotnych przerwał jednak studia i wrócił do Warszawy, gdzie próbował swoich sił w prokuraturze, jednak to zajęcie nie spełniało jego oczekiwań.

W 1840 roku Bentkowski udał się do Włoch, gdzie miał ratować swoje chore płuca. Po powrocie do Polski w 1842 roku zajął się administracją folwarku zakupionego przez ojca w miejscowości Przylaskowo pod Grójcem, lecz również to zajęcie nie przyciągało go. W 1843 roku postanowił emigrować do zaboru pruskiego, gdzie wstąpił do 5. brygady artylerii pruskiej stacjonującej w Poznaniu. Już w 1845 roku zdobył stopień podporucznika, a dwa lata później, po ukończeniu dwuletniej szkoły artylerii w Berlinie, został porucznikiem, z przydziałem do garnizonu w Schweidnitz, dzisiejszej Świdnicy.

Po antypruskich zamieszkach w Wielkopolsce w 1848 roku, które zostały brutalnie stłumione przez władze, Bentkowski uznał, że nie może jako Polak dalej służyć w pruskim wojsku, więc wystąpił o abszyt, który po wielu trudnościach mu przyznano. Po powrocie do Poznania przez pewien czas pracował jako publicysta w „Gazecie Polskiej”, a jednak w maju 1849 roku znów poczuł powołanie do służby wojskowej i udał się na Węgry. Tam, w stopniu kapitana, brał udział w walkach w Legionie Polskim, między innymi w bitwie pod Temesvárem, gdzie zasłużył na węgierski powstańczy Order Zasługi Wojskowej III klasy.

Po klęsce powstania węgierskiego Władysław wrócił do Poznania, wędrując przez Konstantynopol i Marsylię. Ponownie zajął się działalnością publicystyczną w różnych czasopismach i był jednym z redaktorów Encyklopedii Orgelbranda. W 1852 roku rozpoczął karierę polityczną, zostając posłem do sejmu pruskiego w Berlinie, w którym zasiadał przez 11 lat. Był także autorem haseł do Encyklopedii Powszechnej Orgelbranda, wydawanej w latach 1859–1868. Jego nazwisko pojawia się w I tomie tej encyklopedii z 1859 roku.

Gdy wybuchło Powstanie Styczniowe, Bentkowski zrezygnował z mandatu poselskiego i opuścił Poznań, aby dołączyć do ugrupowania, w którym pełnił funkcję szefa sztabu Mariana Langiewicza. Po klęsce oddziału Langiewicza schronił się w Krakowie, a do Poznania wrócił w 1865 roku. Został aresztowany, a następnie skazany na rok w twierdzy, który odbył w Magdeburgu. Po zakończeniu odbywania kary, na stałe osiedlił się w Poznaniu, gdzie pracował jako kasjer w banku „Tellus”.

W 1868 roku, po śmierci Hipolita Cegielskiego, Bentkowski dostał w zarząd jego majątek oraz opiekę prawną nad jego dziećmi, z czego wywiązał się znakomicie, rozwijając zarówno fabrykę jak i majątek Cegielskich. Brał aktywny udział w pracach Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.

Rodziny nie zakładał, a na zawsze odszedł w Poznaniu, gdzie został również pochowany.

W kulturze

Władysław Bentkowski to postać, która zapisała się w historii jako jeden z bohaterów polskiego serialu historycznego pt. „Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy”. Reżyserią tego dzieła zajął się Jerzy Sztwiertnia, co dodatkowo wzmacnia jego artystyczną wartość.

Rolę Bentkowskiego w tym serialu z niezwykłym zaangażowaniem zinterpretował Andrzej Chrzanowski, który przyczynił się do tego, że postać ta zyskała odpowiednie dopełnienie jej charakterystyki w oczach widzów.

Przypisy

  1. Księga Jubileuszowa wydana w 50-tą rocznicę założenia Centralnego Towarzystwa Gospodarczego w Wielkiem Księstwie Poznańskiem, 1911 r., Poznań, s. 16.
  2. Józef Wysocki, Pamiętnik dowódcy Legionu Polskiego na Węgrzech z czasów kampanii węgierskiej, 1888 r., Kraków, s. 131–145.
  3. „Encyklopedia Powszechna”, tom I, wyd. Samuel Orgelbrand, 1859 r., Warszawa.

Oceń: Władysław Bentkowski

★★★★★
Średnia ocena:4.6 Liczba ocen:5