Bogdan Stanisław Bartnikowski, znany również pod pseudonimem „Mały”, przyszedł na świat 24 stycznia 1932 roku w Warszawie. Jego życie to nie tylko historia osoby urodzonej w stolicy, ale także losy człowieka, który stał się częścią niezwykłych wydarzeń w Polsce.
Był on wybitnym polskim wojskowym, odnoszącym sukcesy w dziedzinie lotnictwa, pełniąc służbę jako pułkownik pilot w Wojska Polskiego. Jego odwaga i determinacja zostały uwiecznione podczas powstania warszawskiego, gdzie jego działania miały istotne znaczenie dla losów miasta i jego mieszkańców.
Oprócz kariery wojskowej, Bartnikowski odnajdywał pasję w pisarstwie, pracując jako dziennikarz, pisarz oraz reportażysta. Jego twórczość odzwierciedlała nie tylko osobiste doświadczenia, ale także dramatyczne wydarzenia, które kształtowały historię Polski.
Życiorys
Bogdan Bartnikowski urodził się jako syn Heleny z domu Pieńkowskiej oraz Stefana Bartnikowskiego. W okresie przed wybuchem II wojny światowej jego ojciec pełnił rolę pracownika cywilnego w Wyższej Szkole Wojennej, natomiast matka zajmowała się domem. W trakcie okupacji niemieckiej oboje rodziców zajmowali się handlem, a ojciec najprawdopodobniej zginął w czasie powstania warszawskiego.
W czasie powstania warszawskiego, Bogdan Bartnikowski działał jako łącznik w obwodzie Ochota Armii Krajowej, znany pod pseudonimem „Mały”. 10 sierpnia 1944 roku, razem z matką, zostali przymusowo wysiedleni do obozu przejściowego na Zieleniaku, skąd niedługo później przez Dulag 121 w Pruszkowie zostali wywiezieni do KL Auschwitz-Birkenau. Tam był więźniem bloku dziecięcego nr 13. W styczniu 1945 roku przetransportowano go z matką do Blankenburga, gdzie do kwietnia tego samego roku pracował przymusowo przy odbudowie zniszczonego Berlina.
Po wojnie powrócił do Polski, gdzie kształcił się w Państwowym Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie, które ukończył w 1951 roku. W 1952 roku rozpoczął naukę w Oficerskiej Szkole Lotniczej w Dęblinie, a do początku lat 50. był także aktywnym członkiem harcerstwa. Jako zawodowy żołnierz, do 1968 roku pełnił służbę jako pilot-instruktor w Oficerskiej Szkole Lotniczej, która wkrótce zmieniła nazwę na Wyższą Szkołę Oficerską Sił Powietrznych, oraz w 36 Samodzielnym Specjalnym Pułku Lotniczym w Warszawie. Później pracował w prasie wojskowej, aż do przejścia na emeryturę w 1985 roku.
Jako prozaik, debiutował w 1966 roku zbiorem opowiadań poświęconych ludziom lotnictwa. W 1969 roku opublikował dzieło zatytułowane „Dzieciństwo w pasiakach”, które kilkukrotnie wznawiano i tłumaczono, w tym na język niemiecki. W 1989 roku wydał książkę „Dni długie jak lata”, w której przybliżył wojnę z perspektywy dziecka. Bartnikowski jest również autorem powieści takich jak „Daleka droga” oraz „Powrót nad Wisłę”.
Zaangażowany w działalność kombatancką, Bartnikowski brał udział w prelekcjach i spotkaniach, które dotyczyły historii II wojny światowej. Był członkiem zarządu Stowarzyszenia Więźniów Byłych Dzieci Hitlerowskich Obozów Koncentracyjnych, a także Mazowiecko-Podlaskiego Stowarzyszenia Pomocy Byłym Więźniom Politycznym Hitlerowskich Obozów Koncentracyjnych, Gett i Więzień Gestapo. Ostatecznie dołączył do Związku Powstańców Warszawskich.
Życie prywatne
Bogdan Bartnikowski podjął decyzję o zawarciu małżeństwa, którego owocem jest syn. Interesujący jest również fakt, że jego żona w młodości była więźniarką Dulagu 121 w Pruszkowie. Aktualnie, para mieszka w Zalesiu Górnym.
Odznaczenia
Bogdan Bartnikowski zdobył liczne odznaczenia, które potwierdzają jego znaczące osiągnięcia i zasługi.
Wśród nich znajdują się:
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2002),
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2024),
- Krzyż Oświęcimski.
Wybrane publikacje
Oto wybór znaczących publikacji miejsca autorstwa Bogdana Bartnikowskiego, które ukazały się na przestrzeni lat i stanowią ważny wkład w literaturę polską.
