Małgorzata Łukasiewicz

---

Życiorys

Małgorzata Łukasiewicz to osoba o bogatym dorobku zawodowym. Ukończyła Wyższe Studium Języków Obcych w latach 1966-1970, gdzie uzyskała dyplom z języka niemieckiego oraz francuskiego, a także kontynuowała naukę na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego w 1979 roku. Jej praca translatorska koncentruje się na literaturze pięknej oraz filozoficznej, w szczególności z języka niemieckiego. Debiut tłumaczeniowy miała miejsce w 1974 roku, kiedy to na łamach miesięcznika „Literatura na Świecie” opublikowała przekład „22 dni, czyli połowa życia” autorstwa Franza Fühmanna.

W latach 1976-1989 angażowała się aktywnie w ruch opozycyjny w Polsce. W styczniu 1976 roku dołączyła do protestu przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, podpisując list skierowany do Komisji Nadzwyczajnej Sejmu PRL. Dwa lata później, w 1981 roku, pełniła funkcję redaktorki „Tygodnika Solidarność” oraz była członkinią Komitetu Wydawniczego Regionu Mazowsze NSZZ „Solidarność”. Po wprowadzeniu stanu wojennego została internowana, a po zwolnieniu zaangażowała się w działalność podziemnego Komitetu Kultury Niezależnej, współpracując dodatkowo z miesięcznikiem „Kultura Niezależna” aż do 1989 roku.

W latach 1988-1995 była redaktorką w Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”, co stanowiło ważny etap w jej karierze. Poza działalnością w literaturze, Łukasiewicz jest członkinią Towarzystwa im. Roberta Walsera, Polskiego PEN Clubu (od 1988 roku) oraz Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (od 1989 do sierpnia 2020). Obecnie mieszka w Warszawie, gdzie kontynuuje swoją działalność twórczą i translatorską.

Twórczość

Małgorzata Łukasiewicz jest autorką wielu cenionych dzieł literackich, które zasługują na szczegółowe omówienie. Wśród najważniejszych publikacji można znaleźć:

• monografia poświęcona Robertowi Walserowi, wydana przez Czytelnika w 1990 roku (ISBN 83-07-01576-6); seria: „Klasycy Literatury XX Wieku”,
• książkę Rubryka pod różą, zawierającą szkice literackie, opublikowaną przez Znak w 2007 roku (ISBN 978-83-240-0808-7), która zdobyła nominację do Nagrody Literackiej Nike w 2008 roku,
• esej Jak być artystą. Na przykładzie Thomasa Manna, wydany przez Więź w 2011 roku (ISBN 978-83-62610-12-9), który otrzymał nominację do Nagrody Literackiej Nike w 2012 roku,
• zbiór esejów Dziwna rzecz – pisanie, opublikowany przez Znak w 2012 roku (ISBN 978-83-62610-33-4),
• książkę Pięć razy o przekładzie, wydaną przez Karakter w 2017 roku (ISBN 978-83-65271-39-6),
• zbiór esejów My, czytelnicy, opublikowany przez Więź w 2021 roku (ISBN 978-83-66769-22-9).

Każde z tych dzieł przyczyniło się do wzbogacenia polskiej literatury, a ich różnorodność tematyczna i stylistyczna świadczy o niezwykłym talencie autorki oraz jej zaangażowaniu w świat literatury.

Przekłady

Oto lista przekładów Małgorzaty Łukasiewicz, która świadczy o jej wszechstronności i umiejętnościach translatorskich. Wśród przetłumaczonych dzieł znajdują się znane i cenione pozycje zarówno klasyków, jak i współczesnych autorów. Poniżej przedstawiamy to zestawienie:

• Georg Simmel, Socjologia (1975),
• Hans-Georg Gadamer, Rozum-słowo-dzieje (1979),
• Jürgen Habermas, Teoria i praktyka (1979),
• Robert Walser, Rodzeństwo Tanner (1984),
• Jürgen Fuchs, Protokoły przesłuchań (1985),
• Heinrich Böll, Opiekuńcze oblężenie (1986),
• Hermann Hesse, Siddhartha (1988),
• Hermann Hesse, W słońcu dawnych dni (1988),
• Ferdinand Tönnies, Wspólnota i stowarzyszenie (1988),
• Richard Wagner, Walkiria (1988),
• Richard Wagner, Pierścień Nibelunga (1988-1989),
• Robert Walser, Jakub von Gunten (1988),
• Patrick Süskind, Pachnidło (1990; liczne wznowienia),
• Robert Walser, Przechadzka (1990),
• Theodor W. Adorno i Max Horkheimer, Dialektyka oświecenia (1995),
• W.G. Sebald, Czuję. Zawrót głowy (1998),
• Theodor W. Adorno, Minima Moralia (1999),
• Jürgen Habermas, Filozoficzny dyskurs nowoczesności,
• Hermann Hesse, Tomasz Mann, Korespondencja,
• W.G. Sebald, Wyjechali (2005),
• W.G. Sebald, Austerlitz (2007),
• Fryderyk Nietzsche, Radosna wiedza (2008),
• W.G. Sebald, Pierścienie Saturna. Angielska pielgrzymka (2009),
• Ingeborg Bachmann / Paul Celan, Czas serca. Listy (2010),
• W.G. Sebald, Wojna powietrzna i literatura (2012),
• Ingeborg Bachmann, Dziennik wojenny (2015),
• Max Frisch, Szkice do trzeciego dziennika (2015),
• Christine Lavant, Zapiski z domu wariatów (2017),
• Joseph Roth, Proza podróżna (2018),
• T. Mann, Niemieccy słuchacze! Przemówienia radiowe z lat 1940-1945,
• Robert Walser, Zbój (2020).

Nagrody

Małgorzata Łukasiewicz, uznawana za jedną z wybitnych postaci w dziedzinie przekładu literackiego, zdobła liczne wyróżnienia, które potwierdzają jej talent i wkład w kulturę. Oto zestawienie jej nagród:

• 1987 – nagroda Fundacji Polcul,
• 1989 – nagroda Pro Helvetia (Szwajcaria),
• 1991 – nagroda Fundacji im. Roberta Boscha (Niemcy),
• 1993 – nagroda Polskiego PEN Clubu za twórczość przekładową,
• 2001 – nagroda czasopisma Literatura na Świecie za całokształt dorobku przekładowego,
• 2008 – Nagroda im. Hermanna Hessego za przekład tomu Hermann Hesse – Tomasz Mann: Korespondencja,
• 2009 – Nagroda Polsko-Niemiecka dla tłumaczy literatury,
• 2018 – Nagroda Marszałka Województwa Małopolskiego i Prezydenta Miasta Krakowa im. Kazimierza Wyki,
• 2019 – Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska za Twórczość Translatorską im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego za całokształt twórczości,
• 2024 – Doroczna Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Małgorzata Łukasiewicz dzięki swoim osiągnięciom przyciągnęła uwagę krytyków oraz miłośników literatury, stając się ikoną przekładu i inspiracją dla wielu artystów.

---

Oceń: Małgorzata Łukasiewicz

---