Zbigniew Belina-Prażmowski-Kryński

Wojsko i służby mundurowe

Zbigniew Belina-Prażmowski-Kryński to postać, która znacząco wpisała się w historię Wojska Polskiego. Urodził się w Warszawie, choć daty jego narodzin są nieco niejasne; mówi się o 27 lub 29 grudnia 1892 roku. Po ukończeniu edukacji wstąpił do wojska, gdzie szybko piął się po szczeblach kariery.

Podczas swojej służby zyskał miano podpułkownika dyplomowanego obserwatora, co świadczy o jego dużym doświadczeniu oraz umiejętnościach w zakresie dowodzenia i strategii wojskowej. Jego życie zakończyło się 12 stycznia 1954 roku w Glasgow, co oznacza, że pozostawił za sobą bogaty dorobek, którego znaczenie docenić można przez pryzmat jego wkładu w historię polskiej armii.

Życiorys

Zbigniew Belina-Prażmowski-Kryński przyszedł na świat 27 lub 29 grudnia 1892 roku w Warszawie. Urodził się w rodzinie Stefana oraz Wandy z Kryńskich. Swoje wykształcenie zdobył w gimnazjum realnym w Warszawie, a następnie kontynuował naukę w wyższych szkołach wojskowych zarówno w Warszawie, jak i w Paryżu. W 1914 roku rozpoczął służbę w armii rosyjskiej, gdzie doszedł do stopnia podporucznika w Izmaiłowskim Pułku Gwardii.

Po zakończeniu I wojny światowej, 8 grudnia 1918 roku przyjął propozycję służby w Wojsku Polskim, włączając się do grupy żołnierzy z byłych Korpusów Wschodnich oraz armii rosyjskiej. Został mu przydzielony stopień porucznika, z datą ważności od 15 lipca 1916 roku, i po ukończeniu Szkół Oficerskich w Dęblinie, w dniu 28 stycznia 1921 roku otrzymał status kapitana w wojskach lotniczych.

W 1921 roku Zbigniew Belina-Prażmowski-Kryński ukończył I Kurs Normalny Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Po pomyślnym zaliczeniu kursu, rozpoczął pracę w Departamencie Lotnictwa Ministerstwa Spraw Wojskowych. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany na stopień majora ze starszeństwem datowanym na 1 czerwca 1919 roku oraz przydzielony do 1 pułku lotniczego, gdzie jego kariera wojskowa nabrała rozpędu.

W 1924 roku, 7 listopada, został przeniesiony do Wyższej Szkoły Wojennej jako wykładowca operacyjnej służby Sztabu Generalnego. Wkrótce, 1 grudnia tego samego roku awansował na podpułkownika, a w 1928 roku pracował w Oddziale IV Sztabu Generalnego. 18 czerwca 1930 roku przeszedł na stan spoczynku, a do 1934 roku figurował w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III.

Od 16 marca 1932 roku działał w Departamencie Polityczno-Ekonomicznym Ministerstwa Spraw Zagranicznych, piastując z początku stanowisko prowizorycznego radcy, a od 19 stycznia 1933 roku radcy ekonomicznego. Pełnił funkcję kierownika Konsulatu RP w Leningradzie w latach 1933-1934.

W czasach II wojny światowej, po kampanii wrześniowej, przedostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie zyskał numer służbowy P-1185 w RAF. Po pobycie w Stacji Zbornej Oficerów Rothesay, w 1941 roku stworzył kopię obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, umieszczoną później w kościele św. Andrzeja. W 1950 roku, po uzyskaniu naturalizacji od władz brytyjskich, pracował jako wykładowca w szkole handlowej w Glasgow, gdzie również zakończył swoje życie.

Jego symboliczny grób można znaleźć na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w lokalizacji pod murem IV-18. 20 czerwca 1920 roku ożenił się z Zofią z Borzysławskich, co było jednym z kluczowych aspektów jego życia osobistego.

Ordery i odznaczenia

Zbigniew Belina-Prażmowski-Kryński był osobą, która odegrała znaczącą rolę w historii Polski, co jest odzwierciedlone w przyznanych mu odznaczeniach.

  • krzyż Walecznych,
  • medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
  • medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
  • komandor z Gwiazdą Orderu św. Grzegorza Wielkiego (Stolica Apostolska),
  • komandor z Gwiazdą Orderu Korony (Włochy),
  • komandor z Gwiazdą Orderu Grobu Świętego (1931, Stolica Apostolska),
  • kawaler Orderu Maltańskiego (SMOM).

Warto jednak zaznaczyć, iż 7 października 1935 roku Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o przyznanie mu tego odznaczenia, „z powodu braku pracy niepodległościowej”.

Przypisy

  1. Kaczmarski 2020 ↓, s. 201.
  2. Kaczmarski 2020 ↓, s. 96.
  3. Kaczmarski 2020 ↓, s. 60.
  4. Krzystek 2012 ↓, s. 88.
  5. Łoza 1938 ↓, s. 594, wg autora był odznaczony Medalem Niepodległości.
  6. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18.06.1930, s. 201.
  7. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 17 z 19.12.1930, s. 398.
  8. Rocznik Służby Zagranicznej 1938 ↓, s. 160.
  9. Spis oficerów 1921 ↓, s. 351, 829.
  10. Lista oficerów SG 1925 ↓, s. 9.
  11. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 546.
  12. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 927.
  13. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 12.02.1921, s. 265.
  14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17.12.1924, s. 733.
  15. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 119 z 07.11.1924, s. 664.
  16. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 347, 851.
  17. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 12 z 19.12.1918, poz. 324.
  18. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 13 z 23.12.1918, poz. 383.
  19. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 540, 546.
  20. Rocznik Służby Zagranicznej 1933 ↓, s. 63.
  21. Cmentarz Stare Powązki: Śreniawa - Borzysławscy, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 20.06.2021 r.]
  22. Dziennik Personalny MSWojsk Nr 8/1931, s. 381
  23. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 21.06.2021 r.]
  24. Deaths, „The Glasgow Herald”, 13.01.1954, s. 1 [dostęp 20.06.2021 r.]
  25. The Edinburgh Gazette, 25.04.1950 r.

Oceń: Zbigniew Belina-Prażmowski-Kryński

★★★★★
Średnia ocena:4.62 Liczba ocen:13