Stanisław Szwalbe, urodzony 3 czerwca 1898 roku w Warszawie, to postać nie tylko znana, ale i niezwykle istotna w historii politycznej Polski. Zmarł w tym samym mieście 17 września 1996 roku, kończąc długie życie wypełnione działalnością na rzecz kraju.
Był polskim politykiem socjalistycznym, który odegrał kluczową rolę w kształtowaniu społeczno-ekonomicznych aspektów Polski Ludowej. Jego kariera związana była z wieloma instytucjami, co pozwoliło mu na wpływanie na ważne decyzje polityczne. Wśród jego zasług należy wymienić pełnienie funkcji wicemarszałka Sejmu Ustawodawczego oraz członka Rady Państwa.
W swojej karierze Szwalbe był także posłem do Krajowej Rady Narodowej oraz na Sejm Ustawodawczy, co utwierdza jego znaczną pozycję w polskim systemie politycznym. Jako budowniczy Polski Ludowej, jego działania miały na celu rozwój idei socjalistycznych w kraju, a jego wpływ na modernizację życia społecznego i gospodarczego Polaków pozostaje nie do przecenienia.
Życiorys
Stanisław Szwalbe, urodzony w rodzinie inteligenckiej, podjął swoje studia na Uniwersytecie Warszawskim. Już od 1917 roku aktywnie uczestniczył w życiu politycznym, przynależąc do Polskiej Partii Socjalistycznej. W okresie II Rzeczypospolitej zaangażował się w ruch spółdzielczy, gdzie miał znaczący wkład jako współorganizator Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej oraz Społecznego Przedsiębiorstwa Budowlanego.
W latach 1927–1930 Szwalbe pełnił funkcję wykładowcy w Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie, gdzie nauczał w zakresie bieżącej polityki ekonomicznej państwa. Ponadto w latach 1928–1939 był działaczem Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego. W latach dwudziestych XX wieku zajmował się także administracją, będąc naczelnikiem wydziału w departamencie samorządowym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.
W okresie okupacji niemieckiej Szwalbe uczestniczył w działalności konspiracyjnej. W latach 1943–1945 był członkiem Robotniczej Partii Polskich Socjalistów, a po wojnie dołączył do koncesjonowanej Polskiej Partii Socjalistycznej, a od 1948 roku stał się członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Jako przewodniczący Rady Naczelnej Robotniczej Partii Polskich Socjalistów w latach 1944–1945, a także członek Rady Naczelnej oraz Komisji Politycznej Centralnego Komitetu Wykonawczego PPS, Szwalbe odegrał kluczową rolę w powojennej polityce.
W 1945 roku objął funkcję podsekretarza stanu w prezydium Krajowej Rady Narodowej oraz dyrektora Kancelarii Cywilnej Prezydenta KRN. Następnie w latach 1945–1947 był zastępcą prezydenta KRN, a do września 1948 zapewnił sobie pozycję przewodniczącego Rady Naczelnej PPS. W okresie 1948–1954 działał jako członek Centralnej Komisji Rewizyjnej PZPR.
W latach 1943–1952, Szwalbe zasiadał w Krajowej Radzie Narodowej oraz w Sejmie Ustawodawczym, gdzie pełnił również rolę wicemarszałka oraz był członkiem Rady Państwa od 1947 roku. W późniejszych latach powrócił do spółdzielczości, pełniąc wiele znaczących funkcji, w tym przewodniczącego Naczelnej Rady Spółdzielczej w 1948 oraz przewodniczącego Rady Nadzorczej „Społem” w latach 1949-1953. W latach 1953-1958 był również przewodniczącym Rady Nadzorczej Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy, a od 1958 do 1961 roku wiceprezesem Naczelnej Rady Spółdzielczej. W latach 1985–1990 zasiadał w Radzie Naczelnej Związku Bojowników o Wolność i Demokrację.
Szwalbe był autorem wielu artykułów, publikowanych w prasie fachowej oraz różnych czasopismach, takich jak „Społem”, „Robotniczy Przegląd Gospodarczy” i „Naukowy Kwartalnik Spółdzielczy”. Otrzymał również m.in. honorowe członkostwo Towarzystwa Przyjaciół Dzieci.
