Piotr Słonimski (1922–2009)

---

Życiorys

Piotr Słonimski był wybitną osobą, której życie obfitowało w ważne wydarzenia i osiągnięcia. Uczył się wGimnazjum Stefana Batorego, gdzie zdobywał fundamenty swojej wiedzy. W trudnych latach okupacji, z determinacją dążył do zgłębiania zagadnień medycznych, uczęszczając na tajne komplety. Zdecydowany na walkę o wolność, wstąpił do Armii Krajowej, osiągając stopień podchorążego, a jego zaangażowanie zaowocowało bohaterstwem podczas powstania warszawskiego.

Po zakończeniu drugiej wojny światowej, ze względu na represje związane z przynależnością do AK, emigrował do Francji. Jego życie w nowym kraju obfitowało w aktywność naukową, a w szczególności podczas stanu wojennego w Polsce, zdecydował się na założenie stypendium, wspierającego polskich naukowców, którzy stracili zatrudnienie w wyniku stosowanych represji.

W ciągu swojej kariery był członkiem Akademii Nauk we Francji oraz najmłodszym dyrektorem francuskiego laboratorium biologicznego. W latach 1971–1991 pełnił funkcję dyrektora Centrum Genetyki Molekularnej CNRS w Gif-sur-Yvette, w pobliżu Paryża, gdzie wprowadzał innowacje w dziedzinie biologii.

Jego zasługi nie ograniczały się tylko do działalności we Francji, gdyż był również zagranicznym członkiem Wydziału II – Nauk Biologicznych Polskiej Akademii Nauk oraz Wydziału IV – Przyrodniczego PAU, co świadczy o jego międzynarodowej renomie i uznaniu w środowisku naukowym.

Praca naukowa

Piotr Słonimski był ważnym pionierem w dziedzinie genetyki mitochondriów. Jego badania przyczyniły się do odkrycia mechanizmów dziedziczenia pozajądrowego, sięgając do dziedziczenia mitochondrialnego, które odgrywa kluczową rolę w przekazywaniu niektórych cech genetycznych.

W trakcie swoich badań Słonimski zaproponował m.in. istnienie maturaz – grupy enzymów, które uczestniczą w procesie splicingu niedojrzałego mRNA. Odkrycia te stały się fundamentalnymi osiągnięciami w nowoczesnej genetyce mitochondriów i nieustannie są cytowane przez badaczy w tej dziedzinie.

Pod koniec lat osiemdziesiątych Słonimski znacząco angażował się w projekt sekwencjonowania genomu drożdży. Jego wkład i działania na tym polu miały kluczowe znaczenie dla sukcesu tego ważnego przedsięwzięcia w biologii molekularnej.

Życie prywatne

Piotr Słonimski był potomkiem cenionej rodziny o bogatej tradycji. Jego ojciec, lekarz i biolog, nosił to samo imię co on, Piotr Słonimski (1893–1944). Jego życie było również związane z wybitnym bratem, Antonim Słonimskim (1895–1976), który miał wpływ na jego rozwój.

W ich rodzinie znajdowały się również postacie zasłużone w medycynie i nauce. Dziadek Piotra, Stanisław Słonimski (1853–1916), był lekarzem, który zapewnił rodzinie reputację w tej dziedzinie. Dodatkowo, jego pradziadek, Chaim Zelig Słonimski (1810–1904), był wszechstronnie utalentowanym człowiekiem, znanym jako pisarz, matematyk, astronom i wynalazca.

Rodzinna linia Piotra Słonimskiego sięgała jeszcze dalej, gdyż prapradziadek, Abraham Stern (zm. 1842), zasłynął jako wynalazca, co dodawało jeszcze więcej prestiżu rodzinnej historii.

Nagrody

Piotr Słonimski, znakomity naukowiec, został uhonorowany różnorodnymi nagrodami, które odzwierciedlają jego znaczący wkład w dziedzinę nauki.

• w 1985 roku został wyróżniony Złotym Medalem CNRS, co stanowi najwyższe odznaczenie naukowe w Francji,
• za swoje osiągnięcia naukowe otrzymał również polską Nagrodę Prezesa Rady Ministrów,
• 5 maja 2009 roku nadano mu pośmiertnie Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski,
• otrzymał doktoraty honoris causa od uniwersytetów w Louvain-la-Neuve, Warszawie oraz Wrocławiu.

---

Oceń: Piotr Słonimski (1922–2009)

---