Władysław Grabowski (aktor)

Kultura i sztuka

Władysław Grabowski był wybitnym przedstawicielem polskiego świata sztuki, znanym zarówno z występów teatralnych, jak i filmowych. Urodził się 1 czerwca 1883 roku w Warszawie, stając się ikoną polskiej kultury.

Jego życie artystyczne zakończyło się 6 lipca 1961 roku, również w Warszawie, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w pamięci widzów i miłośników teatru.

Życiorys

Władysław Grabowski, znany aktor, przyszedł na świat 1 czerwca 1883 roku w Warszawie. Pochodził z rodziny Władysława oraz Joanny z Szałowiczów. Po zakończeniu edukacji w szkole średniej, rozpoczął naukę rysunku, m.in. pod czujnym okiem Wojciecha Gersona. Następnie podjął studia w Klasie Dramatycznej Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego.

Jego debiut teatralny miał miejsce w 1905 roku. Przez lata występował na kolejnych scenach w takich miastach jak Łódź, Warszawa, Kraków oraz Petersburg. Po raz pierwszy w filmie zaprezentował się w 1911 roku, grając rolę pomocnika rabina w obrazie Meir Ezofowicz. W okresie międzywojennym zagrał w wielu filmach, zyskując renomę jako aktor komediowy.

W trakcie II wojny światowej, swoje talenty artystyczne wykorzystał w teatrach jawnych w Warszawie, m.in. w Teatrze Komedia. Po zakończeniu działań wojennych, w latach 1945–1949 był związany z Teatrem Wojska Polskiego w Łodzi. Od roku 1950 związany był z Warszawą, gdzie występował w Teatrze Polskim, a od 1951 roku aż do swojej śmierci w Teatrze Narodowym.

W 1955 roku wkroczył na wyżyny swojego zawodu, zdobywając Nagrodę Państwową II stopnia za całokształt swojego dorobku aktorskiego. Zmarł 6 lipca 1961 roku w Warszawie, a jego ostatnie miejsce spoczynku stanowi cmentarz Powązkowski, gdzie został pochowany w alei zasłużonych.

Filmografia

W przeszłości Władysław Grabowski odegrał istotną rolę w polskiej kinematografii, uczestnicząc w wielu produkcjach filmowych, które są nie tylko świadectwem jego talentu, ale także bogactwa epoki. Poniżej przedstawiamy kluczowe tytuły, w których wystąpił:

  • Meir Ezofowicz (1911) – pomocnik rabina,
  • Przesądy (1912) – korepetytor,
  • Wykolejeni (1913) – hrabia Zborowski,
  • Studenci (1916) – Lucjan Ładnowski,
  • Arabella w Tajemnice Warszawy (1917) – bogacz,
  • Cud nad Wisłą (1921) – doktor Jan Powada,
  • Pan Twardowski (1921) – młody bojar,
  • O czym się nie mówi (1924) – Konitz,
  • Iwonka (1925) – Olistierna, dyplomata szwedzki,
  • O czym się nie myśli (1926) – skrzypek Borski,
  • Trędowata (1926) – książę Znaniecki,
  • Mogiła nieznanego żołnierza (1927) – pułkownik Fiodor Iwanow,
  • Ziemia obiecana (1927) – Moryc Welt,
  • Ostatnia eskapada (1933) – lekarz,
  • Czy Lucyna to dziewczyna? (1934) – baron Amadeusz Maria de Witz,
  • Dwie Joasie (1935) – krawiec Anzelm,
  • Kochaj tylko mnie (1935) – Hipolit Karcz,
  • Wacuś (1935) – Łęcki, adorator Centkowskiej,
  • 30 karatów szczęścia (1936) – detektyw Raczek,
  • Bolek i Lolek (1936) – Jan, lokaj Lola,
  • Dodek na froncie (1936) – Wielki Książę Władimir,
  • Dwa dni w raju (1936),
  • Papa się żeni (1936) – Ralfini,
  • Trędowata (1936) – hrabia Trestka,
  • Dorożkarz nr 13 (1937) – Jan, przyjaciel Felka,
  • Dziewczęta z Nowolipek (1937) – aptekarz,
  • Ordynat Michorowski (1937) – hrabia Trestka,
  • Trójka hultajska (1937) – Farfacki,
  • Sygnały (1938) – markiz de Boncroix,
  • Szczęśliwa trzynastka (1938) – Burlicki,
  • Wrzos (1938) – hrabia Kołocki,
  • Za zasłoną (1938) – tybetański znachor,
  • Zapomniana melodia (1938) – fabrykant, wspólnik w koncernie Rolicza,
  • Ja tu rządzę (1939/1941) – hrabia Anatol Rzeszotarski,
  • Żona i nie żona (1939/1941) – Ignaś,
  • Czarne diamenty (1939/1946) – Ildefons,
  • Dwie godziny (1946) – Kaliciński, grający w warcaby,
  • Skarb (1948) – kierownik Krysi w domu handlowym,
  • Za wami pójdą inni (1949) – gość na urodzinach Anny.

Ordery i odznaczenia

W dorobku artystycznym Władysława Grabowskiego znajdują się liczne odznaczenia i wyróżnienia, które potwierdzają jego zaangażowanie oraz wkład w kulturę i sztukę.

  • Order Sztandaru Pracy I klasy, 1959,
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, 29 października 1953,
  • Złoty Krzyż Zasługi, 22 lipca 1952,
  • Medal 10-lecia Polski Ludowej, 19 stycznia 1955.

Przypisy

  1. Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22.07.1955 r. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 29.05.2024 r.]
  2. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19.01.1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
  3. M.P. z 1953 r. nr 100, poz. 1377 „w związku z 50-leciem pracy aktorskiej”.
  4. M.P. z 1952 r. nr 70, poz. 1078 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  5. Cmentarz Stare Powązki: WŁADYSŁAW GRABOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 05.11.2019 r.]

Oceń: Władysław Grabowski (aktor)

★★★★★
Średnia ocena:4.92 Liczba ocen:25