Po swojej śmierci został pochowany na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie, w kwaterze A3 tuje-1-14.
Ordery i odznaczenia
W życiu Stanisława Szwalbe, liczne odznaczenia i wyróżnienia stanowią istotny element, podkreślający jego wkład w rozwój kraju. Wśród najważniejszych nagród, które otrzymał, znajdują się:
- Order Budowniczych Polski Ludowej z 1978 roku,
- Order Sztandaru Pracy I klasy,
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 22 lipca 1947 roku,
- Order Krzyża Grunwaldu II klasy, otrzymany 19 lipca 1946 roku,
- Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 3 lipca 1954 roku,
- Medal za Warszawę 1939–1945, otrzymany 17 stycznia 1946 roku,
- Medal 10-lecia Polski Ludowej, przyznany 19 stycznia 1955 roku,
- Medal im. Ludwika Waryńskiego, który otrzymał w 1987 roku,
- Order Uśmiechu,
- Złota odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy”, przyznana w 1967 roku,
- Złota odznaka „Za pracę społeczną dla miasta Krakowa”, przyznana w 1971 roku,
- Pamiątkowy Medal z okazji 40. rocznicy powstania Krajowej Rady Narodowej, otrzymany w 1983 roku.
Przypisy
- Kawalerowie Orderu Uśmiechu [online], orderusmiechu.pl.
- W uznaniu zasług [w:] „Życie Partii”, nr 17, 24.08.1988 r., s. 17.
- Uhonorowani pamiątkowymi medalami [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 307, 30.12.1983 r., s. 3.
- Wręczenie wysokich odznaczeń w Belwederze, „Dziennik Polski”, 1978, nr 165, s. 1.
- Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m. Krakowa, nr 21, 28.08.1971 r., s. 2.
- Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 3, 10.03.1967 r., s. 3.
- M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 – Uchwała Rady Państwa z dnia 19.01.1955 r. nr 0/197 – na wniosek Centralnego Związku Spółdzielczego.
- M.P. z 1954 r. nr 95, poz. 1078 („za zasługi w pracy społecznej i zawodowej”).
- M.P. z 1948 r. nr 17, poz. 59 („za wybitne zasługi w pracy państwowej i społecznej w pierwszym okresie odbudowy Odrodzonej Rzeczypospolitej”).
- M.P. z 1947 r. nr 27, poz. 207 („z tytułu zasług w walce z okupantem w okresie konspiracji, oraz w pracy nad odbudową kraju”).
- M.P. z 1946 r. nr 26, poz. 43 („zasłużonym przy organizacji władz centralnych i miejskich w wyzwolonej Warszawie, oraz na polu odbudowy Stolicy w pierwszym jej okresie”).
- Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Rok XI, nr 8, Warszawa, 30.11.1928 r., s. 23.
- Wiosną 1929 roku dokonano cięcia na budowę nowej szkoły w Dudach, znajdującej się w planach inwestycyjnych Magistratu Ostrowi. Stanisław Leśniewski, Moje burmistrzowanie w Ostrowi Mazowieckiej 1927–1929.
- Wyszukiwarka grobów w Warszawie.
- Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 798, 849. ISBN 83-01-08836-2.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Stanisław Wojciech Garlicki | Bohdan Ostoja-Samborski | Konstanty Rokossowski | Marcin Kubiak (dyplomata) | Danuta Kuroń | Leszek Moczulski | Henryk Stein-Domski | Mariusz Woźniak (dyplomata) | Wiesław Ksawery Patek | Jerzy Piotr Nowakowski | Henryk Kołodziejski | Fryderyk Melfort | Maciej Gielecki | Rafał Trzaskowski | Wojciech Lamentowicz | Urszula Doroszewska | Paulina Kapuścińska | Jan Kwapiński | Bronisław Latosiński | Zbigniew RomaszewskiOceń: Stanisław Szwalbe