Stanisława Olędzka

---

Życiorys

Stanisława Olędzka to postać o interesującym życiorysie, urodzona jako córka Władysława Olędzkiego, harcmistrza oraz komendanta Chorągwi Warszawskiej, oraz Ireny z hr. Mohlów, która była w rodzinie spokrewniona z Emilią Plater. Stanisława kształciła się w Gimnazjum i Liceum Żeńskim im. Wandy z Posseltów Szachtmajerowej, gdzie jej koleżanką była Jadwiga Piłsudska. Maturę zdała w trudnych czasach okupacji, uczestnicząc w tajnych kompletach w 1940 roku. W owym okresie mieszkała w willi przy ulicy Szustra 43 (obecnie ul. Jarosława Dąbrowskiego).

Po wybuchu II wojny światowej, przez dwa i pół roku pełniła rolę opiekunki w szpitalu Ujazdowskim. Ukończyła tam kurs sanitarno-plegelny oraz zdobyła praktyczne umiejętności. W miarę zawirowań wojennych, po likwidacji szpitala, wstąpiła do Szarych Szeregów, gdzie działała jako łączniczka swojego ojca, którego pseudonim brzmiał „Papa”. Pracowała także w fabryce produkującej baterie elektryczne.

Stanisława aktywnie angażowała się w działalność konspiracyjną, wspierając drużynę „Andrzej”, w której służył jej brat Zbigniew Olędzki, tragicznie zginął 19 sierpnia na ul. Długiej na Starym Mieście. Jej funkcje w konspiracji obejmowały m.in. ukrywanie broni, kolportaż prasy oraz przenoszenie grypsów i informacji, za co jej rodzina, Olędzcy, także ponosiła surowe ryzyko, ukrywając w swoim domu nie tylko broń, ale i Żydów oraz członków ruchu oporu.

W 1943 roku Stanisława zachorowała na wysiękowe zapalenie otrzewnej, co niestety uniemożliwiło jej aktywne uczestnictwo w powstaniu warszawskim obok batalionu „Parasol”. Mieszkała w pobliżu punktu sanitarnego Pułku Baszta, gdzie została sanitariuszką. Spędziła tam dwa tygodnie, dopóki nie przeniesiono punktu, wskutek bombardowania. W międzyczasie dołączyła do drużyny pułku Baszta, która stacjonowała w jej willi. Została z tą grupą aż do końca powstania. Niestety, 25 września willa została zbombardowana, jednak żadna z osób znajdujących się tam nie odniosła obrażeń.

Pomimo tego dramatycznego incydentu, Stanisława pozostała w punkcie i nie brała udział w kolejnej akcji, w której uczestniczyła jej drużyna, która niestety nie wróciła. Po upadku powstania, razem z ludnością cywilną udała się do Pruszkowa. Dzięki słabemu zdrowiu wywołanemu chorobą uniknęła pracy przymusowej w Niemczech. Jej matka, mimo dobrego stanu zdrowia, również uniknęła wywozu, posługując się sfałszowanym zwolnieniem.

Obie kobiety znalazły się w Pieskowej Skały, a następnie przemieszczały się do Wolbromia i Skały, aby ostatecznie wrócić do Pieskowej Skały w marcu 1945 roku. Po powrocie do Warszawy, ze względu na znane nazwisko, obie miały trudności ze znalezieniem zatrudnienia. Dzięki znajomościom sprzed wojny, Stanisława uzyskała posadę w komendzie Chorągwi Warszawskiej, a jej matka w Państwowym Urzędzie Repatriacyjnym. W wrześniu 1945 roku zapisała się na SGH, gdzie rozpoczęła studia. Niestety, tragiczny los spotkał jej ojca, który został zamordowany w 1944 roku podczas podróży do Krakowa, a jego dalsze losy pozostały nieznane.

---

Oceń: Stanisława Olędzka

---