Leon Hajkis

---

Życiorys

Leon Hajkis był osobą o bogatym życiorysie, zapisaną w historii Polski oraz ZSRR. Urodził się jako syn Jakuba i w młodości związał się z Wydziałem Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie studiował, osiągając wykształcenie wyższe niepełne. W okresie przed 1914 rokiem, wykazywał sympatykę wobec Polskiej Partii Socjalistycznej – Lewicy.

W latach 1914-1915 pracował jako nauczyciel w szkole ludowej. Jego zaangażowanie polityczne ujawniło się w 1917 roku, kiedy to stał się członkiem Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy (SDKPiL), następnie przystąpił do Komunistycznej Partii Robotniczej Polski (KPRP). W 1918 roku został aresztowany w Warszawie z powodu agitacji komunistycznej.

W roku 1919 Hajkis wstąpił do Armii Czerwonej, gdzie służył w 11 Armii Frontu Zachodniego. Po tym czasie, od 1919 roku, pracował w strukturach Kazachskiego Komitetu Wojskowo-Rewolucyjnego, gdzie pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Śledczej. Był także członkiem Rosyjskiej Komunistycznej Partii (bolszewików) (RKP(b)) i 7 lutego 1920 roku został przewodniczącym Kazachskiego Komitetu Rewolucyjnego.

W okresie od sierpnia do października 1920 roku sprawował stanowisko zarządzającego sprawami oraz sekretarza technicznego Kazachskiego Krajowego Komitetu Rewolucyjnego. Później, w latach 1921-1923, pełnił funkcję sekretarza rosyjsko-ukraińsko-białoruskiej delegacji w Mieszanej Rosyjsko-Ukraińsko-Białorusko-Polskiej Komisji Pogranicznej. W latach 1922-1923 był pracownikiem centralnego aparatu Ludowego Komisariatu Spraw Zagranicznych RFSRR, a następnie w latach 1923-1924 sekretarzem ludowego komisarza spraw zagranicznych ZSRR.

Od 1924 roku Hajkis pełnił funkcję I sekretarza Ambasady ZSRR w Meksyku. W latach 1926-1927 był przedstawicielem handlowym ZSRR w tym kraju, a w latach 1927-1928 chargé d’affaires ZSRR w Meksyku. W latach 1929-1933 pracował w Profinternie, a jeszcze w latach 1933-1935 wrócił do centralnego aparatu Ludowego Komisariatu Spraw Zagranicznych ZSRR. Następnie, w latach 1935-1936, objął stanowisko konsula generalnego ZSRR w Stambule, a w latach 1936-1937 był radcą Ambasady ZSRR w Hiszpanii. Jego kariera zakończyła się, gdy od 19 lutego do 17 czerwca 1937 roku pełnił rolę ambasadora ZSRR w Hiszpanii.

Po powrocie do Moskwy na konsultacje w czerwcu 1937 roku, został aresztowany przez NKWD. 21 sierpnia 1937 roku został skazany na śmierć przez Kolegium Wojskowe Sądu Najwyższego ZSRR, oskarżony o zdradę Ojczyzny oraz przynależność do kontrrewolucyjnej organizacji terrorystycznej, a tego samego dnia został stracony. Jego ciało skremowano w krematorium na Cmentarzu Dońskim, a prochy pochowano anonimowo w mogile zbiorowej nr 1.

Leon Hajkis był niedawno rehabilitowany 17 grudnia 1955 roku na mocy postanowienia Kolegium Wojskowego Sądu Najwyższego ZSRR, co daje nadzieję na ponowne docenienie jego wkładu w historię.

---

Oceń: Leon Hajkis

---