Stefan Napierski

---

Zarys biograficzny

Stefan Napierski był zapamiętany jako syn Bolesława Eigera, znanego i zamożnego przedsiębiorcy, oraz Jadwigi Diany, z domu Silberstein, która była córką Markusa Silbersteina. W jego rodzinie była także starsza siostra Maria Eiger-Kamińska (1893–1983), aktywna działaczka w środowisku komunistycznym, która pełniła funkcję zastępczyni członka KC KPP w latach 1930–1932. Oprócz siostry, Stefan miał jeszcze dwóch młodszych braci: Kazimierza oraz Zdzisława.

Napierski był orędownikiem asymilacji Żydów. W młodości zdecydował się na chrzest, przyjmując ponadto polskobrzmiący pseudonim artystyczny. Jego orientacja seksualna, choć była powszechnie znana wśród artystów, pozostawała tematem tabu w szerszym społeczeństwie. Mimo tego, w latach 1922–1935 jego życie osobiste wiązało się z małżeństwem z Ireną Tuwim.

Napierski zdobył uznanie jako krytyk literacki i tłumacz. Jego twórczość poetycka, wydawana na własny koszt, nie osiągała wymarzonej popularności. Choć był związany z elementami grupy Skamander, to jednak nigdy do niej bezpośrednio nie należał. W jego dziełach można dostrzec wpływy zarówno Młodej Polski, jak i romantyzmu, stąd bywał określany mianem „ostatniego dekadenta Młodej Polski”. Warto wspomnieć, że jego interwencja przyczyniła się do tego, że Jarosław Iwaszkiewicz w 1923 roku objął stanowisko sekretarza marszałka Sejmu. W okresie od 1938 do 1939 roku pełnił rolę wydawcy i redaktora dwumiesięcznika „Ateneum”.

Niestety, los Napierskiego skończył się tragicznie. Został uwięziony na Pawiaku i zginął w wyniku masowej egzekucji przeprowadzonej przez Niemców w Palmirach, wśród wielu wybitnych przedstawicieli polskiej inteligencji z Warszawy. O jego egzekucji wspomniała w swoim wierszu pt. „Wiersz o nieznanym dniu i nieznanej godzinie” jego była żona, Irena Tuwim, pisząc: „Obstąpili cię, obskoczyli cię/ Jak psów zgraja, głodna, wściekła, zła./ A to było w jakiejś strasznej chwili,/ Tam, w Warszawie. Jakiegoś dnia./ Szli brunatni, żelaźni i dzicy,/ Z przodu kat, z boku kat, z tyłu kat”.

Wybrane dzieła

Oto wybrane dzieła Stefana Napierskiego, które pokazują jego różnorodność twórczą oraz wpływ na literaturę. Wśród jego najważniejszych prac znajdują się:

• list do przyjaciela (1928),
• pusta ulica (1931),
• od Baudelaire’a do nadrealistów (1933),
• rozmowa z cieniem (1933),
• elegie (1937),
• próby (1937),
• przekłady: 75 poematów Walta Whitmana, zbiory liryka niemiecka oraz poeci niemieccy, przekłady utworów Comte de Lautréamonta i Maxa Jacoba, na zachodzie bez zmian (powieść) (1930).

Bibliografia, linki

W zakresie badań nad dorobkiem Stefana Napierskiego, warto zwrócić uwagę na następujące publikacje:

• Jerzy Domagalski, Marek Eiger – artykuł zatytułowany Stefan Napierski opublikowany w Pamiętniku Literackim nr 99/2 w 2008 roku, s. 159–166, dostępny w wersji elektronicznej,
• zbiór prac Stefana Napierskiego,
• utwory Stefana Napierskiego dostępne w serwisie Polona.pl.

---

Oceń: Stefan Napierski

---