- Nad chmurami, Wyd. MON, Warszawa 1966,
- Dzieciństwo w pasiakach, Nasza Księgarnia, Warszawa 1969,
- Zatory, Wyd. MON, Warszawa 1969,
- Daleka droga, Nasza Księgarnia, Warszawa 1971,
- Powrót nad Wisłę, Nasza Księgarnia, Warszawa 1972,
- Spojrzenie w niebo, Wyd. MON, Warszawa 1972,
- Atlantycka wyprawa „Kopernika”, Wyd. Morskie, Gdańsk 1975,
- Błękitny balet, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1975,
- Do zobaczenia na górze!, Wyd. MON, Warszawa 1975,
- Nieziemskie przygody, Nasza Księgarnia, Warszawa 1975,
- Gdzie diabeł nie może, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1976,
- Zielone skrzydła, Wyd. MON, Warszawa 1976,
- Fruwające wiatraki: przygody własne i cudze, Nasza Księgarnia, Warszawa 1978,
- W misji specjalnej, Wyd. MON, Warszawa 1978,
- Kalendarze z hełmem, Wyd. MON, Warszawa 1981,
- Chorążowie, Wyd. MON, Warszawa 1983,
- Opowieści zastępowego, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1983,
- Nocą przychodzi śmierć, Wyd. MON, Warszawa 1985,
- Dni długie jak lata, Nasza Księgarnia, Warszawa 1989,
- Godzina z Nike, Abrys, Kraków 2000,
- Dotknięcie raju: wiersze o Tajlandii, IBiS, Warszawa 2003,
- Księżyc dla straceńców, Oficyna Wydawnicza Ston 2, Kielce 2006,
- Mgnienia, Oficyna Wydawnicza Ston 2, Kielce 2009,
- Bardzo blisko ziemi, Komograf, Ożarów Mazowiecki 2014,
- Powroty do Auschwitz, Prószyński i S-ka, Warszawa 2022.
Przypisy
- Odznaczenia dla zasłużonych dla Państwa i społeczeństwa [online], prezydent.pl, 28.10.2024 r. [dostęp 30.10.2024 r.]
- a b c Bogdan Bartnikowski – biogram [online], relacjebiograficzne.pl [dostęp 29.10.2023 r.]
- Bogdan Bartnikowski „Mały” [online], Archiwum Historii Mówionej [dostęp 29.10.2023 r.]
- Bartnikowski, Bogdan [online], bn.org.pl [dostęp 02.02.2015 r.]
- Cześć i chwała Bohaterom Powstania Warszawskiego! [online], kombatanci.gov.pl, 03.08.2020 r. [dostęp 09.08.2022 r.]
- MaciejM. Janaszek-Seydlitz MaciejM., Wystawa „Nazajutrz – the Day After” [online], sppw1944.org, 05.11.2009 r. [dostęp 09.08.2022 r.]
- Mazowiecko-Podlaskie Stowarzyszenie Pomocy Byłym Więźniom Politycznym Hitlerowskich Obozów Koncentracyjnych, Gett I Więzień Gestapo [online], krs-pobierz.pl [dostęp 09.08.2022 r.]
- Spotkanie z żywą historią [online], zalesie-gorne.pl, 01.04.2021 r. [dostęp 09.08.2022 r.]
- a b Bogdan Stanisław Bartnikowski [online], 1944.pl [dostęp 30.03.2023 r.]
- a b c d e Bogdan Bartnikowski, fpnp.pl [zarchiwizowane 01.12.2017 r.]
- a b Bogdan Bartnikowski, Archiwum Historii Mówionej [zarchiwizowane 30.01.2015 r.]
- EdmundE. Kujawski EdmundE., WitoldW. Grabski WitoldW. (red.), „Pochodem idziemy…” Dzieje i legenda Szkoły im. Stefana Batorego w Warszawie, Warszawa: Stowarzyszenie Wychowanków Gimnazjum i Liceum im.Stefana Batorego w Warszawie, 2003, s. 115, ISBN 83-06-02325-0.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Zbigniew Radłowski | Bronisław Maksymilian Majewski | Bronisław Mansperl | Antoni Głowacki | Witold Buchowski | Jerzy Żurawski | Władysław Ludwig | Andrzej Jeziorski | Jan Kosek | Kajetan Stuart | Władysław Kwazebart | Stanisława Olędzka | Jan Andrzej Wiśniewski | Władysław Kociatkiewicz | Kazimierz Zienkiewicz (powstaniec styczniowy) | Stanisław Latour (żołnierz) | Władimir Agapiejew | Szymon Idrjan | Henryk Nowolecki | Barbara GancarczykOceń: Bogdan Bartnikowski