Henryk Kołodziejski był wybitnym polskim działaczem państwowym, którego życie i praca miały istotny wpływ na historię Polski w XX wieku. Urodził się 12 maja 1884 roku w Warszawie i zmarł w tym samym mieście 18 kwietnia 1953 roku.
Jako historyk i ekonomista, Kołodziejski wniósł wiele do rozwoju myśli społecznej w Polsce. Był także publicystą, co świadczy o jego zaangażowaniu w życie intelektualne kraju. W swojej karierze politycznej pełnił szereg ważnych funkcji, w tym był posłem do Krajowej Rady Narodowej oraz do Sejmu Ustawodawczego. Dodatkowo, zasiadał w Sejmie PRL I kadencji, co utwierdziło jego pozycję w powojennej Polsce.
W latach 1947-1953 Kołodziejski był członkiem Rady Państwa, co obrazuje jego silny wpływ na decyzje polityczne w Polsce w okresie powojennym. Jako prezes Najwyższej Izby Kontroli od 1947 do 1949 roku, miał za zadanie nadzorować i kontrolować gospodarkę państwową, co było kluczowe w czasie odbudowy kraju.
Również w czasie II Rzeczypospolitej Kołodziejski był aktywnym członkiem masonerii, co podkreśla jego złożony obraz jako osoby zaangażowanej w różnorodne aspekty życia społecznego i politycznego.
Życiorys
Henryk Kołodziejski przyszedł na świat w rodzinie związanej z handlem. Po zakończeniu swojej edukacji ukończył studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, zdobywając doktorat z filozofii w roku 1912. Już od najmłodszych lat był zaangażowany w działalność rewolucyjną; w tym czasie współpracował z warszawskim komitetem wojenno-rewolucyjnym Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji. Jego aktywność w latach 1905–1907 doprowadziła do jego uwięzienia w Cytadeli Warszawskiej.
Podczas II Rzeczypospolitej Kołodziejski stał się aktywnym członkiem masonerii. W roku 1920 był jednym z założycieli Instytutu Gospodarstwa Społecznego, a także Biblioteki Sejmowej, gdzie pełnił funkcję dyrektora od 1920 do 1939 roku. Po wybuchu II wojny światowej w czasie okupacji działał w ruchu spółdzielczym, a w latach 1945–1947 pracował w instytutach naukowo-badawczych takich jak Instytut Gospodarstwa Społecznego oraz Spółdzielczy Instytut Naukowy.
W czerwcu 1945 roku uczestniczył w konferencji w Moskwie, gdzie omawiano wprowadzenie w życie ustaleń konferencji jałtańskiej, które dotyczyły utworzenia Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej. Rząd ten składał się z członków w tym Stanisława Mikołajczyka oraz przedstawicieli warszawskiego Rządu Tymczasowego, a całość obserwowali ambasadorzy Wielkiej Brytanii i USA w Moskwie.
Od 21 lutego 1947 roku do 9 marca 1949 roku zajmował stanowisko Prezesa Najwyższej Izby Kontroli, a od lutego 1947 roku był członkiem Rady Państwa aż do swojej śmierci. Po 1949 roku objął przewodnictwo w Naczelnej Radzie Spółdzielczej. Od 1945 roku zasiadał jako poseł w Krajowej Radzie Narodowej oraz na Sejm Ustawodawczy i Sejm PRL I kadencji. W sierpniu 1952 roku dołączył do Prezydium Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Narodowego, pozostając bezpartyjny.
Po jego śmierci, Henryk Kołodziejski został pochowany z pełnymi honorami 21 kwietnia 1953 roku na cmentarzu Stare Powązki (kwatera 38-3-15,16). W ceremonii pogrzebowej uczestniczyli najwyżsi przedstawiciele władz partyjnych i państwowych, w tym przewodniczący Rady Państwa PRL, Aleksander Zawadzki. Przemówienie nad jego grobem wygłosił zastępca przewodniczącego Rady Państwa, Stefan Ignar.
Ordery i odznaczenia
W dorobku Henryka Kołodziejskiego znajduje się wiele znaczących odznaczeń, które świadczą o jego zasługach i wkładzie w rozwój kraju oraz społeczeństwa. Oto lista przyznanych mu honorowych wyróżnień:
- Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 20 kwietnia 1953),
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (22 lipca 1947),
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (27 grudnia 1924),
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1933).
Bibliografia, linki
Oto lista źródeł dotyczących Henryka Kołodziejskiego, z których można skorzystać w celu poszerzenia wiedzy na jego temat:
- Kołodziejski Henryk Profil na stronie Biblioteki Sejmowej,
- Kołodziejski Henryk, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2016-11-25],
- Henryk Kołodziejski, Jubileusz 25-lecia Spółdzielni Spożywców „Zgoda” w Zgierzu,
- Członkowie Rady Państwa PRL,
|
- Rada Państwa I kadencji Sejmu (1952–1957),
| Przewodniczący |
|
|---|---|
| Zastępcy przewodniczącego |
|
| Sekretarz |
|
| Członkowie |
|
- Rada Państwa Sejmu Ustawodawczego (1947–1952),
| Przewodniczący |
|
|---|---|
| Członkowie |
|
- Prezesi Najwyższej Izby Kontroli,
| II Rzeczpospolita |
|
|---|---|
| RP na Uchodźstwie |
|
| Polska Ludowa |
|
| III Rzeczpospolita |
|
Przypisy
- Wojciech Stela: Polskie ordery i odznaczenia (Vol. I). Warszawa: 2008, s. 47.
- Cmentarz Stare Powązki: FILIPOWSCY I KOŁODZIEJSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 30.11.2019 r.] .
- M.P. z 1953 r. nr 54, poz. 646 „za wybitne zasługi w pracy dla Polski Ludowej”.
- "Uroczysty pogrzeb H. Kołodziejskiego, członka Rady Państwa" [w:] "Trybuna Robotnicza", nr 96 (2890), 22.04.1953 r., s. 1
- M.P. z 1948 r. nr 17, poz. 59 „za wybitne zasługi w pracy państwowej i społecznej w pierwszym okresie odbudowy Odrodzonej Rzeczypospolitej”.
- M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 278 „za zasługi w służbie państwowej i na polu pracy społecznej”.
- M.P. z 1924 r. nr 299, poz. 979 „za zasługi, położone dla Rzeczypospolitej Polskiej przy organizowaniu biblioteki Sejmu i Senatu”.
- Leon Chajn, Polskie Wolnomularstwo 1920–1938, Warszawa 1984, s. 98.
- Jan Grubecki pełnił urząd szefa Biura Kontroli przy Prezydium Krajowej Rady Narodowej.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Stanisław Szwalbe | Stanisław Wojciech Garlicki | Bohdan Ostoja-Samborski | Konstanty Rokossowski | Marcin Kubiak (dyplomata) | Danuta Kuroń | Leszek Moczulski | Henryk Stein-Domski | Mariusz Woźniak (dyplomata) | Wiesław Ksawery Patek | Fryderyk Melfort | Maciej Gielecki | Rafał Trzaskowski | Wojciech Lamentowicz | Urszula Doroszewska | Paulina Kapuścińska | Jan Kwapiński | Bronisław Latosiński | Zbigniew Romaszewski | Stefan JędrychowskiOceń: Henryk Kołodziejski